Sức mạnh của Mặt trận chính là sức mạnh lòng dân. Trong kỷ nguyên phát triển mới của đất nước, MTTQ Việt Nam đang không ngừng phát huy vai trò nòng cốt trong thực hiện dân chủ, tăng cường đồng thuận xã hội - coi đây là “linh hồn” và “mạch sống” của công tác Mặt trận từ Trung ương đến cơ sở.

Thực hành dân chủ, tăng cường đồng thuận xã hội là “linh hồn”, “mạch sống” của công tác Mặt trận

Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại - Người sáng lập Mặt trận Dân tộc thống nhất Việt Nam và là biểu tượng cao đẹp của khối đại đoàn kết dân tộc đã từng căn dặn: “Trong bầu trời không gì quý bằng Nhân dân. Trong thế giới không gì mạnh bằng lực lượng đoàn kết của Nhân dân”. Tư tưởng của Người về dân chủ và xây dựng Nhà nước của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân là một trong những di sản tư tưởng bao trùm và xuyên suốt cuộc đời hoạt động cách mạng của Người.

Lời khẳng định của Bác là ngọn đuốc soi đường cho Đảng, Nhà nước trong quá trình lãnh đạo Nhân dân trải qua các thời kỳ cách mạng. Bởi niềm tin của Nhân dân chính là sức mạnh, tài sản vô giá của Đảng. Trong bất kỳ hoàn cảnh nào, ở nơi đầu sóng ngọn gió, từ thiên tai, dịch bệnh cho đến chiến tranh, từ kháng chiến kiến quốc đến xây dựng đất nước trong thời kỳ đổi mới và hội nhập, dân tộc ta luôn đoàn kết một lòng, cùng nhau vượt qua mọi khó khăn, thử thách.

Suốt 95 năm qua, Mặt trận Dân tộc thống nhất Việt Nam, nay là Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã khơi dậy tinh thần yêu nước, phát huy sức mạnh vĩ đại của khối đại đoàn kết dân tộc, giương cao ngọn cờ tiên phong kết nối ý chí và hành động của mọi tầng lớp nhân dân, góp phần tạo nên mọi thắng lợi trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng và xây dựng đất nước.

Mặt trận là đại diện của Nhân dân, là nơi tập hợp tâm tư, nguyện vọng của đồng bào các dân tộc, các tôn giáo và người Việt Nam ở nước ngoài. Xuyên suốt mọi giai đoạn lịch sử cách mạng, vai trò nòng cốt của MTTQ Việt Nam luôn được phát huy, quy tụ sức mạnh toàn dân tộc, chung sức thực hiện các nhiệm vụ trọng đại của đất nước.

Để quan điểm “Nhân dân là trung tâm”, “Dân làm chủ” đi vào trong thực tiễn, đòi hỏi MTTQ Việt Nam phải nâng cao vai trò của mình trong việc đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của Nhân dân, coi thực hiện dân chủ, tạo đồng thuận xã hội là “linh hồn” và “mạch sống” của công tác Mặt trận, lấy phát huy quyền làm chủ của Nhân dân là điều kiện cơ bản để thực hiện dân chủ xã hội chủ nghĩa.

“Tâm” và “Thân” của người cán bộ Mặt trận phải vì nước, vì dân

Tại Đại hội đại biểu Đảng bộ MTTQ, các đoàn thể Trung ương lần thứ nhất, nhiệm kỳ 2025-2030, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh: “Mặt trận là Nhân dân”, “Sức mạnh của Mặt trận chính là sức mạnh của lòng dân. Truyền thống của Mặt trận là đoàn kết”.

Tổng Bí thư bày tỏ mong muốn lớn nhất ở nhiệm kỳ này là thấy rõ sự đổi thay ở cơ sở: “họp ít hơn, làm việc, hành động nhiều hơn, ít khẩu hiệu, ít thủ tục, nhiều nụ cười của Nhân dân hơn”.

