Báo Tri thức và Cuộc sống - TIN TỨC PHỔ BIẾN KIẾN THỨC 24H
  • Tài chính - Ngân hàng
  • Bất động sản
  • Golf & Doanh nhân
  • Doanh nghiệp
  • Tin 24/7
  • Hitech - Xe
  • Tiêu dùng - Bạn đọc
VietnamDaily Relax
Báo Tri thức và Cuộc sống - TIN TỨC PHỔ BIẾN KIẾN THỨC 24H
Tài chính - Ngân hàng Bất động sản Golf & Doanh nhân Doanh nghiệp Tin 24/7 Hitech - Xe Tiêu dùng - Bạn đọc

Kho tri thức

Ngắm các tòa thành cổ nổi tiếng của vương quốc Chăm Pa

01/02/2019 19:08

(Kiến Thức) - Thành Châu Sa, thành Đồ Bàn và thành Cha là những tòa thành cổ hiếm có của vương quốc Chăm Pa còn lưu lại dấu tích cho đến nay. Cùng điểm qua nét chính của các tòa thành này.

Quốc Lê

Tàn tích tòa thành cổ lừng lẫy xứ Nghệ

Khám phá tòa thành cổ tuyệt đẹp nguyên vẹn nhất nhà Nguyễn

Ngắm thành cổ quân sự duy nhất còn nguyên vẹn của triều Nguyễn

Tận mục dấu tích tòa thành cổ xưa nhất Việt Nam

1. Nằm ở thôn Phú Bình, xã Tịnh Châu, huyện Sơn Tịnh, tỉnh Quảng Ngãi, thành cổ Châu Sa là một tòa thành cổ của vương quốc Chăm Pa xưa còn lưu lại dấu tích khá nguyên vẹn. Tòa thành này được xây dựng vào khoảng thế kỷ thứ 9, 10, là trung tâm kinh tế ở phía Nam vương quốc Chăm Pa.
1. Nằm ở thôn Phú Bình, xã Tịnh Châu, huyện Sơn Tịnh, tỉnh Quảng Ngãi, thành cổ Châu Sa là một tòa thành cổ của vương quốc Chăm Pa xưa còn lưu lại dấu tích khá nguyên vẹn. Tòa thành này được xây dựng vào khoảng thế kỷ thứ 9, 10, là trung tâm kinh tế ở phía Nam vương quốc Chăm Pa.
Những dấu tích còn lại cho thấy thành có hình chữ nhật, gần vuông, chạy theo hướng Bắc - Nam, với chiều dài 580m, rộng 540m. Thành có bốn cửa, mở giữa bốn phía tường thành. Có thể đây chỉ là thành nội vì theo khảo sát năm 1988 thì thành còn có hai gọng kìm và vòng thành ngoài rất rộng.
Những dấu tích còn lại cho thấy thành có hình chữ nhật, gần vuông, chạy theo hướng Bắc - Nam, với chiều dài 580m, rộng 540m. Thành có bốn cửa, mở giữa bốn phía tường thành. Có thể đây chỉ là thành nội vì theo khảo sát năm 1988 thì thành còn có hai gọng kìm và vòng thành ngoài rất rộng.
Thành đắp bằng đất, hiện tại đo được thành cao 4-6m, chận thành rộng 20-25m, mặt thành rộng 5-8m. Bốn góc thành có bốn ụ đất lớn, có thể là dấu tích của bốn tháp canh. Quanh thành có hào nước rộng 20-25m, xưa kia được nối với sông Trà để phục vụ cho giao thông và chiến đấu.
Thành đắp bằng đất, hiện tại đo được thành cao 4-6m, chận thành rộng 20-25m, mặt thành rộng 5-8m. Bốn góc thành có bốn ụ đất lớn, có thể là dấu tích của bốn tháp canh. Quanh thành có hào nước rộng 20-25m, xưa kia được nối với sông Trà để phục vụ cho giao thông và chiến đấu.
Các cuộc khai quật ở gọng thành phía Đông đã làm phát lộ một cơ sở sản xuất gốm lớn. Ngoài ra, các nhà khảo cổ còn tìm thấy dấu vết của một trung tâm hành lễ ở Gò Phố cách thành 500 mét và một kho lương thực khá lớn bên trong thành.
Các cuộc khai quật ở gọng thành phía Đông đã làm phát lộ một cơ sở sản xuất gốm lớn. Ngoài ra, các nhà khảo cổ còn tìm thấy dấu vết của một trung tâm hành lễ ở Gò Phố cách thành 500 mét và một kho lương thực khá lớn bên trong thành.
Mặc dù vào năm 1994, tòa thành Chăm cổ này đã được công nhận là di tích lịch sử văn hoá cấp quốc gia, nhưng cho đến những năm gần đây, các chuyên gia vẫn phải lên tiếng cảnh báo về tình trạng xâm phạm công trình cổ quý giá này.
Mặc dù vào năm 1994, tòa thành Chăm cổ này đã được công nhận là di tích lịch sử văn hoá cấp quốc gia, nhưng cho đến những năm gần đây, các chuyên gia vẫn phải lên tiếng cảnh báo về tình trạng xâm phạm công trình cổ quý giá này.
2. Nằm trên địa phận xã Nhơn Hậu, thị xã An Nhơn, tỉnh Bình Định, thành Đồ Bàn (thành Vijaya) từng là kinh đô của vương quốc Chăm Pa trong 5 năm thế kỷ, từ năm 999 đến năm 1471.
2. Nằm trên địa phận xã Nhơn Hậu, thị xã An Nhơn, tỉnh Bình Định, thành Đồ Bàn (thành Vijaya) từng là kinh đô của vương quốc Chăm Pa trong 5 năm thế kỷ, từ năm 999 đến năm 1471.
Trải qua biến thiên lịch sử, thành bị bỏ hoang từ thế kỷ 15, cuối thế kỷ 18 được xây mới để làm kinh đô của nhà Tây Sơn. Đến năm 1816, thành bị vua Gia Long cho phá bỏ. Hiện nay dấu tích của thành Vijaya xưa không còn nhiều. Đó là một số đoạn tường lũy bằng đá ong, ngoài là hào cạn...
