Cậu bé T.C. (Long An) hồi sinh nhờ ghép quả thận từ người đàn ông chết não hiến tạng. Giờ đây bé không phải gắn bó cả đời với bệnh viện, có thể sinh hoạt bình thường, hòa nhập cuộc sống.

Ngày 27/12, một tuần sau ca ghép thận tại Bệnh viện Nhi đồng 2, bé đã ổn định và có thể chia sẻ về những ước mơ, mong đi học trở lại sau này kiếm tiền mở quán chay từ thiện...

TS.BS Phạm Ngọc Thạch, Phó Giám đốc Bệnh viện Nhi Đồng 2 cho biết vào tối 18/12, bệnh viện nhận được thông tin từ Trung tâm Điều phối Ghép tạng Quốc gia về một trường hợp hiến tạng. Người hiến là một bệnh nhân 47 tuổi, nhập viện trong tình trạng nguy kịch với chẩn đoán xuất huyết não và đã được xác định chết não sau nỗ lực điều trị của đội ngũ y bác sĩ tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Bình Dương. 

Ê-kíp bác sĩ nhanh chóng liên lạc với người nhận phù hợp, hoàn tất các xét nghiệm và thủ tục theo đúng quy trình. Đồng thời, bệnh viện khẩn trương hội chẩn liên viện với Bệnh viện Chợ Rẫy để thống nhất các nội dung liên quan, chuẩn bị cho công tác lấy và ghép thận.

Bệnh nhi nhận thận là bé trai 13 tuổi, được chẩn đoán suy thận mạn giai đoạn cuối, đang lọc máu định kỳ tại bệnh viện nhưng không đáp ứng tốt. Trước phẫu thuật, bệnh nhi được chỉ định chụp CT-scan dựng hình mạch máu và siêu âm Doppler để đánh giá mức độ xơ hóa và tắc nghẽn mạch máu vùng chậu. Kết quả cho thấy động mạch chậu ngoài bị xơ hóa kèm nhiều nốt vôi hóa, trong khi tĩnh mạch chậu ngoài bị viêm tắc hoàn toàn.

Bác sĩ Phạm Ngọc Thạch nhấn mạnh, việc đánh giá trước phẫu thuật đóng vai trò quan trọng trong xác định chiến lược khâu nối mạch máu. Các phương pháp hình ảnh học như CT-scan dựng hình mạch máu và siêu âm Doppler giúp xác định mức độ xơ hóa và lựa chọn vị trí mạch máu phù hợp, qua đó giảm thiểu rủi ro và tăng khả năng thành công của ca phẫu thuật. 

Sau khi xác nhận quả thận phù hợp với bệnh nhi tại Bệnh viện Nhi Đồng 2, công tác lấy và vận chuyển tạng được tiến hành ngay lập tức. Dưới sự hộ tống của cảnh sát giao thông, quả thận được bảo quản nghiêm ngặt, đảm bảo an toàn trong suốt quá trình di chuyển từ Bình Dương về TP Hồ Chí Minh. Tại Bệnh viện Nhi Đồng 2, mọi công tác chuẩn bị đã hoàn tất, sẵn sàng cho ca ghép thận. Ê-kíp phẫu thuật bao gồm các bác sĩ của Bệnh viện Nhi Đồng 2 cùng các chuyên gia từ Bệnh viện Chợ Rẫy.

TS.BS Phạm Ngọc Thạch cho biết, khi bước vào quá trình ghép thận, thách thức lớn nhất là tình trạng xơ hóa nghiêm trọng mạch máu vùng chậu của bệnh nhi - hậu quả của quá trình điều trị suy thận kéo dài. Tình trạng này làm giảm độ đàn hồi và lưu thông máu, tăng nguy cơ tắc nghẽn, chảy máu hoặc thậm chí hoại tử thận ghép.

Mặc dù đã tiên lượng trước các khó khăn, ê-kíp vẫn gặp nhiều thách thức trong phẫu thuật, đặc biệt là việc lựa chọn vị trí mạch máu để khâu nối giữa mạch máu thận hiến và mạch máu người nhận. Điều này đòi hỏi sự chính xác tuyệt đối để đảm bảo máu lưu thông tốt, giúp quả thận mới hoạt động hiệu quả sau ghép.

Tĩnh mạch thận từ người hiến được nối vào tĩnh mạch chủ dưới bằng phương pháp khâu nối tận bên. Do động mạch chậu ngoài của bệnh nhi bị xơ hóa, ê-kíp phẫu thuật đã quyết định sử dụng động mạch chậu chung để khâu nối.

“Mạch máu của trẻ em có đường kính nhỏ và thành mạch mỏng, dễ tổn thương trong quá trình thao tác. Khi khâu nối, nguy cơ chảy máu hoặc hẹp miệng nối rất cao nếu không được thực hiện với độ chính xác tuyệt đối”, TS.BS Phạm Ngọc Thạch chia sẻ.

Sau khi thận được ghép thành công, bệnh nhi được chuyển vào khu hồi sức để tiếp tục điều trị sau ghép. Trong 24 giờ đầu, các xét nghiệm và cận lâm sàng cho thấy chức năng thận cải thiện đáng kể, thận ghép bắt đầu thích nghi với cơ thể. Bệnh nhi được điều trị chống đông bằng heparin liều thấp và theo dõi siêu âm Doppler hàng ngày. Các chỉ số tưới máu thận cho thấy quả thận ghép hoạt động tốt.

Theo BSCK1 Phan Nguyễn Ngọc Tú, thuộc Phòng Kế hoạch Tổng hợp, Bệnh viện Nhi Đồng 2 đã thực hiện thành công 33 ca ghép thận cho trẻ em, trong đó có 3 trường hợp từ người hiến chết não. Tuy nhiên, đây là lần đầu tiên ê-kíp gặp khó khăn do tình trạng xơ hóa mạch máu vùng chậu ở bệnh nhi, đòi hỏi sự nỗ lực và chính xác cao trong quá trình phẫu thuật. 

“Ca ghép thận này không chỉ mang lại sự sống cho bệnh nhi mà còn là minh chứng cho sự phát triển của y học Việt Nam trong lĩnh vực ghép tạng, mở ra hy vọng mới cho nhiều bệnh nhi khác đang chờ đợi ghép thận”, bác sĩ Ngọc Tú chia sẻ.

Bệnh viện đang có hơn 40 bệnh nhân suy thận giai đoạn cuối phải chạy thận nhân tạo. Các bác sĩ kỳ vọng có thêm nguồn tạng để có thể ghép cứu các bệnh nhân. Hiện, khan hiếm nguồn tạng vẫn là trở ngại lớn nhất, còn trường hợp gia đình khó khăn không đủ chi phí ghép thì không đáng lo bởi bệnh viện có thể vận động các nhà hảo tâm hỗ trợ.