Khẳng định của Tổng Bí thư không chỉ ghi nhận truyền thống vẻ vang, đầy tự hào của Mặt trận mà còn định hướng vai trò, sứ mệnh cao cả, trách nhiệm nặng nề mà Mặt trận cần gánh vác để cùng cả dân tộc đưa đất nước bước vào kỷ nguyên phát triển mới.

Điều này đặt ra yêu cầu và đòi hỏi cán bộ, đảng viên nói chung, cán bộ Mặt trận nói riêng cần đổi mới phương pháp làm việc, định vị lại bản thân để nâng cao trình độ, thích ứng với môi trường và hoàn thiện tư duy trong bối cảnh, không gian phát triển mới như hiện nay.

Và chỉ khi cả “Tâm” và “Thân” người cán bộ Mặt trận dành cho nước, cho dân thì khi đó Mặt trận mới thực sự là nơi đan sợi dây kết nối giữa Đảng, Nhà nước với Nhân dân, giành được toàn vẹn tín nhiệm của Đảng, tín nhiệm của Nhân dân. Đồng thời, phải coi đây là nghĩa sống, mục tiêu phấn đấu của người cán bộ Mặt trận trong giai đoạn mới.

Theo đó, người cán bộ Mặt trận cần có cái “Tâm” trong sáng, lòng trung thành tuyệt đối với Tổ quốc, với Nhân dân. Mọi suy nghĩ, ý tưởng đều xuất phát từ lợi ích của đất nước và hạnh phúc của Nhân dân. Phải thương dân, trọng dân, gần dân, thấu hiểu được những vui buồn, mong mỏi, nguyện vọng của người dân. Lấy sự hài lòng, kết quả chăm lo đời sống của Nhân dân làm thước đo cho hiệu quả công việc.

Để người dân thấy rằng, Mặt trận không chỉ nói suông, không đi vỗ tay, không làm tượng trưng, hình thức thì hoạt động của Mặt trận phải gắn với thực tiễn, nói đi đôi làm, thể hiện bằng những việc làm thiết thực, hiệu quả; kết quả, sản phẩm của công tác Mặt trận phải được cụ thể hóa, có thể “cân, đong, đo, đếm” được rõ ràng.

“Thân” của người cán bộ Mặt trận cần vì nước, vì dân, gắn bó sâu sát với cơ sở, thường xuyên lắng nghe ý kiến của người dân, kịp thời nắm bắt tâm tư, nguyện vọng và giải quyết những vấn đề bức xúc của nhân dân.

Trong giám sát, phản biện, thực hiện chính sách pháp luật, cán bộ Mặt trận phải là tấm gương về đạo đức, lối sống, về tinh thần trách nhiệm. Phải tiên phong, đi đầu trong những công việc khó, nơi gian khổ. Phải lao tâm, khổ tứ, không vì tư lợi cá nhân, lợi ích nhóm, giải quyết mọi công việc phải công bằng, minh bạch, thượng tôn pháp luật; luôn coi trọng việc của dân như việc của gia đình mình.

Nếu làm được như vậy, mọi chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước sẽ đi vào cuộc sống một cách hiệu quả nhất khi được những cán bộ Mặt trận có cái “Tâm” và cái “Thân” trong sáng.

Tại Đại hội lần thứ nhất Đảng bộ MTTQ, các đoàn thể Trung ương, quan điểm chỉ đạo “3 gần”, “5 phải”, “4 không”, trong đó, “3 gần”: Gần dân, gần cơ sở, gần không gian số; “5 phải”: Phải lắng nghe, phải đối thoại, phải làm mẫu, phải chịu trách nhiệm và phải báo cáo kết quả; “4 không”: Không hình thức, không né tránh, không đùn đẩy, không làm sai chức năng, của Tổng Bí thư Tô Lâm trở thành “kim chỉ nam” quan trọng cho công cuộc đổi mới nội dung, phương thức hoạt động của MTTQ Việt Nam. Để bảo đảm thực hiện thắng lợi quan điểm chỉ đạo đó, trong thời gian tới, hoạt động của hệ thống chính trị cần chú trọng thực hiện tốt các giải pháp cụ thể sau:

