Từ ngày 1/7/2025, Nghị định của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Thuế giá trị gia tăng chính thức có hiệu lực. Theo đó, để được khấu trừ thuế giá trị gia tăng (VAT) đầu vào, cơ sở kinh doanh phải có hóa đơn giá trị gia tăng và chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt với hàng hóa, dịch vụ mua vào từ 5 triệu đồng đã bao gồm VAT.

Chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt là các hình thức chuyển khoản qua ngân hàng, thanh toán bù trừ, thanh toán ủy quyền hoặc các phương thức khác quy định tại Nghị định 52/2024/NĐ-CP về thanh toán không dùng tiền mặt.

Ngoài ra, nghị định cũng quy định một số trường hợp đặc thù: Hàng hóa, dịch vụ mua theo phương thức thanh toán bù trừ giữa giá trị mua và giá trị bán phải có biên bản đối chiếu xác nhận giữa hai bên hoặc ba bên (nếu có bên thứ ba).

Trường hợp vay, mượn tiền, phải có hợp đồng vay, mượn lập trước và chứng từ chuyển khoản từ bên cho vay sang bên vay.

Nếu thanh toán qua bên thứ ba được bên bán chỉ định, hợp đồng phải quy định rõ việc này, bên thứ ba phải là tổ chức hoặc cá nhân hợp pháp.

Trường hợp thanh toán bằng cổ phiếu, trái phiếu, phải có hợp đồng mua bán lập trước.

Nếu sau khi áp dụng các hình thức bù trừ, phần còn lại có giá trị từ 5 triệu đồng trở lên thanh toán bằng tiền thì cũng bắt buộc phải thanh toán không dùng tiền mặt.

Đặc biệt, trường hợp bên mua thanh toán vào tài khoản của bên thứ ba mở tại Kho bạc Nhà nước theo quyết định cưỡng chế của cơ quan nhà nước, số tiền này vẫn được tính đủ điều kiện khấu trừ VAT.

Với mua hàng trả chậm, trả góp từ 5 triệu đồng trở lên, cơ sở kinh doanh cần có hợp đồng, hóa đơn và chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt để khấu trừ thuế. Nếu chưa đến hạn thanh toán theo hợp đồng, vẫn được tạm khấu trừ, nhưng khi đến hạn, nếu không có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt thì phải kê khai điều chỉnh giảm số thuế khấu trừ.

Đối với hàng hóa, dịch vụ mua nhiều lần trong cùng ngày từ cùng một người bán, nếu tổng giá trị từ 5 triệu đồng trở lên, vẫn phải có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt.

Trường hợp giá trị hàng hóa nhập khẩu từng lần từ 5 triệu đồng trở lên hoặc hàng hóa mua tặng, biếu, hàng mẫu không phải trả tiền từ nước ngoài, không bắt buộc có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt. Ngoài ra, nếu doanh nghiệp ủy quyền cho cá nhân là người lao động thanh toán không dùng tiền mặt rồi thanh toán lại cho nhân viên cũng được tính đủ điều kiện khấu trừ thuế nếu quy định rõ trong quy chế tài chính hoặc nội bộ.

Quy định mới được kỳ vọng giúp cơ quan thuế quản lý hiệu quả hơn, giảm thất thu ngân sách, đồng thời minh bạch hóa các giao dịch có giá trị lớn.