Sáng 10/9, Israel bất ngờ tiến hành một cuộc tấn công tầm xa vào thủ đô Doha (Qatar), nhắm thẳng vào ban lãnh đạo Hamas. Động thái chưa từng có này đánh dấu bước leo thang nghiêm trọng trong chiến dịch chống Hamas, đồng thời gây chấn động toàn bộ khu vực Trung Đông.
Theo tuyên bố chung của Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) và Cơ quan An ninh Shin Bet, cuộc tấn công đã “nhắm trúng các lãnh đạo cấp cao của Hamas, những người trực tiếp chỉ đạo vụ tấn công ngày 7/10/2023 và cuộc chiến chống Israel”. Giới chức Tel Aviv khẳng định, họ đã dùng vũ khí chính xác và thông tin tình báo để hạn chế thiệt hại.
Tuy nhiên, cách thức triển khai không kích vẫn được Israel giữ kín. Với khoảng cách tới Vịnh Ba Tư, đây được coi là chiến dịch tầm xa phức tạp, có thể dùng máy bay chiến đấu, tên lửa hành trình hoặc vũ khí phóng từ biển. Một số nguồn tin cho biết, có tới 15 chiến đấu cơ Israel đã tham gia, phóng 10 quả đạn vào một mục tiêu ở Doha.
Bộ Ngoại giao Qatar lập tức lên án gay gắt, gọi đây là “vụ tấn công hèn nhát, vi phạm trắng trợn luật pháp quốc tế”. Người phát ngôn Majed Al Ansari nhấn mạnh hành động này đe dọa an ninh, xâm phạm chủ quyền Qatar và tiềm ẩn hậu quả nghiêm trọng cho ổn định khu vực.
Tổ chức Hamas cho biết, các lãnh đạo chính trị chủ chốt đã sống sót, song năm thành viên cấp thấp hơn thiệt mạng. Bộ Nội vụ Qatar xác nhận trong số đó có Hammam Khalil Al-Hayya, con trai thủ lĩnh Hamas Khalil al-Hayya, càng làm sự việc thêm nhạy cảm.
Từ phía Israel, Thủ tướng Benjamin Netanyahu tuyên bố ông trực tiếp ra lệnh tấn công, coi đây là bước đi “có thể mở ra cánh cửa chấm dứt xung đột ở Gaza”. Tổng tham mưu trưởng Không quân Israel, Trung tướng Eyal Zamir, gửi thông điệp mạnh mẽ tới phi công: “Chúng tôi thực hiện sứ mệnh ở mọi nơi, mọi phạm vi, để buộc đối phương phải trả giá cho sự kiện ngày 7/10”.
Sự kiện này ngay lập tức đẩy Washington vào tình thế khó xử. Qatar hiện là đối tác chiến lược của Mỹ, đồng thời là nơi đặt căn cứ không quân Al Udeid - trung tâm tác chiến chủ chốt của Mỹ tại Trung Đông. Theo Axios, các hệ thống giám sát của Mỹ phát hiện máy bay Israel hướng về phía Vịnh Ba Tư nhưng “không có đủ thời gian để phản ứng”.
Chính quyền Tổng thống Donald Trump ngay lập tức lên án cuộc tấn công đơn phương, coi đó là hành động làm suy yếu lợi ích chung của Israel và Mỹ. Thư ký báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt cho biết, Washington “không được tham vấn đầy đủ” và lấy làm tiếc khi Doha - đồng minh thân cận, trở thành mục tiêu. Qatar cũng khẳng định không hề được thông báo trước.
Liên Hợp Quốc nhanh chóng vào cuộc, khi Tổng thư ký Antonio Guterres gọi đây là “hành động gây bất ổn nghiêm trọng”, đồng thời kêu gọi các bên kiềm chế vì một cuộc tấn công ngay tại thủ đô Ả Rập có thể châm ngòi vòng xoáy xung đột mới. Trong khi đó, truyền thông Iran tận dụng sự kiện để chỉ trích, đặt câu hỏi vì sao Mỹ không hành động để bảo vệ Qatar.
Giới phân tích cho rằng động thái của Israel mang tính răn đe sâu rộng, không chỉ nhắm vào Hamas mà còn gửi thông điệp tới các quốc gia bị cáo buộc dung dưỡng lực lượng này. Tuy nhiên, bước đi này có thể gây hệ lụy lớn: rạn nứt quan hệ với Mỹ, căng thẳng với các nước vùng Vịnh và làm suy yếu nỗ lực ngừng bắn của Washington.
Trong bối cảnh đó, Tổng thống Trump kêu gọi Hamas chấp nhận thỏa thuận ngừng bắn do Mỹ đề xuất và cam kết sẽ “không để sự cố tương tự tái diễn trên lãnh thổ Qatar”. Đồng thời, ông chỉ đạo Ngoại trưởng Marco Rubio sớm hoàn tất Thỏa thuận Hợp tác Quốc phòng mới với Doha để trấn an đồng minh.
Đến nay, hậu quả toàn diện của chiến dịch vẫn chưa được xác định. Hình ảnh hiện trường cho thấy nhiều tòa nhà bị tàn phá, cơ quan an ninh Qatar phong tỏa khu vực và mở điều tra. Tại Doha giới chuyên gia lo ngại Trung Đông đang tiến gần một vòng xoáy xung đột mới, vượt xa phạm vi Gaza.