Thứ nhất, cần khẩn trương hoàn thiện các quy chế phối hợp giữa Đảng, chính quyền, MTTQ Việt Nam và đoàn thể các cấp, nhằm bảo đảm sự phân định rõ ràng chức năng, nhiệm vụ và thẩm quyền của từng thiết chế trong hệ thống chính trị. Việc xác lập và vận hành quy chế phối hợp này sẽ góp phần khắc phục tình trạng chồng chéo, đùn đẩy trách nhiệm, “vừa đá bóng vừa thổi còi” hay hành chính hóa công tác Mặt trận; đồng thời là nền tảng để xây dựng hệ thống chính trị tinh gọn, vận hành đúng vai, hoạt động đồng bộ, gắn kết với đời sống thực tiễn.

Thứ hai, đội ngũ cán bộ, đảng viên, công chức, trong đó có cán bộ Mặt trận các cấp cũng phải tích cực đổi mới, thực hiện chuyển đổi số mạnh mẽ, xây dựng hình ảnh người cán bộ Mặt trận trong kỷ nguyên số nhằm thực hiện tốt hơn nữa chức năng, nhiệm vụ của Mặt trận; đồng thời thúc đẩy chủ trương, nghị quyết chuyển đổi số của Đảng, Nhà nước. Hưởng ứng thiết thực Phong trào “Bình dân học vụ số”, việc đổi mới phương thức huy động, tập hợp và tuyên truyền của MTTQ qua các nền tảng “Mặt trận số” đã góp phần nâng cao hiệu quả công tác Mặt trận.

Thứ ba, hình thành tư duy “dám nghĩ”, “dám làm”, “dám chịu trách nhiệm” vì lợi ích chung trong đội ngũ cán bộ, công chức Mặt trận - thay vì tâm lý “làm đúng quy trình nhưng không dám quyết”, “chờ cấp trên chỉ đạo” hoặc né tránh trách nhiệm. Chỉ khi người cán bộ đủ bản lĩnhthì cơ chế phân vai trong hệ thống chính trị mới có thể vận hành hiệu quả, hạn chế được tình trạng “một người làm, nhiều người né” trong tổ chức.

Thứ tư, nâng cao nhận thức chính trị, ý thức trách nhiệm nêu gương của mỗi cán bộ, đảng viên, cán bộ Mặt trận trong bối cảnh toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế, phát triển kinh tế thị trường, kinh tế tư nhân. Khuyến khích Nhân dân làm giàu chính đáng, đúng pháp luật. Để người dân, doanh nghiệp thấy rằng đằng sau họ, xung quanh họ có cán bộ Mặt trận và các cấp hội, đoàn thể luôn là chỗ dựa vững chắc, tin cậy, tạo động lực, truyền cảm hứng để người dân, doanh nghiệp vững tin khởi nghiệp, phát triển kinh tế.

Thứ năm, công tác giám sát, phản biện xã hội cần nâng lên thực chất theo phương châm “rõ việc - rõ trách nhiệm - rõ hiệu quả”, triển khai thường xuyên mô hình “Tháng nghe dân nói” tại tất cả cơ sở; đổi mới các phong trào thi đua, gắn với mục tiêu phát triển bền vững; khơi dậy khát vọng vươn lên trong mọi tầng lớp nhân dân, nhất là các lực lượng nòng cốt như công nhân, nông dân, thanh niên, phụ nữ, người có uy tín trong cộng đồng.

Trong kỷ nguyên mới của đất nước, trách nhiệm của MTTQ Việt Nam rất nặng nề nhưng vô cùng vinh quang. Hơn bao giờ hết, Mặt trận cần tiếp tục đổi mới mạnh mẽ phương thức hoạt động, phát huy cao độ vai trò nòng cốt trong tập hợp các tầng lớp nhân dân, thúc đẩy thực hành dân chủ, tạo đồng thuận xã hội, phát huy quyền làm chủ của nhân dân trong giám sát và phản biện xã hội, tham gia xây dựng Đảng, chính quyền trong sạch, vững mạnh; tích cực phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực. Qua đó, Mặt trận thực sự trở thành trung tâm đoàn kết, hội tụ sức mạnh toàn dân tộc vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.