Ngày 25/09/2025, ông Lê Văn Chiến, Giám đốc Viễn thông Đồng Nai (đơn vị thành viên của Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam - VNPT), đã ký Quyết định số 679/QĐ-VNPT-DNI-KQLCNT phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu cho gói thầu "Thi công xây lắp và mua bảo hiểm công trình". Gói thầu này thuộc dự án "Lắp đặt thiết bị, phụ trợ trạm viễn thông G210 Cảng HKQT Long Thành".

Theo các tài liệu, gói thầu có giá 2.542.425.729 đồng, được mời thầu qua mạng theo hình thức chào hàng cạnh tranh. Biên bản mở thầu ngày 18/09/2025 cho thấy, duy nhất Công ty Cổ phần Thiết bị Bưu điện (tên viết tắt: POSTEF, mã số doanh nghiệp: 0100686865) tham gia với giá dự thầu là 2.493.165.960 đồng.

Báo cáo đánh giá E-HSDT ngày 23/09/2025 của Tổ chuyên gia Viễn thông Đồng Nai kết luận, POSTEF đáp ứng đầy đủ các yêu cầu về tính hợp lệ, năng lực, kinh nghiệm và kỹ thuật. Với việc là nhà thầu duy nhất, POSTEF đã được đề nghị trúng thầu. Giá trúng thầu cuối cùng là 2.493.165.960 đồng, đạt tỷ lệ tiết kiệm cho ngân sách nhà nước 1,9% so với giá gói thầu.

POSTEF, có địa chỉ tại số 61 Trần Phú, Phường Ba Đình, Hà Nội, do ông Trần Hải Vân làm đại diện pháp luật. Với lịch sử hoạt động lâu năm, doanh nghiệp này đã tham gia 1.042 gói thầu, trúng 609 gói với tổng giá trị hơn 3.934 tỷ đồng. Việc trúng thầu tại Viễn thông Đồng Nai không phải là điều bất ngờ, bởi đây là một trong những "sân chơi" quen thuộc của POSTEF.

Năng lực nhà thầu năm 2025 và "hệ sinh thái" VNPT

Chỉ tính riêng trong năm 2025, POSTEF đã cho thấy một "phong độ" ấn tượng khi liên tục được công bố trúng hàng loạt gói thầu trên khắp cả nước, đặc biệt là tại các đơn vị thành viên của VNPT. Thống kê sơ bộ cho thấy, doanh nghiệp này đã trúng hàng chục gói thầu với tổng giá trị lên đến hàng nghìn tỷ đồng.

Điểm chung của nhiều gói thầu này là POSTEF thường xuyên tham gia với tư cách là nhà thầu duy nhất và trúng thầu với tỷ lệ tiết kiệm rất thấp, thậm chí dưới 1%. Mối quan hệ giữa POSTEF và các đơn vị thành viên của VNPT, đặc biệt là Viễn thông Đồng Nai, thể hiện khá rõ qua tần suất trúng thầu. Dữ liệu cho thấy, POSTEF đã tham gia 16 gói thầu tại Viễn thông Đồng Nai và trúng 10 gói.

Sự "quen mặt" của POSTEF không chỉ dừng lại ở vai trò nhà thầu. Doanh nghiệp này đã từng đấu với 384 nhà thầu và liên danh với 54 nhà thầu khác trong các cuộc thầu khác nhau. Điều này cho thấy một mạng lưới quan hệ rộng lớn trong ngành, nhưng cũng đặt ra câu hỏi về tính cạnh tranh thực sự khi doanh nghiệp này thường xuyên "một mình một ngựa" về đích.

Tính cạnh tranh, minh bạch và hiệu quả kinh tế: Những câu hỏi cần làm rõ

Luật Đấu thầu số 22/2023/QH15, được sửa đổi, bổ sung bởi Luật số 57/2024/QH15 và Luật số 90/2025/QH15, cùng với các văn bản hướng dẫn như Nghị định 214/2025/NĐ-CP và Thông tư 79/2025/TT-BTC, đều nhấn mạnh nguyên tắc đảm bảo cạnh tranh, công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế trong hoạt động đấu thầu.

Tuy nhiên, việc một nhà thầu duy nhất tham gia và trúng thầu với tỷ lệ tiết kiệm thấp như tại gói thầu của Viễn thông Đồng Nai và nhiều gói thầu khác của các đơn vị VNPT đang đặt ra những nghi vấn. Liệu có hay không sự ưu ái cho một "người quen"?

Trao đổi về vấn đề này, Luật sư Nguyễn Văn Lập, Đoàn Luật sư TP.HCM, cho biết: "Luật Đấu thầu 2023 đã có nhiều quy định chặt chẽ nhằm tăng cường tính cạnh tranh, công khai và minh bạch. Tuy nhiên, việc một nhà thầu thường xuyên trúng thầu tại một chủ đầu tư, đặc biệt với tư cách là nhà thầu duy nhất, cần được các chủ đầu tư xem xét, giám sát kỹ lưỡng để đảm bảo không có các hành vi hạn chế cạnh tranh, thông thầu hay vi phạm các quy định khác của pháp luật."

Đồng quan điểm, chuyên gia đấu thầu Đỗ Phạm Giang nhận định: "Hiệu quả kinh tế là một trong những mục tiêu quan trọng nhất của hoạt động đấu thầu. Tỷ lệ tiết kiệm thấp không phải lúc nào cũng đồng nghĩa với việc không hiệu quả, nhưng khi nó trở thành một quy luật lặp đi lặp lại ở một nhà thầu và một chủ đầu tư cụ thể thì cần phải xem xét lại quy trình, từ khâu lập hồ sơ mời thầu đến khâu đánh giá hồ sơ dự thầu. Cần làm rõ liệu hồ sơ mời thầu có đưa ra các tiêu chí gây khó khăn cho các nhà thầu khác hay không, và năng lực thực sự của nhà thầu trúng thầu có tương xứng với quy mô và yêu cầu của các gói thầu hay không."

Việc đảm bảo một môi trường đấu thầu thực sự cạnh tranh, minh bạch không chỉ là trách nhiệm của các chủ đầu tư mà còn là sự giám sát của toàn xã hội, nhằm đảm bảo nguồn vốn đầu tư công được sử dụng một cách hiệu quả và tiết kiệm nhất.