Trong cuộc khai quật tại nghĩa địa Deir El-Medina gần Luxor, các chuyên gia phát hiện một lăng mộ còn nguyên vẹn của kiến trúc sư Ai Cập cổ đại tên Kha và vợ là Merit vào năm 1906.
Tại lăng mộ Ai Cập cổ đại này, các nhà khảo cổ tìm thấy xác ướp của vợ chồng Kha và Merit được đặt trong các cỗ quan tài. Họ được mai táng với khoảng 50 chiếc bình và lọ đậy kín cùng bát, đĩa, đồ gốm...
Khi đứng gần các bình và lọ đó, các nhà khoa học ngửi thấy một mùi thơm dịu nhẹ. Vào thời điểm phát hiện, các chuyên gia không mở nắp chúng ra ngay vì sợ hư hỏng cổ vật và những thứ có bên trong.
Căn cứ vào những cổ vật được tìm thấy bên trong lăng mộ, các chuyên gia xác định kiến trúc sư Kha là một người giàu có và có địa vị cao trong xã hội. Họ sống trong triều đại thứ 18 (1539 trước Công nguyên - 1292 trước Công nguyên).
Theo các chuyên gia, lăng mộ của vợ chồng kiến trúc sư Kha là mộ cổ không thuộc hoàng gia được bảo quản hoàn hảo nhất từng được tìm thấy ở Ai Cập.
Việc tìm thấy nơi chôn cất của vợ chồng kiến trúc sư Kha hé lộ thông tin quan trọng về cách những người địa vị cao được mai táng như thế nào.
Sau khi xác ướp cùng các bình và lọ đậy kín được chuyển đến phòng nghiên cứu, các chuyên gia không mở chúng ra. Để xác định các thành phần trong bình, họ tiến hành phân tích những mùi hương.
Nhà hóa phân tích Ilaria Degano tại Đại học Pisa, Italy cùng các đồng nghiệp đặt hiều hiện vật, trong đó có những chiếc bình đậy kín và cốc không đậy chứa thực phẩm cổ xưa đã phân hủy, vào trong túi nhựa vài ngày để thu thập những phân tử dễ bay hơi bốc lên.
Sau đó, nhóm nghiên cứu sử dụng khối phổ kế nhằm xác định thành phần mùi hương của từng mẫu. Nhờ vậy, họ phát hiện các aldehyde và hydrocarbon chuỗi dài - dấu hiệu của sáp ong, trimethylamine gắn liền với cá khô và các aldehyde khác thường gặp trong trái cây...
Với kết quả nghiên cứu này, nhóm chuyên gia xác định những chiếc bình đậy kín trong lăng mộ của vợ chồng kiến trúc sư Kha đựng rượu, sáp ong, nho, thịt, bột mì. Theo quan niệm của người Ai Cập thời cổ đại, việc đặt những chiếc bình đựng đồ ăn, thức uống là nhằm nuôi dưỡng linh hồn của người quá cố giúp họ có cuộc sống no đủ ở thế giới bên kia.
