Miếu thờ Tổ nghề yến nằm ở Bãi Hương, Cù Lao Chàm (thuộc xã đảo Tân Hiệp, thành phố Hội An, tỉnh Quảng Nam) là một trong những công trình tâm linh hiếm hoi ở Việt Nam gắn liền với nghề khai thác yến sào.
Theo các bậc cao niên, ngôi miếu được xây dựng hoàn chỉnh vào khoảng đầu thế kỷ 19 để thờ Tổ nghề Yến và các vị thần bảo hộ nghề khai thác yến ở Cù Lao Chàm, một địa danh nổi tiếng với đặc sản tổ yến ở miền Trung.
Ban thờ chính của miếu thờ Tổ nghề yến là nơi đặt bài vị của những bậc tiền bối khai sáng nghề yến sào cùng các vị thần liên quan đến sông biển. Trong điện thờ còn có tấm bia đá ghi công đức của các chư phái tộc và ca tụng vẻ núi non kỳ vĩ của Cù Lao Chàm.
Nghề khai thác tổ yến ở Cù Lao Chàm gắn liền với quá trình người Việt đến cụm đảo này lập nghiệp. Được mệnh danh là "vàng trắng", yến sào là một sản vật tiến vua nổi tiếng của nước Việt.
Nghề khai thác yến cũng được coi là một trong những nghề nguy hiểm nhất từng được biết đến trong lịch sử Việt Nam.
Chim yến thường làm tổ, đẻ trứng ở những vách đá dựng đứng. Theo phương thức khai thác truyền thống ở Cù Lao Chàm, đội thợ phải dựng một bộ khung giàn đặc biệt bằng tre chông chênh trong một địa thế rất hiểm trở. Những người thợ khai thác yến sẽ men theo giàn thang ấy để gỡ tổ.
Tuy nhiên, ở các địa điểm không thể tiếp cận bằng giàn, người thợ khai thác yến sẽ phải dùng dây thừng làm ròng rọc hoặc bắc thang bên sườn núi mới có thể tiếp cận các cụm tổ yến.
Những hang yến này thường thiếu ánh sáng và rất trơn trượt, ẩm ướt do phân chim và rêu bám phủ, đáy hang sâu hoắm, có nhiều ghềnh đá. Chỉ cần sơ sẩy một chút, tính mạng người thợ sẽ gặp nguy hiểm...
Hàng năm, vào ngày 10/3 Âm lịch, cư dân và những người làm nghề khai thác yến ở Cù Lao Chàm tổ chức cúng rất linh đình để chuẩn bị cho mùa vụ khai thác mới.
Bên cạnh ý nghĩa tôn vinh một nghề truyền thống độc đáo, miếu thờ Tổ nghề yến còn là một công trình kiến trúc độc đáo cung cấp nhiều thông tin quý về kiểu thức xây cất và nghệ thuật trang trí đậm đà tính dân gian
Với xu thế phát triển du lịch của Cù Lao Chàm, làng nghề yến và miếu Tổ nghề yến ở nơi đây sẽ là một điểm đến tiềm năng của du khách trong tương lai.
