Những ngày cuối tháng 9/2025, Công ty TNHH Thương mại và Xây lắp Hà Thành (MSDN: 0105845597) liên tiếp được công bố trúng hai gói thầu xây lắp ngành điện tại tỉnh Lâm Đồng, làm dấy lên nhiều sự chú ý trong dư luận và các nhà thầu.
Cụ thể, ngày 29/09/2025, ông Phan Sỹ Duy, Giám đốc Công ty Điện lực Lâm Đồng, đã ký Quyết định số 1765/QĐ-PCLĐ phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu cho gói thầu "Cung cấp vật tư phụ kiện và thi công xây dựng công trình". Theo đó, Xây lắp Hà Thành đã trúng thầu với giá 9.299.952.480 đồng. Trước đó chỉ một ngày, vào ngày 28/09/2025, cũng chính ông Phan Sỹ Duy đã ký Quyết định số 1754/QĐ-PCLĐ, phê duyệt cho Xây lắp Hà Thành trúng Gói thầu GT-03: Xây lắp công trình Cải tạo, nâng cấp, phát triển lưới điện khu vực thành phố Đà Lạt và các huyện Lạc Dương, Đam Rông, Đức Trọng năm 2025 (Mã TBMT: IB2500336572) với giá trúng thầu là 23.311.360.800 đồng.
Điểm đáng chú ý là cả hai gói thầu này đều có tỷ lệ tiết kiệm ngân sách khá khiêm tốn, khoảng 2,00% so với giá dự toán được duyệt.
Kịch bản quen thuộc khi đối thủ bị loại sớm
Để tìm hiểu rõ hơn về tính cạnh tranh của các gói thầu, Báo cáo đánh giá E-HSDT số 2036/QLDA ngày 20/09/2025 đối với Gói thầu GT-03 của Công ty Điện lực Lâm Đồng đã hé lộ một kịch bản đáng quan tâm. Gói thầu này có sự tham gia của 3 nhà thầu, bao gồm: Công ty TNHH Thương mại và Xây lắp Hà Thành, Công ty TNHH HBT Toàn Cầu và Công ty Cổ phần Đầu tư và Thương mại Tiến Hưng.
Tuy nhiên, kết quả đánh giá cho thấy, chỉ có duy nhất Xây lắp Hà Thành vượt qua được vòng đánh giá về kỹ thuật. Hai nhà thầu còn lại đều bị loại.
Cụ thể, báo cáo đánh giá nêu rõ, Công ty TNHH HBT Toàn Cầu bị đánh giá "Không đạt" do "Không có hồ sơ đề xuất kỹ thuật cho tất cả các tiêu chí đánh giá Mục 3. Tiêu chuẩn đánh giá về kỹ thuật". Trong khi đó, Công ty Cổ phần Đầu tư và Thương mại Tiến Hưng cũng bị đánh giá "Không đạt" với lý do "không có thuyết minh, đề xuất kỹ thuật về bảo hành theo yêu cầu của E-HSMT".
Việc cả hai đối thủ cạnh tranh đều không đáp ứng các yêu cầu cơ bản về kỹ thuật đã tạo điều kiện cho Xây lắp Hà Thành trở thành nhà thầu duy nhất đủ điều kiện đi tiếp vào vòng xem xét tài chính và được phê duyệt trúng thầu. Diễn biến này đặt ra câu hỏi về chất lượng hồ sơ dự thầu của các doanh nghiệp tham gia và tính cạnh tranh thực chất của gói thầu.
"Bộ sưu tập" gói thầu nghìn tỷ và những "sân nhà" quen thuộc
Nhìn lại lịch sử hoạt động, Công ty TNHH Thương mại và Xây lắp Hà Thành cho thấy một hồ sơ năng lực đáng nể. Theo dữ liệu, công ty này đã tham gia tổng cộng 160 gói thầu và trúng tới 106 gói, đạt tỷ lệ trúng thầu lên đến 66,25%. Tổng giá trị các gói thầu đã trúng (bao gồm cả vai trò độc lập và liên danh) là một con số khổng lồ: 1.828.191.318.532 đồng.
Đặc biệt, Xây lắp Hà Thành dường như rất có "duyên" với một số chủ đầu tư nhất định. Thống kê cho thấy một tỷ lệ trúng thầu gần như tuyệt đối tại các đơn vị này:
- Công ty Điện lực Lâm Đồng: Tham gia 6 gói, trúng cả 6 gói (tỷ lệ 100%).
- Ban QLDA ĐTXD công trình dân dụng và công nghiệp tỉnh Ninh Bình: Tham gia 4 gói, trúng cả 4 gói (tỷ lệ 100%).
Việc một nhà thầu có tần suất trúng thầu dày đặc và đạt tỷ lệ thành công tuyệt đối tại một số bên mời thầu cụ thể là một hiện tượng cần được nhìn nhận đa chiều, đặc biệt là trong bối cảnh cần đề cao tính cạnh tranh và công bằng trong đấu thầu. Một trong những chỉ số quan trọng nhất để đánh giá hiệu quả của công tác đấu thầu là tỷ lệ tiết kiệm, tức là mức chênh lệch giữa giá gói thầu (hoặc giá dự toán) và giá trúng thầu. Tuy nhiên, dữ liệu tổng hợp về Xây lắp Hà Thành lại cho thấy một con số rất thấp.
Góc nhìn chuyên gia dưới quy định pháp luật
Trao đổi về các quy định hiện hành, Luật sư Võ Quang Vinh (Đoàn Luật sư tỉnh Vĩnh Long) cho biết, tinh thần cốt lõi của Luật Đấu thầu số 22/2023/QH15, Nghị định 214/2025/NĐ-CP và các văn bản hướng dẫn là nhằm tạo ra một môi trường cạnh tranh, công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế. Mục tiêu cuối cùng là lựa chọn được nhà thầu có đủ năng lực, kinh nghiệm với giá chào hợp lý nhất, tiết kiệm tối đa cho ngân sách nhà nước và vốn của doanh nghiệp nhà nước.
Theo chuyên gia đấu thầu Lê Tấn Việt, các chỉ số như tỷ lệ tiết kiệm thấp, hay một nhà thầu liên tục trúng thầu tại một chủ đầu tư với các đối thủ "quen mặt" thường xuyên bị loại vì những lý do cơ bản, là những yếu tố cần được các cơ quan quản lý nhà nước về đấu thầu xem xét, rà soát. Việc này không nhằm khẳng định có sai phạm mà là để đảm bảo các nguyên tắc của luật pháp được thực thi một cách nghiêm túc, tránh thất thoát, lãng phí.
Hồ sơ đấu thầu ấn tượng của Công ty TNHH Thương mại và Xây lắp Hà Thành với hàng loạt gói thầu nghìn tỷ và tỷ lệ trúng thầu cao đặt ra nhiều câu hỏi. Liệu tính cạnh tranh trong các gói thầu đã thực sự được đảm bảo khi các đối thủ liên tục bị loại sớm? Liệu hiệu quả kinh tế có được đặt lên hàng đầu khi tỷ lệ tiết kiệm trung bình ở mức thấp? Những câu hỏi này xin được gửi tới các chủ đầu tư để tiếp tục giám sát, làm rõ.