Trải qua biến thiên lịch sử, thành bị bỏ hoang từ thế kỷ 15, cuối thế kỷ 18 được xây mới để làm kinh đô của nhà Tây Sơn. Đến năm 1816, thành bị vua Gia Long cho phá bỏ. Hiện nay dấu tích của thành Vijaya xưa không còn nhiều. Đó là một số đoạn tường lũy bằng đá ong, ngoài là hào cạn...
Bên trong thành còn lưu giữ một số tác phẩm điêu khắc của người Chăm, trong đó có một đôi sư tử bằng đá chạm trổ theo phong cách nghệ thuật Bình Định vào thế kỷ 12-14.
Bên trong thành còn lưu giữ một số tác phẩm điêu khắc của người Chăm, trong đó có một đôi sư tử bằng đá chạm trổ theo phong cách nghệ thuật Bình Định vào thế kỷ 12-14.
Hai bên lối vào thành cổ có cặp voi đá được đặt đối xứng, gồm một voi lớn và một voi nhỏ. Trong đó, voi lớn cao tới 2m, được coi là tượng voi lớn nhất từng được biết tới của điêu khắc Chăm.
Hai bên lối vào thành cổ có cặp voi đá được đặt đối xứng, gồm một voi lớn và một voi nhỏ. Trong đó, voi lớn cao tới 2m, được coi là tượng voi lớn nhất từng được biết tới của điêu khắc Chăm.
Công trình đáng chú ý nhất trong khu vực thành Vijaya là tháp Cánh Tiên cao gần 20 mét. Kiến trúc tháp Cánh Tiên được coi là tiêu biểu cho phong cách Bình Định có niên đại nửa sau thế kỷ 11 sang đầu thế kỷ 12, thuộc triều vua Harivarman IV (1074-1081) và Harivarman V (1113-1139).
Công trình đáng chú ý nhất trong khu vực thành Vijaya là tháp Cánh Tiên cao gần 20 mét. Kiến trúc tháp Cánh Tiên được coi là tiêu biểu cho phong cách Bình Định có niên đại nửa sau thế kỷ 11 sang đầu thế kỷ 12, thuộc triều vua Harivarman IV (1074-1081) và Harivarman V (1113-1139).
3. Nằm ở thôn An Thành, xã Nhơn Lộc, Thị xã An Nhơn, tỉnh Bình Định, thành Cha có niên đại vào khoảng trước thế kỷ 10, từng là trung tâm chính trị của Vijaya, một trong bốn tiểu quốc của vương quốc Chăm Pa xưa, gần như đóng vai trò kinh đô trong giai đoạn từ cuối thế kỷ 10 đầu 11. Hiện nay, những gì còn lại của thành Cha là những đoạn tường thành không còn nguyên vẹn, bị bao phủ bởi cây cối. Thành có cấu trúc rất độc đáo, gồm hai tòa thành hình chữ nhật, một lớn ở phía Đông, một nhỏ ở phía Tât liên kết với nhau. Hai thành này có chung tường ở nơi tiếp giáp.
3. Nằm ở thôn An Thành, xã Nhơn Lộc, Thị xã An Nhơn, tỉnh Bình Định, thành Cha có niên đại vào khoảng trước thế kỷ 10, từng là trung tâm chính trị của Vijaya, một trong bốn tiểu quốc của vương quốc Chăm Pa xưa, gần như đóng vai trò kinh đô trong giai đoạn từ cuối thế kỷ 10 đầu 11. Hiện nay, những gì còn lại của thành Cha là những đoạn tường thành không còn nguyên vẹn, bị bao phủ bởi cây cối. Thành có cấu trúc rất độc đáo, gồm hai tòa thành hình chữ nhật, một lớn ở phía Đông, một nhỏ ở phía Tât liên kết với nhau. Hai thành này có chung tường ở nơi tiếp giáp.
Vì sao hai tòa thành được liên kết với nhau, chức năng của từng tòa thành như thế nào vẫn là điều chưa được nghiên cứu đầy đủ. Ở vị trí chính giữa thành phía Đông có một gò đất lớn, trên gò có nhiều gạch nung, là dấu tích còn lại của một công trình kiến trúc đã bị sập đổ.
Vì sao hai tòa thành được liên kết với nhau, chức năng của từng tòa thành như thế nào vẫn là điều chưa được nghiên cứu đầy đủ. Ở vị trí chính giữa thành phía Đông có một gò đất lớn, trên gò có nhiều gạch nung, là dấu tích còn lại của một công trình kiến trúc đã bị sập đổ.
Từ đầu những năm 2000, các cuộc khai quật đã được tiến hành bên trong thành Cha. Các nhà nghiên cứu đã tìm thấy nhiều ngói vỡ, mảnh phù điêu trang trí bằng đất nung thể hiện tu sĩ Bà-la-môn, hình phụ nữ...
Từ đầu những năm 2000, các cuộc khai quật đã được tiến hành bên trong thành Cha. Các nhà nghiên cứu đã tìm thấy nhiều ngói vỡ, mảnh phù điêu trang trí bằng đất nung thể hiện tu sĩ Bà-la-môn, hình phụ nữ...
Kết quả của các cuộc khai quật cho thấy địa tầng khu di tích có hai lớp văn hóa: Sa Huỳnh muộn ở dưới và Chăm Pa ở trên. Lớp văn hóa Chăm lại chia thành hai giai đoạn khác nhau. Có thể khẳng định, trước khi thành Cha được xây, khu vực này đã là điểm định cư lâu đời của người Chăm.
Kết quả của các cuộc khai quật cho thấy địa tầng khu di tích có hai lớp văn hóa: Sa Huỳnh muộn ở dưới và Chăm Pa ở trên. Lớp văn hóa Chăm lại chia thành hai giai đoạn khác nhau. Có thể khẳng định, trước khi thành Cha được xây, khu vực này đã là điểm định cư lâu đời của người Chăm.
Mời quý độc giả xem video: Nghe ca khúc Việt Nam quê hương tôi.

