Chiều 22/8 tại Hải Phòng, Diễn đàn Tổng Biên tập lần thứ 7 với chủ đề “Nghị quyết 57 về đổi mới sáng tạo: Thời cơ vàng cho báo chí phát triển đột phá” đã diễn ra với sự tham dự của gần 100 Tổng Biên tập các báo, tạp chí Trung ương và địa phương; đại diện các cơ quan quản lý báo chí, đơn vị truyền thông trên toàn quốc. Diễn đàn do Hội Nhà báo Việt Nam chủ trì giao Báo Nhà báo và Công luận tổ chức.

Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số quốc gia là một trong “bộ tứ chiến lược”. Nghị quyết, có vai trò rất lớn trong việc đưa Quốc gia vào một giai đoạn phát triển mới, giai đoạn vươn mình của dân tộc. Nghị quyết này sẽ có tác động sâu sắc đến tất cả các ngành, các lĩnh vực, trong đó có báo chí.

Báo chí có thêm điều kiện tiếp cận công nghệ mới

Phát biểu khai mạc diễn đàn, ông Nguyễn Đức Lợi, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam nhấn mạnh, năm 2025 là dấu mốc quan trọng, báo chí cách mạng Việt Nam tròn 100 năm đồng hành cùng sự nghiệp cách mạng của dân tộc.

Trong bối cảnh khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo trở thành động lực chính của phát triển, Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia (Nghị quyết 57) mở ra cơ hội lớn để báo chí tận dụng các thành tựu chuyển đổi số, nâng cao hiệu quả tuyên truyền và phục vụ công chúng.

Nghị quyết khẳng định chủ trương “phát triển mạnh mẽ kinh tế số, xã hội số, chính phủ số; đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo trong tất cả lĩnh vực, trong đó có báo chí, truyền thông”. Đây là hành lang pháp lý quan trọng giúp báo chí có thêm điều kiện tiếp cận công nghệ mới, thay đổi phương thức tổ chức sản xuất nội dung, tăng cường tương tác với độc giả và khẳng định vị thế trong môi trường truyền thông toàn cầu.

“Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị thực sự là một vận hội có một không hai để báo chí Việt Nam bứt phá, khẳng định vai trò dẫn dắt và sức mạnh của truyền thông cách mạng. Chúng tôi kỳ vọng tại Diễn đàn này, các đại biểu sẽ có nhiều trao đổi sôi nổi, đề xuất các giải pháp khả thi, thiết thực để triển khai Nghị quyết 57 hiệu quả nhất”, ông Lê Tiến Châu, Bí thư Thành ủy Hải Phòng nhấn mạnh nói.

Thông tin về các thành tựu kinh tế - xã hội mà Hải Phòng đạt được, đặc biệt là sau khi hợp nhất với tỉnh Hải Dương và trở thành trung tâm phát triển lớn thứ ba cả nước, không chỉ về quy mô dân số, kinh tế mà còn cả về chất lượng phát triển văn hóa - xã hội, Bí thư Thành ủy Hải Phòng khẳng định trên hành trình phát triển, Hải Phòng luôn trân trọng sự đồng hành, ủng hộ của báo chí. Thành phố Hải Phòng sẽ phối hợp chặt chẽ, cung cấp đầy đủ thông tin, tạo điều kiện thuận lợi cho báo chí tác nghiệp.

Hoàn toàn có thể phát triển những giải pháp công nghệ báo chí nội địa

Tại Diễn đàn Tổng Biên tập năm 2025, các đại biểu thảo luận, chia sẻ về những cơ hội, thách thức, hành lang pháp lý mà Nghị quyết 57 mang đến cho báo chí Việt Nam trong kỷ nguyên mới. Trong đó, bàn luận về ý nghĩa của Nghị quyết 57 với sự đổi mới sáng tạo của báo chí Việt Nam; việc áp dụng cơ chế thí điểm của Nghị quyết 57 hỗ trợ các cơ quan báo chí đổi mới sáng tạo, thúc đẩy hạ tầng công nghệ mới.

