Theo tạp chí Forbes của Mỹ, trong vài ngày qua, Bộ Tổng tham mưu Quân đội Ukraine, đã tung nốt Lữ đoàn tấn công đường không 82 vào chiến đấu trên hướng Orekhiv thuộc tỉnh Zaporozhye và đã bị quân Nga đánh thiệt hại nặng.
Việc tung Lữ đoàn tấn công đường không 82 vào “cửa tử” này, cho thấy Quân đội Ukraine đã triển khai lực lượng chủ lực cuối cùng, có khả năng chiến đấu tốt. Mặc dù quân đội Ukraine còn một số đơn vị khác và các đơn vị phòng thủ địa phương, nhưng các đơn vị này thiếu vũ khí hạng nặng.
Theo Forbes, Lữ đoàn tấn công đường không 82 và Lữ đoàn tấn công đường không 46 là hai lữ đoàn chủ lực, thuộc lực lượng dự bị cuối cùng, được Bộ Tổng tham mưu Quân đội Ukraine tung nốt vào “cửa tử” Rabotino. Nên nhớ cả hai đơn vị này được trang bị tốt nhất của Quân đội Ukraine hiện nay.
Tuy gọi là “Lữ đoàn tấn công đường không”, nhưng thực chất chỉ là các lữ đoàn cơ giới hạng nặng. Ví dụ, Lữ đoàn tấn công đường không 82, mặc dù theo biên chế có từ 4.000-4.500 quân, trên thực tế chỉ có 2.000 quân; nhưng được trang bị xe tăng chiến đấu chủ lực Challenger 2, xe chiến đấu bộ binh Weasel và xe bọc thép Stryker.
Theo kế hoạch ban đầu, một khi thê đội 1 của quân đội Ukraine chọc thủng tuyến phòng thủ của Nga, thì các lữ đoàn dự bị chiến lược này, với sức cơ động cao, hỏa lực mạnh, sẽ đảm nhiệm là thê đội 2, tấn công trên hướng chủ yếu; có nhiệm vụ tiến công thọc sâu, dọc theo “kẽ hở” trong tuyến phòng thủ của Nga.
Tuy nhiên, xét cục diện chiến trường hiện nay, trước những cơn mưa mùa thu sắp đến, cơ hội quân đội Ukraine đột phá qua tuyến phòng thủ của Nga “ngày càng nhỏ lại”, Lữ đoàn tấn công đường không 46 và 82 “không còn cơ hội” thực hiện nhiệm vụ là đơn vị “thọc sâu chiến dịch” trong năm nay.
Thay vào đó, các lữ đoàn dự bị chiến lược được Bộ tổng tham mưu Ukraine cử trực tiếp ra chiến trường, để “tích lũy kinh nghiệm chiến đấu”. Nên nhớ là các lữ đoàn dự bị chiến lược của Ukraine do NATO huấn luyện, đều là đơn vị mới thành lập, quân số phần lớn là tân binh, thiếu kỷ luật.
Theo một số thông tin công khai, một số lữ đoàn dự bị của quân đội Ukraine đã tham gia chiến đấu từ khi mở màn của giai đoạn 1 của chiến dịch phản công (từ ngày 8/6), như Lữ đoàn xung kích số 3 ở Bakhmut và Lữ đoàn bộ binh cơ giới số 47 ở Zaporozhye.
Đặc biệt là Lữ đoàn bộ binh cơ giới số 47, trong đêm mở màn của chiến dịch phản công, Lữ đoàn đã thiệt hại hàng chục xe tăng chiến đấu chủ lực Leopard 2 và xe chiến đấu bộ binh Bradley; nhưng họ vẫn chưa được rút về nghỉ ngơi. Cùng với đó, sở chỉ huy của Lữ đoàn đã bị Không quân Nga ném bom, thiệt hại lớn.
Nhiều thông tin của cả phương Tây và Nga cho thấy, quân đội Ukraine tham gia các trận đánh ác liệt trên hướng Orekhiv và Nam Donetsk đã chịu tổn thất lớn về quân số và vũ khí trang bị; chủ yếu là do hỏa lực pháo binh hạng nặng và mìn của Nga; nhưng lợi thế là họ có thể được bổ sung liên tục,
Ví dụ như Lữ đoàn xung kích số 3, mặc dù bị thiệt hại nặng nề khi tham gia tấn công vào “cửa tử” Rabotino, nhưng họ đã được bổ sung xe chiến đấu bộ binh CV90. Có vẻ như Bộ Tổng tham mưu Ukraine, không có kế hoạch rút số quân này, cho đến khi kết thúc cuộc phản công mùa hè; thay vào đó họ muốn biến những lữ đoàn dự bị này trở nên “thực sự tinh nhuệ”.