Top tin bài hot nhất

Lọt trúng hố vàng, 3 con giáp 7 ngày tới giàu lên vun vút

Lọt trúng hố vàng, 3 con giáp 7 ngày tới giàu lên vun vút

12/05/2025 20:12
Dự đoán ngày mới 15/5/2025 cho 12 con giáp: Sửu may mắn

Dự đoán ngày mới 15/5/2025 cho 12 con giáp: Sửu may mắn

14/05/2025 07:34
Tử vi 12 cung hoàng đạo 15/5: Thiên Bình đầy tiềm năng

Tử vi 12 cung hoàng đạo 15/5: Thiên Bình đầy tiềm năng

14/05/2025 14:00
4 con giáp tài lộc đi xuống, đen đủ đường 2 tuần tới ​

4 con giáp tài lộc đi xuống, đen đủ đường 2 tuần tới ​

13/05/2025 08:00
5 con giáp không thành tỷ phú cũng là đại gia 2 tháng tới

5 con giáp không thành tỷ phú cũng là đại gia 2 tháng tới

02/05/2025 07:14

Bạn có thể quan tâm

Tôn Ngộ Không giết 6 người phàm, sao Phật tổ không phạt?

Tôn Ngộ Không giết 6 người phàm, sao Phật tổ không phạt?

5 "Hổ tướng" võ công cao thủ nhất Lương Sơn Bạc, là ai?

5 "Hổ tướng" võ công cao thủ nhất Lương Sơn Bạc, là ai?

5 trận đánh để đời của Tôn Tử

5 trận đánh để đời của Tôn Tử

Hòa Thân mê mẩn vợ Tây, biến con gái nuôi thành người tình

Hòa Thân mê mẩn vợ Tây, biến con gái nuôi thành người tình

Thông tin bất ngờ về 2 xác tàu "cướp biển" đắm ngoài khơi

Thông tin bất ngờ về 2 xác tàu "cướp biển" đắm ngoài khơi

Bí ẩn khó giải nhất của đế chế Maya, chuyên gia bó tay?

Bí ẩn khó giải nhất của đế chế Maya, chuyên gia bó tay?

Giấy phép hoạt động báo chí số 29/GP-CBC, Bộ TTTT cấp ngày 24/12/2020

Tổng biên tập: Nhà báo Nguyễn Thị Mai Hương.

Phó Tổng biên tập: Nhà báo Nguyễn Danh Châu

Tòa soạn: 70 Trần Hưng Đạo, phường Trần Hưng Đạo, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội.

VPĐD tại TP.HCM: 54 Phạm Huy Thông, phường 7, quận Gò Vấp, Thành phố Hồ Chí Minh.

Điện thoại: 024 6 254 3519

Hotline: 096 523 77 56 (Toà soạn Hà Nội) / 091 122 12 22 (VPĐD TPHCM)

Email: tkts@kienthuc.net.vn

Chuyên trang của Báo

Báo Tri thức và Cuộc sống - TIN TỨC PHỔ BIẾN KIẾN THỨC 24H

Liên hệ quảng cáo

Email: quangcao.kienthuc@gmail.com

Powered by ePi Technologies

DMCA.com Protection Status