Hàng loạt gói thầu tại huyện Định Quán (Đồng Nai) rơi vào tay một nhà thầu quen thuộc trong bối cảnh thiếu cạnh tranh, dẫn đến hiệu quả kinh tế thấp. Trao đổi với phóng viên Báo Tri thức và Cuộc sống, chuyên gia kinh tế Nguyễn Phước Nguyên và Luật sư Nguyễn Văn Lập (Đoàn Luật sư TP.HCM) đã có những phân tích sâu sắc về vấn đề này.
Chuyên gia kinh tế: "Tiết kiệm 3,76% là con số đáng báo động"
Theo dữ liệu tổng hợp về lịch sử đấu thầu của Công ty TNHH Đầu tư Xây dựng Lê Huy (MST: 3600999290), tỷ lệ trung bình giá trúng thầu so với giá dự toán là 96.24%.
Chuyên gia kinh tế Nguyễn Phước Nguyên phân tích: “Điều này có nghĩa, tỷ lệ tiết kiệm cho ngân sách nhà nước qua các gói thầu mà công ty này thực hiện trung bình chỉ đạt 3.76%. Đây là một con số đáng báo động, cho thấy hiệu quả kinh tế từ công tác đấu thầu chưa được tối ưu. Đặc biệt, khi so sánh với những gói thầu có tính cạnh tranh thực sự như gói sửa chữa đường dây hạ thế (Mã TBMT: IB2500026914) do Điện lực Định Quán mời thầu, nơi tỷ lệ tiết kiệm đạt trên 13%, chúng ta càng thấy rõ sự khác biệt”.
Thực trạng này tiếp tục diễn ra trong năm 2025. Theo thống kê, Công ty Lê Huy và liên danh đã trúng 6 gói thầu, trong đó có tới 4 gói mà công ty là nhà thầu duy nhất nộp hồ sơ, và 1 gói khác mà các đối thủ đều bị loại. Đáng chú ý, các gói thầu thiếu cạnh tranh này có tỷ lệ tiết kiệm cho ngân sách nhà nước rất thấp, có gói chỉ đạt 0.26%.
| Gói thầu trúng thầu năm 2025 | Giá trúng thầu (VNĐ) | Tỷ lệ tiết kiệm | Số nhà thầu tham gia |
| Gói thầu số 04 (xây lắp): Thi công xây dựng + thiết bị công trình, thuộc kế hoạch lựa chọn nhà thầu Đường dây trung, hạ thế và TBA tổ 7, tổ 8 ấp 3, xã Suối Nho (IB2500170948) | 1.066.600.000 | ~0.33% | 1 |
| Gói số 04 (xây lắp): Thi công xây dựng + thiết bị công trình, thuộc kế hoạch lựa chọn nhà thầu Đường dây trung, hạ thế và TBA tổ 3, tổ 9 ấp Chợ, xã Suối Nho (IB2500170806) | 1.320.900.000 | ~0.26% | 1 |
| Gói thầu số 04 (xây lắp): Thi công xây dựng công trình, thuộc kế hoạch lựa chọn nhà thầu Kế hoạch lựa chọn nhà thầu Công trình: Hệ thống chiếu sáng khu tái định cư ấp 3, xã Phú Lợi (IB2400590582) | 461.237.692 | ~2.0% | 1 |
| Gói thầu số 06 (xây lắp + thiết bị): Thi công xây dựng + Lắp đặt thiết bị (IB2400601641) | 2.001.611.688 | ~1.93% | 3 (2 nhà thầu bị loại) |
| Gói thầu số 04 (dịch vụ công ích): Duy trì hệ thống chiếu sáng đèn đường huyện Định Quán năm 2025(IB2500102807) | 824.702.000 | ~8.05% | 1 |
| Gói thầu 01: Thi công xây lắp công trìnhthuộc dự toán mua sắm Sửa chữa đường dây hạ thế sau các TBA Phú An; Phú Bình; Phú Lập; Phú Điền; Tà Lài, Núi Tượng và Đaklua (IB2500026914) | 1.655.192.244 | ~13.24% | 2 |
Tình trạng thiếu cạnh tranh và hiệu quả kinh tế thấp không phải là vấn đề duy nhất gây quan ngại. Hồ sơ một gói thầu năm 2023 còn cho thấy một dấu hiệu bất thường nghiêm trọng hơn trong quy trình lựa chọn nhà thầu.
Luật sư: "Dấu hỏi lớn khi báo cáo đánh giá 'xếp hạng 1', kết quả 'về tay' nhà thầu hạng 2"
Nghi vấn về sự minh bạch trong quy trình lựa chọn nhà thầu được thể hiện rõ nhất tại gói thầu "Đường dây trung hạ thế và TBA khu 5 ấp 2, xã Phú Tân" (năm 2023), do Phòng Kinh tế và Hạ tầng huyện Định Quán làm chủ đầu tư.
Tài liệu cho thấy, Báo cáo đánh giá E-BBG số 79/BCĐG-DC do Công ty TNHH Thương mại Xây dựng DC lập đã xếp hạng Công ty TNHH Xây dựng – Điện Minh Phong (giá chào 865,3 triệu đồng) đứng thứ nhất. Công ty Lê Huy (giá chào 950,9 triệu đồng) bị xếp hạng thứ hai.
Tuy nhiên, trong Quyết định phê duyệt KQLCNT số 190/QĐ-KTHT ngày 22/08/2023, Phòng Kinh tế và Hạ tầng huyện Định Quán lại công bố nhà thầu trúng thầu là Công ty Lê Huy với giá trúng thầu 950.950.000 VNĐ – tức là đã lựa chọn nhà thầu có giá cao hơn và bị xếp hạng sau.
Luật sư Nguyễn Văn Lập (Đoàn Luật sư TP.HCM) nhấn mạnh: “Báo cáo đánh giá của tổ chuyên gia là cơ sở quan trọng để chủ đầu tư xem xét, quyết định. Việc lựa chọn một nhà thầu bị xếp hạng thấp hơn với giá cao hơn mà không có lý do giải trình rõ ràng, thuyết phục theo quy định của pháp luật là một dấu hiệu bất thường nghiêm trọng. Chủ đầu tư phải hoàn toàn chịu trách nhiệm về quyết định của mình, đảm bảo việc lựa chọn nhà thầu tuân thủ nghiêm ngặt các nguyên tắc của Luật Đấu thầu”.
Hàng loạt gói thầu với tỷ lệ tiết kiệm thấp cùng những dấu hiệu bất thường trong quy trình lựa chọn nhà thầu tại huyện Định Quán cũ đang đặt ra những câu hỏi lớn về trách nhiệm của các chủ đầu tư và các đơn vị liên quan trong việc đảm bảo hiệu quả sử dụng vốn đầu tư công.