Trong chiến dịch “phản công mùa hè” của Ukraine đang diễn ra, 9 lữ đoàn dự bị chiến lược của Ukraine đều là những đơn vị mới thành lập. Mặc dù được trang bị vũ khí hạng nặng của phương Tây và được các cố vấn NATO huấn luyện, nhưng hiệu quả chiến đấu của các lữ đoàn này hạn chế, do thiếu kinh nghiệm chiến đấu.
Vì vậy, sẽ không khó hiểu khi Bộ Tổng tham mưu Quân đội Ukraine quyết định tung những lữ đoàn dự bị cuối cùng vào chiến đấu và không rút các đơn vị tham gia chiến dịch từ đầu ra nghỉ ngơi. Mục đích là rèn cán, rèn binh trong thực tiễn chiến đấu, làm nòng cốt cho cuộc “phản công mùa xuân” vào năm sau.
Ở phía bên kia, quân đội Nga cũng vậy, Đô đốc Rob Bauer, Chủ tịch Hội đồng Quân sự NATO đã cho biết, hiện 94% quân đội Nga đã tham gia “các hoạt động quân sự đặc biệt” ở chiến trường Ukraine. Đặc biệt phòng thủ trên hướng Zaporizhia do Tập đoàn quân 58 tinh nhuệ thuộc Quân khu phía Nam Nga đảm nhiệm, cũng không thay quân.
Hiện nay, cuộc chạy đua trước những cơn mưa mùa thu ở Ukraine sắp đến, khiến chỉ huy Quân đội Ukraine quyết tâm phá vỡ tuyến phòng thủ củ Nga trên hướng Zaporozhye. Với việc tung hai lữ đoàn dự bị chiến lược cuối cùng vào “cửa tử” Rabotino như trình bày ở trên; mục tiêu quân đội Ukraine là tiếp tục tìm ra "những lỗ hổng trong hàng phòng ngự của Nga".
Mục tiêu chính mà chỉ huy Quân đội Ukraine đặt ra cho các đơn vị dự bị này là giành quyền kiểm soát làng Rabotino, nằm trên trục đường Orekhiv (do Ukraine kiểm soát) và Tokmak (do Nga kiểm soát) và cố gắng di chuyển đến gần Tokmak.
Vào tối ngày 20/8, quân Ukraine tập trung tấn công không chỉ vào chính diện làng Rabotino mà còn ở sườn phía tây, tiến hành đột phá theo hướng các làng Nesteryanka và Kopani với lực lượng của Lữ đoàn 82. Làng Nesteryanka nằm phía đông bắc làng Rabotino, gần đường cao tốc giữa các thành phố Orekhov và Vasilievka.
Giao tranh dữ dội giữa quân tấn công Ukraine thuộc Lữ đoàn 82 với quân phòng ngự Nga thuộc quân đoàn 58 trên hướng Rabotino và ở hai bên sườn tiếp tục trong nhiều ngày liên tiếp. Theo thông tin, Quân đội Ukraine đã thay đổi chiến thuật, thay vì tấn công dàn trải theo kiểu “nhảy cóc”, mà tập trung lực lượng tấn công theo kiểu “đột phá”.
Hiện các trận đánh ác liệt đang diễn ra ở rìa phía bắc làng Rabotino; tuy nhiên có thông tin, quân của Lữ đoàn 82 đã đột nhập vào phố Mira trong làng Rabotino, nhưng thông tin này vẫn chưa được xác nhận chính thức. Không có bức ảnh nào được Quân đội Ukraine tung lên mạng với lá cờ được kéo lên, ít nhất là trên đống đổ nát của một nhà kho trong làng.
Mặc dù hai bên chiến đấu ác liệt, nhưng các đơn vị Quân đoàn 58 của Nga đã anh dũng chiến đấu, kiên quyết giữ vững hai bên sườn, nã đạn hỏa lực vào các đơn vị dự bị của Ukraine đang cố gắng tiến lên, mà không có hỏa lực xe tăng hay xe bọc thép chi viện; do vậy quân Ukraine bị tổn thất nặng nề trong các cuộc tấn công trực diện và bên sườn cả về quân số và trang bị.
