Sáng sớm ngày 18/6, cả vùng Sumy "bừng tỉnh" nhưng lần này là tiếng báo động không chỉ còn là sự cảnh báo, mà là ngọn lửa xuyên thủng bầu trời đêm, cùng với khói đen bốc lên từ Tòa nhà Trung tâm hành chính tỉnh Sumy, khi đã bị tấn công bởi UAV tự sát tầm xa Geran-2, do Cụm quân phía Bắc của quân đội Nga (RFAF) tiến hành, trở thành vết thương mang tính biểu tượng trước khi thành phố tiền tuyến này sụp đổ.
UAV tự sát của Nga bay đến từ phía bắc và tấn công vào biểu tượng quyền lực chính trị Ukraine ở Sumy, điều này cũng báo trước sức ép quân sự của Nga trên hướng này. Gần như cùng lúc đó, các đơn vị mặt đất của Nga đã bắt đầu tiến đánh làng Khotin, cách thành phố Sumy chỉ 16 km.
Con số này dường như chỉ là một mô hình thu nhỏ trên bản đồ, nhưng thực tế lại là bán kính tấn công tối ưu để pháo binh chiến thuật và UAV FPV của Nga phối hợp với nhau. Nói cách khác, nòng pháo của RFAF, đã phủ bóng đen lên thành phố vùng đông bắc này của Ukraine.
Người dân Sumy đã có linh cảm về việc quân Nga đã cận kề thành phố, khi trong hai tuần qua, các cuộc sơ tán đã được tiến hành một cách lặng lẽ, với những chiếc xe buýt trên đường phố, đã biến thành đoàn xe chở người tị nạn tạm thời, và đài phát thanh thành phố, thường xuyên phát đi thông tin về "khu tái định cư tạm thời ở phía tây".
Một thành phố dần trở nên im lặng trong cuộc di tản thụ động, chỉ còn lại những con phố vắng tanh và thỉnh thoảng là những ô cửa sổ vỡ tung, nhắc nhở thế giới rằng thành phố vẫn chưa chết, nhưng đã bị “bỏ hoang” về mặt chiến thuật.
Theo phân tích của tác giả, tầm quan trọng của Sumy lớn hơn nhiều so với việc đánh bom một tòa nhà chính phủ. Kể từ mùa thu năm 2024, RFAF đã nhiều lần thử nghiệm mở mặt trận ở phía bắc Kharkov, nhưng hình thái chiến lược của Nga tại đây, thực sự bắt đầu bằng việc thành lập "Cụm quân phía Bắc”.
Đội hình tác chiến mới thành lập của RFAF, được biên chế các phân đội UAV, tác chiến điện tử và pháo binh cơ động. Sau khi đánh bật quân Ukraine khỏi khu vực Kursk bị chiếm đóng, đã chuyển sang tấn công thành công một số tiền đồn của Ukraine, ở phía đông bắc Kharkov trong 45 ngày qua.
Tỉnh Sumy nằm ở giữa vòng cung tiến công này, và việc quân đội Ukraine (AFU) để mất tỉnh này, sẽ đánh dấu sự hoàn thành của người Nga trong quá trình chuyển đổi từ các cuộc tấn công chiến thuật, sang thâm nhập chiến lược vào toàn bộ vùng đông bắc Ukraine.
Có thể nhận thấy, tất cả những điều này không xảy ra đột ngột, cũng không phải là sự may rủi. Theo các nhà phân tích chiến trường, tốc độ của Cụm quân phía Bắc RFAF, có liên quan chặt chẽ đến sự ngắt kết nối giữa việc triển khai các nguồn lực phòng thủ của Ukraine.
Trong vài tháng qua, để ổn định hướng Kherson và Donetsk, AFU đã chuyển một số lượng lớn lực lượng phòng không và pháo binh chiến dịch về đây. Tại Sumy, các khu vực phòng không, do Lữ đoàn phòng không độc lập 117 đảm nhiệm, hiện quân số chỉ còn là bộ khung và gần như không thể đánh chặn hiệu quả. Kết quả là UAV tự sát tầm xa của Nga từ phía bắc, quét qua như những viên đạn bạc, tấn công thẳng vào thành phố Sumy.
Ngoài ra có thể thấy các tín hiệu chính trị đã xuất hiện. Vào cuối tháng 5 vừa qua, Verkhovna Rada (Quốc hội) Ukraine, đã phê duyệt một nghị quyết riêng về việc thực hiện "chuyển giao chính quyền dân sự thời chiến" ở một số khu vực biên giới của tỉnh Sumy, nhưng Bộ Quốc phòng Ukraine đã không đề cập đến điều này trong các tuyên bố công khai. "Việc sơ tán dân trước, sau đó rút quân", thực chất là một sự rút lui bí mật. Chính phủ Ukraine đã lặng lẽ tháo phù hiệu trước khi rời đi, nhưng không muốn thừa nhận rằng họ đã bỏ rơi.
Còn về phía Nga, họ cũng giữ kín về quy mô của cuộc tấn công và không công bố một cách rầm rộ. Bộ Quốc phòng Nga chỉ đề cập ngắn gọn rằng, "lực lượng UAV của Cụm quân phía Bắc RFAF đã hoàn thành nhiệm vụ tấn công tầm xa", trong bản tin chiến trường hằng ngày của họ.
Bộ Quốc phòng Nga cũng không công bố mục tiêu tấn công của Cụm quân phía Bắc là gì, ở đâu? Nhưng hình ảnh đi kèm, đã được các kênh tình báo nguồn mở xác nhận, đó chính là tòa nhà trung tâm hành chính tỉnh Sumy. Rõ ràng, Moscow quan tâm nhiều hơn đến “chất lượng” hơn là "khoe chiến công" vào thời điểm này.
Xét theo quỹ đạo tấn công do RFAF công bố, ý định tấn công của họ là tập trung vào trục kiểm soát "căn cứ không quân-trung tâm chính phủ-trung tâm giao thông". Lý do Sumy bị nhắm đến đầu tiên trong chiến dịch này, không phải vì sức mạnh quân sự của nó, mà vì đặc điểm cấu trúc "có thể nhanh chóng tiếp quản sau khi quân Ukraine rút lui".
Từ thất bại về chiến thuật, đến phá bỏ các biểu tượng chính trị, rồi đến sự phối hợp ngầm của việc sơ tán dân cư khỏi đô thị, có thể nhận thấy Sumy đang sụp đổ; nhưng sự im lặng của nó còn mạnh hơn cả hỏa lực pháo binh. Sự im lặng này phản ánh sự sụp đổ "dần đóng băng" của toàn bộ Mặt trận Đông Bắc Ukraine: nó không sụp đổ trong một đêm, mà rút lui từng mét một, mỗi bước đi đều được tính toán và mỗi đòn đánh đều nhằm vào trung tâm.
Sumy không phải là lá chắn mạnh nhất của Ukraine, cũng không phải là mục tiêu lớn nhất của RFAF trong chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine; mà chỉ là một "bước đột phá" được lựa chọn, một dấu hiệu được phóng to trên bản đồ và là một mẫu sống để Mỹ và NATO quan sát phương thức tiến công của quân đội Nga.
Điều đặc biệt là tại mặt trận Sumy, Nga không đưa ra tuyên bố chiến thắng, và Ukraine cũng không tuyên bố thừa nhận thất bại. Nhưng con lắc của toàn bộ tình hình cuộc chiến, đang âm thầm chệch hướng tại thời điểm này ở Sumy. (nguồn ảnh Military Review, Sina, TASS, Ukrinform).
