Bộ Tư pháp Mỹ hôm 1/11 công bố một chương trình hoàn toàn mới để đấu tranh với những gì mà cơ quan này nói là hoạt động kinh tế phi pháp ngày càng gia tăng của Trung Quốc, đồng thời tiết lộ vụ truy tố một số cá nhân và công ty Trung Quốc, Đài Loan vì ăn cắp bí mật thương mại.

"Hoạt động gián điệp kinh tế của Trung Quốc chống lại Mỹ đã và đang gia tăng, và gia tăng rất nhanh", Bộ trưởng Tư pháp Mỹ Jeff Sessions nói trong cuộc họp báo. "Đủ là đủ. Chúng ta sẽ không chịu đựng thêm nữa".

"Không thể tha thứ"

Tuyên bố được đưa ra trong bối cảnh cuộc chiến thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới vẫn chưa có dấu hiệu hạ nhiệt với áp lực ngày càng gia tăng với Trung Quốc vì những gì mà chính quyền Trump cho là ăn cắp tài sản trí tuệ trị giá hàng tỷ đô-la từ các công ty Mỹ.

Bộ trưởng Tư pháp Mỹ Jeff Sessions công bố chiến dịch mới nhằm đấu tranh với hoạt động gián điệp kinh tế của Trung Quốc. Ảnh: Getty.

Sáng kiến mới được cho là có ý nghĩa quan trọng khi hợp nhất các nỗ lực mà Cục Điều tra Liên bang (FBI), bộ Tư pháp và nhiều cơ quan liên bang khác của Mỹ đang tiến hành thành một chương trình thống nhất. Động thái này gửi thông điệp rõ ràng đến Bắc Kinh rằng gián điệp kinh tế Trung Quốc, dù là dùng phương tiện con người hay không gian mạng, đều không thể tha thứ, theo lời các quan chức.

Ông Sessions cho biết với chương trình này, bộ Tư pháp Mỹ sẽ theo đuổi đến cùng các vụ đánh cắp bí mật thương mại, xây dựng chiến lược nhằm xác định những nhà nghiên cứu và những người làm trong ngành công nghiệp quốc phòng được đặc vụ Trung Quốc "chọn lựa" để chuyển giao công nghệ cho Trung Quốc.

"Trung Quốc muốn có được thành quả trí tuệ của nước Mỹ để gom góp hạt giống cho ý đồ thống trị về kinh tế", Trợ lý Bộ trưởng Tư pháp John Demers nói. "Chúng ra sẽ đương đầu với những hành vi xấu xa của Trung Quốc và khiến họ cư xử đúng đắn nếu muốn trở thành một trong những quốc gia dẫn đầu thế giới".

Ông Sessions nói rằng hoạt động gián điệp kinh tế, cùng với các thủ đoạn thương mại bất công của Trung Quốc, gây ra "mối đe dọa thực sự và phi pháp" đối với sự thịnh vượng và sức cạnh tranh của nền kinh tế Mỹ.

Ông cũng cho rằng báo chí xem nhẹ mối đe dọa này so với mối đe dọa từ hay khủng bố cực đoan, nhưng thực tế, các hoạt động phi pháp của Trung Quốc ngày càng nguy hiểm hơn với Mỹ.

"Đã đến lúc Trung Quốc phải gia nhập cộng đồng các quốc gia tôn trọng luật pháp. Thương mại quốc tế là điều tốt với Trung Quốc nhưng hành vi lừa dối cần phải chấm dứt", vị bộ trưởng nói.

"Trung Quốc không thể là nơi ẩn náu an toàn cho những tội phạm chạy đến đây khi họ gặp rắc rối, không bao giờ bị dẫn độ. Trung Quốc phải chấp nhận việc dẫn độ các công dân Trung Quốc vi phạm luật di trú Mỹ và được yêu cầu quay trở lại nước Mỹ".

Mỹ nói sẽ xây dựng chiến lược xác định người được đặc vụ Trung Quốc "chọn lựa" để làm gián điệp kinh tế. Ảnh: Getty.

"Kế hoạch trơ tráo"

Ông Sessions cũng công bố việc truy tố các cá nhân và công ty Trung Quốc, Đài Loan trong vụ việc mới nhất được cho là hoạt động gián điệp kinh tế mà Bắc Kinh nhằm vào Mỹ.

Theo cáo trạng được đệ trình ngày 27/9, Fujian Jinhua (Phúc Kiến Tấn Hoa) - công ty nhà nước Trung Quốc, United Microelectronics Corp. (UMC) - công ty sản xuất chất bán dẫn Đài Loan đã niêm yết trên sàn chứng khoán New York, cùng 3 công dân Đài Loan đã âm mưu đánh cắp bí mật thương mại từ công ty Micron Technology - nhà sản xuất chất bán dẫn hàng đầu nước Mỹ.

Các công tố viên nói các đối tượng bị truy tố có nhiệm vụ hoàn thành một ưu tiên kinh tế quốc gia then chốt của Trung Quốc: phát triển loại bộ nhớ dung lượng lớn có thể truy cập bất cứ lúc nào (gọi là DRAM), dùng trong máy tính, thiết bị di động và thiết bị điện tử khác. Fujian Jinhua được thành lập vào năm 2016 với mục đích duy nhất là phát triển công nghệ DRAM.

Theo cáo trạng, Stephen Chen, cựu chủ tịch một công ty mà Micron từng mua lại vào năm 2013, được cho là người vạch ra kế hoạch đánh cắp bí mật về công nghệ DRAM từ Micron, với giá trị lên đến 8,75 tỷ USD, sau khi ông rời công ty kia sang làm việc cho UMC.

Sau đó, UMC liên kết với Fujian Jinhua "để cuối cùng Trung Quốc có thể ăn cắp công nghệ từ Mỹ và sử dụng nó để cạnh tranh với chúng ta trên thị trường", ông Sessions nói. "Đây là một kế hoạch trơ tráo".

Nếu bị tuyên có tội, các bị cáo có thể đối mặt với án tù 15 năm và phạt tiền 5 triệu USD. Hai công ty có thể bị tịch biên tài sản và phạt hơn 20 tỷ USD. Hiện cả ba bị cáo đều đang ở Trung Quốc.

Fujian Jinhua là công ty nhà nước Trung Quốc. Ảnh: Sohu.

"Chúng ta sẽ tiếp tục truy tố những người làm sai dựa trên việc điều tra kỹ lưỡng, liêm chính và chuyên nghiệp, không phải vì yếu tố chính trị, và chúng ta sẽ yêu cầu việc dẫn độ tội phạm", ông Sessions nói.

Tuần trước, Bộ Thương mại Mỹ đã áp đặt lệnh trừng phạt với Fujian Jinhua.

Ông cũng cho hay từ năm 2013 đến năm 2016, Bộ Tư pháp Mỹ không truy tố ai với cáo buộc làm gián điệp cho Trung Quốc. Song từ đầu năm 2017, cơ quan này đã truy tố 3 người với cáo buộc làm gián điệp hay âm mưu làm gián điệp cho Trung Quốc, cũng như đang thụ lý 5 vụ gián điệp kinh tế Trung Quốc.

Theo một báo cáo của văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ năm 2017, việc Trung Quốc ăn cắp tài sản trí tuệ Mỹ khiến Mỹ thiệt hại từ 225 tỷ đến 600 tỷ USD mỗi năm. Hoạt động này được cho là đã diễn ra trong hơn một thập kỷ qua.