Hội nghị Đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội Việt Nam do Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (VUSTA) phối hợp cùng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, Bộ Khoa học và Công nghệ, Thành uỷ Hải Phòng tổ chức ngày 21/8.

Vượt lên những thử thách
Chia sẻ câu chuyện lấy khoa học kỹ thuật làm “then chốt” đã giúp Tổ hợp Gốm Đất Việt vượt qua khó khăn, ông Nguyễn Quang Mâu cho biết, Tổ hợp Công ty cổ phần Gốm Đất Việt là doanh nghiệp trẻ, doanh nghiệp tư nhân sinh ra trong bối cảnh kinh tế toàn cầu khó khăn ở thời điểm năm 2011, 2012, khi mà lãi suất của các ngân hàng cho doanh nghiệp vay tăng đỉnh chưa từng có.
Thời điểm đó, doanh nghiệp thương hiệu mới nên yếu thế trong cạnh tranh dù sản phẩm làm ra chất lượng tương đương thương hiệu số 1, giá rẻ hơn, nhưng hàng hóa vẫn tồn đọng, đầy chặt bãi xếp. Sau đó, ảnh hưởng của dịch Covid-19, giá than kíp lê tăng khủng. Trong khi đó, các công trình dùng gạch không nung, mái lợp tôn, các công trình dân dụng chuyển đổi lợp mái sang sản phẩm ngói màu, ngói châu Âu, ngói Trung Đông… những tác động liên tiếp làm cho nhiều nhà sản xuất gạch ngói đất sét nung điêu đứng, sản xuất cầm chừng. Ngay cả đơn vị thương hiệu mạnh nhất, tài chính mạnh gấp nhiều lần Gốm Đất Việt cũng lâm vào cảnh lao đao thua lỗ. Có nhà máy đóng cửa toàn phần một số năm, kéo theo môi trường làm việc và đời sống người lao động bị cắt giảm, nhiều lao động lâm vào thiếu việc làm, đời sống chật vật.
Ông Mâu cho biết, trong bối cảnh chung, Gốm Đất Việt cũng phải chịu nhiều cú sốc, áp lực. Nhiều lúc đội ngũ lãnh đạo cũng lao đao.
“Trong khó có khôn, nhớ lại thập kỷ 70, Đảng, Nhà nước ta thường hay nhắc đến 3 cuộc Cách mạng: Cách mạng quan hệ sản xuất, Cách mạng tư tưởng văn hóa và Cách mạng khoa học kỹ thuật lấy, Cách mạng khoa học kỹ thuật làm then chốt. Và một người bạn nói với tôi rằng: Đi theo cái bóng của mình không bao giờ vượt được nó”, ông Mâu chia sẻ.
Để vượt lên những thử thách, cuối năm 2012 đầu năm 2013. Tổ hợp Gốm Đất Việt thành lập Trung tâm nghiên cứu phát triển khoa học công nghệ, khi đó chỉ là một gian nhà nhỏ cùng một số dụng cụ thô sơ. Công ty bắt đầu phát huy phong trào thi đua, phát huy sáng kiến cải tiến kỹ thuật. Đơn giản là: Ngày hôm nay năng suất lao động cao hơn ngày hôm qua hoặc ngày hôm nay cũng làm việc ấy rút giảm được thời gian lao động hoặc giảm được cường độ nặng nhọc… Đó là sáng kiến, đó là cải tiến. Từ nguyên lý nhận thức đơn giản này, rộ nên khí thế thi đua mới từ các phân xưởng, tổ đội sản xuất. Cũng từ đây, nhiều đề tài khoa học của nhiều công đoạn, nhiều bộ phận sản xuất được nẩy nở, tạo nên cơ giới hóa, tự động hóa, tiết giảm được hàng trăm lao động và hàng trăm lao động được cải thiện điều kiện làm việc.
Đặc biệt nảy sinh nhiều ý tưởng táo bạo đổi mới sáng tạo với tinh thần vượt khó, bắt đầu từng bước từ nhỏ đến lớn theo khả năng tài chính: từ tài sản thế chấp của lãnh đạo và vốn vay tư nhân nhỏ giọt, thậm chí “giật gấu vá vai” làm vốn cho đầu tư khoa học, đầu tư cho sáng chế và đầu tư cho nghiên cứu khoa học dài hơi. Với việc làm như trên cơ cực có, vất vả nhọc nhằn có và niềm vui cũng có nhiều.
