Phát biểu trong cuộc điều trần trước Ủy ban Quân vụ Thượng viện, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton Carter xác nhận thông tin tàu khu trục USS Lassen đã đi vào khu vực 12 hải lý quanh 2 đảo nhân tạo phi pháp của Trung Quốc tại Biển Đông. Đồng thời, ông chủ Lầu Năm Góc còn đề nghị có thêm hoạt động tại khu vực “cấm địa” này.

Ông Carter nêu rõ: “Chúng ta đang hành động dựa trên cơ sở rằng chúng ta sẽ bay, đi trên biển và hoạt động tại bất cứ đâu mà luật pháp quốc tế cho phép và vào bất cứ khi nào các nhu cầu về hoạt động của chúng ta cần đến”.

Sau nhiều giờ im hơi lặng tiếng, Bộ Quốc phòng Trung Quốc ngày 28/10 cũng lên tiếng về động thái được cho là sẽ khiến Trung Quốc nổi giận này. Tuyên bố của Bộ Quốc phòng Trung Quốc cho biết một tàu tên lửa hành trình và một tàu tuần tra hải quân Trung Quốc đã bám sát tàu USS Lassen trong chuyến tuần tra nói trên và phát cảnh báo tới tàu chiến Mỹ “theo luật pháp”.

Trước đó, quan chức quốc phòng Mỹ cũng cho biết có tàu Trung Quốc theo sau tàu USS Lassen ở “khoảng cách an toàn”.

Các chuyên gia an ninh tại Washington gọi động thái ngày 27/10 của hải quân Mỹ tại Biển Đông là sự chiến thắng của những người chủ trương đẩy mạnh hành động để thể hiện sự cứng rắn đối với các tuyên bố chủ quyền sai trái của Trung Quốc.

Chuyên gia Michael Green, cựu giám đốc phụ trách châu Á của Hội đồng An ninh Quốc gia Nhà Trắng, khẳng định rằng cuộc tuần tra đã diễn ra bất chấp những lo ngại của một số nhân vật thân cận với Tổng thống Obama về sự phiền toái của Trung Quốc.

Giới chức Nhà Trắng cho biết Tổng thống Obama và người đồng cấp Indonesia Joko Widodo - vốn đang có chuyến công du tới Mỹ - đã thảo luận về vấn đề nói trên trong cuộc gặp tại Washington hôm 26-10. Hai nhà lãnh đạo nhất trí rằng sự khiêu khích của Trung Quốc “làm gia tăng căng thẳng, gây xói mòn niềm tin và đe dọa hủy hoại hòa bình, an ninh, và sự thịnh vượng của khu vực”.

Theo Guardian, Tổng thống Obama được cho là chịu không ít áp lực phải giải quyết vấn đề này trước cuộc họp sắp tới của ASEAN. Bên cạnh đó, áp lực cũng đến từ chính các chính trị gia xứ sở cờ hoa. Nghị sĩ Cộng hòa bang Arkansas Dan Sullivan nói rằng nhiều thành viên Ủy ban Quân vụ Thượng viện Mỹ đã rất lo ngại rằng Mỹ không hành động tại Biển Đông sẽ phá vỡ lòng tin của các đồng minh với nước này.