Tóc núi lửa (Pele’s hair) là các sợi thủy tinh núi lửa rất nhỏ mịn được hình thành khi nham thạch nóng chảy bị ném vào không khí trong quá trình phun trào.
Các sợi được hình thành bằng cách kéo căng hoặc thổi thủy tinh bazan nóng chảy từ dung nham, tương tự như cách những người thợ thủy tinh tạo ra các sợi thủy tinh mỏng bằng cách kéo giọt thủy tinh nóng chảy.
Tóc núi lửa thường hình thành trong các vòi phun, đài phun, thác dung nham hay các dòng dung nham đang phun trào mạnh mẽ. Chúng có màu vàng, trông gần giống như tóc hoặc rơm.
Tóc núi lửa mỏng hơn một mm, thậm chí một số sợi còn mỏng như tóc người và có thể dài đến 2m. Chúng rất nhẹ nên thường xuyên được gió mang đến các nơi cách xa nhiều km và mắc lại trên các ngọn cây, cột điện hay ăng-ten radio.
Thuật ngữ “Pele’s hair” xuất phát từ thần thoại Hawaii, trong đó Pele là nữ thần lửa, sét, gió và núi lửa, đồng thời là người tạo ra quần đảo Hawaii. Tóc núi lửa không chỉ tìm thấy ở Hawaii mà còn có thể được tìm thấy ở nhiều núi lửa khác trên thế giới.
Đôi khi, tóc núi lửa bị vướng vào các giọt thủy tinh núi lửa cứng và hình thành nên một vật thể được gọi tên là nước mắt núi lửa (Pele’s tear).
Chúng được hình thành tương tự như tóc núi lửa; trong đó, điểm quyết định chính là vận tốc phun trào của dung nham. Nếu vận tốc của magma phun trào lớn thì sẽ hình thành tóc núi lửa và ngược lại.
Nước mắt núi lửa có thể cho các nhà khoa học rất nhiều thông tin về các vụ phun trào núi lửa như các thành phần của magma hay vận tốc phun trào.
Các sợi tóc núi lửa được tìm thấy ở núi lửa Kīlauea, Hawaii ngày 27/3/1984.
Tóc núi lửa bị gió thổi tung lên cao và mắc lại ở nhiều điểm cao như thế này.