Lấy khoa học kỹ thuật, lấy đổi mới sáng tạo làm nền tảng
Anh hùng lao động Nguyễn Quang Mâu cho biết, với việc làm đầy năng động, trải qua hơn một thập kỷ tôi rèn phấn đấu không ngừng nghỉ, một tinh thần thi đua yêu nước, tự tôn, tự trọng, tự hào dân tộc, Công ty đã thu hái được nhiều thành công. Gốm Đất Việt có nhà máy công nghệ hiện đại nhất ngành sản xuất gạch ngói đất sét nung Việt Nam, có công nghệ nghiền khô siêu mịn đầu tiên trên thế giới. Đồng thời, Gốm Đất Việt là doanh nghiệp văn hóa khoa học và công nghệ - Nhà máy trong công viên - đạt chứng chỉ nhà máy xanh, sản phẩm xanh, sản xuất tuần hoàn (kinh tế tuần hoàn) đầu tiên trong ngành sản xuất gạch ngói đất nung; có nhiều sản phẩm, nhiều kích thước, đa màu sắc, các thông số kỹ thuật: Độ bền nén, uốn, độ chịu mài mòn, men không rạn nứt, chống trơn trượt, không nồm, không rêu mốc thực sự chất lượng số 1 Việt Nam.
Cùng với đó, cán bộ, công nhân có có môi trường làm việc tốt, có mức thu nhập và phúc lợi cao; giữa ca sản xuất người lao động có ăn ca tự chọn miễn phí, hết ca làm việc có nhà tắm nóng lạnh, xông hơi, quần áo bảo hộ lao động được giặt miễn phí. Sau giờ làm việc có khuôn viên thể dục, thể thao, rèn luyện thể chất. Các thành viên Tổ hợp Gốm Đất Việt ngày sinh nhật được tặng hoa và quà, được khám sức khỏe định kỳ và một số quyền lợi khác như: Xây nhà riêng được mua gạch ngói giảm giá, trừ dần vào lương… Các cháu mầm non Gốm Đất Việt ở khu tập thể được nuôi dưỡng miễn phí...

Ông Nguyễn Quang Mâu cho biết, được quan tâm sâu sắc toàn diện, các thành viên Tổ hợp Gốm Đất Việt đã trân trọng coi nhà máy như nhà mình, làm việc hết mình tạo nên những sản phẩm cung cấp cho những công trình trên mọi miền đất nước và xuất khẩu tới 56 quốc gia, vùng lãnh thổ.
Để ghi nhận những đóng góp cho ngành sản xuất gạch ngói đất sét nung Việt Nam, Tổ hợp Gốm Đất Việt được Đảng, nhà nước, các tổ chức xã hội trong nước và Quốc tế trao tặng nhiều phần thưởng, giải thưởng cao quý: 3 lần Sao vàng Đất Việt liên tiếp, huy chương bạc, huy chương vàng chất lượng Quốc gia, 3 giải nhất, 1 giải nhì tại cuộc thi sáng tạo do VUSTA, Vifotec tổ chức năm 2020 và 2022.
Sở hữu 11 bằng sáng chế độc quyền do Cục sở Hữu trí tuệ Bộ khoa học và Công nghệ cấp, 3/76 công trình khoa học được ghi danh trong Sách Vàng sáng tạo Việt Nam năm 2021, 38 kỷ lục Quốc gia, 6 kỷ lục Quốc tế, 2 huy chương vàng của Tổ chức sở hữu trí tuệ thế giới, 2 giải đặc biệt, (cúp đặc biệt) tại triển lãm Quốc tế về các đề tài khoa học được tổ chức tại Seoul Hàn Quốc năm 2022 - 2023. Trường Đại học Quốc tế Hoa Kỳ, trường đại học Quốc tế Paris (Pháp), viện Đại học kỷ lục Thế giới vinh danh: 1 Viện sĩ, 1 giáo sư, 3 tiến sĩ danh dự và 1 thành viên của các nhà sáng tạo thế giới… Đặc biệt, tháng 12/2021, được Chủ tịch Nước trao tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về Khoa học và công nghệ.
Theo ông Mâu, những thành tựu trên của Tổ hợp Gốm Đất Việt, được hình thành từ tầm nhìn: Lấy khoa học kỹ thuật, lấy đổi mới sáng tạo làm nền tảng xuyên suốt của doanh nghiệp. Do đó mặc dù doanh nghiệp tư nhân nhỏ bé, gặp muôn vàn thử thách vẫn tồn tại phát triển được.
Ông Mâu chia sẻ, chúng ta vui mừng bước vào kỷ nguyên mới, có thời cơ mới, vận hội mới - kỷ nguyên cả dân tộc vươn mình có Nghị Quyết 57 và Nghị Quyết 68 soi đường, định hướng, tạo đà, tiếp sức cho doanh nghiệp. Đặc biệt khi kinh tế tư nhân được coi trọng, đánh giá cao.
Tổ hợp Gốm Đất Việt đón Nghị Quyết 57, 68 như đón một luồng gió mới mát lành và chắc chắn tăng dưỡng khí cho khát vọng, cho ước mơ đến bến bờ mong ước thêm phần thuận buồm xuôi gió và thắng lợi.
Những ngày này, cả Tổ hợp hân hoan phát động làm “bạn” với AI, học tập, livestream, chuyển đổi số từng bước bắt nhịp xu thế đi lên cùng đất nước. Đặc biệt, cuối năm 2025, Tổ hợp Gốm Đất Việt cho ra đời sản phẩm kỷ lục mới: Tự bứt phá Kỷ lục Thế giới của mình đã được hình thành, công nhận năm 2021.