Mổ xẻ tâm lý, hành động của chủ nhân "nghĩa địa đầu lâu"

Sau khi người dân địa phương phản ánh về khu vườn của ông Phạm Chứng ở ấp Long Hải, xã Trường Tây, H.Hòa Thành (Tây Ninh) có nhiều bức tượng làm họ sợ hãi, chính quyền đã vào cuộc, buộc chủ nhân tháo dỡ một số bức tượng vì “có tính chất kích động, bạo lực... nằm trong quy định cấm theo Nghị định 103 của Chính phủ ngày 6/11/2009”.

Điều này đã gây ra tranh cãi gay gắt trong dư luận cũng như giới nghệ sĩ, điêu khắc, luật sư và chuyên gia tâm lý.

Nghĩa địa đầu lâu gây ra tranh cãi gay gắt trong dư luận.

Phân tích lý do tại sao ông Chứng lại sáng tạo nghĩ "nghĩa địa đầu lâu", theo chuyên gia tâm lý Ngọc Trâm, Tổng đài tư vấn tâm lý Thanh Tâm (Hà Nội), việc muốn biết một con người có tâm lý bình thường hay bất thường thì phải qua nhiều cách, chứ chỉ nhìn sở thích hay những tác phẩm của họ để đánh giá là chưa đủ. Thứ nhất, phải biết nhiều thông tin về tiểu sử của họ, thứ 2 là xem sức khỏe thể chất, tinh thần của họ thế nào. Thứ 3 là trong quá khứ, đặc biệt thời thơ ấu của họ có tốt đẹp hay nhiều chuyện đau buồn, bởi những sự kiện từ thời thơ ấu thường ảnh hưởng đặc biệt tới mỗi cá nhân khi họ trưởng thành.

Bên cạnh những yếu tố này, thì cần xem xét họ có bất bình gì về xã hội đang sống không. Bởi xã hội nào, thời đại nào thì cũng tồn tại nhiều mặt trái của nó. Xưa nay, những nhà văn, nghệ sĩ, kiến trúc sư, họa sĩ… thường hay gửi gắm những tâm sự bất bình với xã hội, thời cuộc vào tác phẩm của mình thì cũng là lẽ thường tình. Giống như những nhiếp ảnh gia đam mê chụp và sáng tác ảnh khỏa thân, nhiều người không hiểu cho rằng họ bệnh hoạn nhưng không phải vậy.

Chuyên gia Ngọc Trân nhận định: Có nhiều nguyên nhân lý giải điều này, trong đó có một nguyên nhân là họ có quá nhiều ham muốn về tình dục và phải giải tỏa qua sáng tạo, qua các tác phẩm của mình. Cái này gọi là cơ chế thăng hoa và trường hợp của chủ nhân “khu vườn kinh dị” ở một khía cạnh nào đó cũng có thể gọi là như vậy.

Xét ở khía cạnh pháp luật khi đề cập về ngôi vườn đầu lâu này, luật sư Trần Đình Triển, Trưởng Văn phòng luật sư Vì Dân, cho rằng, chính quyền lấy lý do là ông Chứng vi phạm quy định cấm theo Nghị định 103 của Chính phủ ngày 6/11/2009 để buộc chủ nhân tháo dỡ một số bức tượng là sai. Ông Chứng không vi phạm quy định tại Nghị định 103.

“Ông Chứng không tạo ra các sản phẩm mà nhiều người cho là kinh dị này để trưng bày nhằm mục đích kinh doanh, và ông cũng không bày những bức tượng trong không gian công cộng hay nơi sinh hoạt văn hóa của nhiều người nên không thuộc đối tượng điều chỉnh của Nghị định 103 năm 2009 về quản lý trong kinh doanh dịch vụ văn hóa công cộng. Đây là mảnh đất thuộc quyền sử dụng cá nhân của ông, việc chế tác những bức tượng này là sở thích của cá nhân, là quyền tự do sáng tác của cá nhân ông. Vì vậy, trong khuôn viên đất của mình thì ông Chứng muốn bày biện, sắp đặt gì thì làm, nhà nước không thể xử lý mà chỉ có thể vận động để ông Chứng tự tháo dỡ. Ngược lại, nếu chính quyền tự phá bỏ sẽ có dấu hiệu của tội hủy hoại tài sản và nếu gây thiệt hại cho ông Chứng thì phải bồi thường thiệt hại cho người dân”, luật sư Triển nói.

Cũng đồng tình với Luật sư Triển, một luật sư thuộc Đoàn Luật sư TP Hà Nội cho rằng, trong pháp luật Việt Nam hiện chưa có văn bản nào cho thấy việc làm của ông Chứng là vi phạm luật. “Thiết nghĩ chúng ta nên tôn trọng sở thích của mỗi cá nhân. Tuy nhiên về phía ông Chứng, ông bà ta có câu “sống đâu thì phải theo đấy”, nên ngoài chuyện sở thích cũng cần để ý đến văn hóa ứng xử. Nếu hàng xóm láng giềng bức xúc vì khu vườn của ông làm nhiều người sợ hãi thì ông nên xây tường rào cao quanh khu vườn để không ai nhìn thấy”.

Bên cạnh việc chủ nhân khu vườn có vi phạm luật hay không, nhiều độc giả lại quan tâm tới vấn đề tâm lý của chủ nhân và băn khoăn liệu họ có bình thường khi có sở thích “quái dị” như vậy.

Theo Thanh Niên, khoảng 15h chiều 2/10, ông Phạm Chứng đã chủ động dẹp bỏ hàng chục bức tượng 'kinh dị' như đã cam kết.

Trước đó, Phòng Văn hóa - Thông tin H.Hòa Thành đã mời ông Chứng làm việc và đề nghị ông nhanh chóng khắc phục tình trạng này như đã cam kết và được ông Chứng đồng ý.

Đông Nhiên