Các đại biểu cũng bàn về tính khả thi của đề xuất về việc thiết lập Quỹ Hỗ trợ đổi mới sáng tạo báo chí; Quỹ Chuyển đổi số cho báo chí công lập hoặc Quỹ Phát triển báo chí. Cùng với đó trao đổi về khả năng tiếp cận nguồn tín dụng dành cho khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo đối với các cơ quan báo chí...

Ông Lê Quốc Minh, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam, Tổng Biên tập Báo Nhân dân cho rằng, tương lai báo chí là sự hòa quyện giữa sáng tạo của con người và công nghệ. Trí tuệ nhân tạo (AI), máy học, blockchain, báo chí dữ liệu, công cụ trực quan hóa thông tin hay kính thông minh phục vụ tác nghiệp sẽ là những xu hướng tất yếu.

Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam dẫn chứng nhiều ứng dụng thực tế như AI hỗ trợ viết bài tự động, tóm tắt tin tức, cá nhân hóa nội dung theo nhu cầu độc giả; công nghệ xử lý ngôn ngữ tự nhiên giúp gỡ băng phỏng vấn, tạo podcast và video từ văn bản; blockchain giúp xác thực quyền tác giả và chống tin giả. Những công nghệ này đã và đang được nhiều cơ quan báo chí trên thế giới triển khai, đem lại hiệu quả rõ rệt.

Theo ông Minh, đã đến lúc chúng ta cần thúc đẩy sản xuất các sản phẩm công nghệ trong nước - Made in Việt Nam - chuyên dùng cho báo chí, truyền thông. Làm chủ công nghệ không chỉ giúp giảm chi phí mà còn đảm bảo tính phù hợp, an toàn và chủ động.

“Việt Nam hoàn toàn có thể phát triển những giải pháp công nghệ báo chí nội địa như hệ thống AI viết và biên tập tin tức bằng tiếng Việt, công cụ cá nhân hóa bản tin, nền tảng blockchain xác thực thông tin hay kính thông minh hỗ trợ phóng viên tác nghiệp hiện trường. Việc này cần sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan báo chí, viện nghiên cứu, trường đại học và doanh nghiệp công nghệ, tạo nên hệ sinh thái đổi mới sáng tạo phục vụ riêng ngành báo chí”, ông Minh nói.

Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam tin tưởng, báo chí Việt Nam nếu tiên phong khai thác các công nghệ mới sẽ đủ sức cạnh tranh và hội nhập, cung cấp tin tức chính xác, công bằng, cân bằng, sinh động và cá nhân hóa, phục vụ mọi tầng lớp công chúng. Đồng thời mong muốn các cơ quan báo chí chủ động xác định những yếu tố thiết yếu đối với sự phát triển của mình, bắt đầu từ những việc cụ thể, thiết thực nhất và mạnh dạn đổi mới ngay trong hiện tại để không bị tụt hậu.

Tại diễn đàn, các đại biểu đã làm rõ những thử thách và cơ hội trong công cuộc đổi mới, sáng tạo trong báo chí. Đồng thời tìm ra những hướng đi, giải pháp để giải quyết những khó khăn, giúp cho báo chí nước nhà có thể đổi mới, sáng tạo và áp dụng thành công khoa học công nghệ một cách mạnh mẽ.

Khẳng định, Nghị quyết 57 sẽ là thời cơ vàng cho báo chí phát triển đột phá, các đại biểu thống nhất rằng Nghị quyết 57-NQ/TW tạo hành lang chính sách quan trọng, mở ra thời cơ để báo chí Việt Nam đổi mới sáng tạo mạnh mẽ. Để biến thời cơ thành hiện thực, cần giải pháp khuyến khích sản xuất và ứng dụng công nghệ trong nước, thay vì phụ thuộc vào giải pháp ngoại nhập.