Iran có khả năng rút khỏi Hiệp ước NPT

Dù tham gia Hiệp ước NPT và chương trình hạt nhân bị giám sát chặt chẽ nhưng Iran vẫn bị Mỹ và Israel tấn công.

Giáo sư Foad Izadi thuộc Đại học Tehran nói với Al Jazeera rằng Tehran đã hợp tác với Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) vì nước này là thành viên của Hiệp ước Không phổ biến vũ khí hạt nhân, nhưng sự hợp tác này không mang lại lợi ích cho Tehran.

Giáo sư Foad Izadi thuộc Đại học Tehran trả lời phỏng vấn.

Quốc hội Iran cân nhắc rút khỏi Hiệp ước NPT

Những diễn biến trong cuộc xung đột Israel - Iran, sau đó là việc Mỹ không kích các cơ sở hạt nhân của Tehran có thể buộc Iran sử dụng Điều 10 của Hiệp ước NPT cho phép các quốc gia rời khỏi hiệp ước này.

"Bạn không cần phải là thành viên của hiệp ước đó, có nhiều quốc gia không phải là thành viên. Ví dụ, Israel không phải là thành viên", ông Izadi lưu ý.

“Và Iran không cần phải ở đó, vì các địa điểm hạt nhân của Iran nằm dưới sự giám sát của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế đã bị tấn công, điều này vi phạm luật pháp quốc tế”, Giáo sư Foad Izadi nói.

Các căn cứ hạt nhân của Iran bị Israel và Mỹ tấn công trong những ngày qua.

“Bạn không được phép tấn công các cơ sở này, đặc biệt là khi nó đang được theo dõi mọi lúc. Vì vậy, việc trở thành thành viên của NPT không có lợi cho Iran. Và phần lớn Quốc hội Iran muốn rời khỏi hiệp ước đó. Tôi nghĩ vấn đề đó sẽ được tranh luận ở Iran trong vài ngày tới”, Giáo sư Foad Izadi nói thêm.

Chính phủ Iran cho biết quốc hội đang soạn thảo luật để rút khỏi Hiệp ước Không phổ biến vũ khí hạt nhân (NPT) trong bối cảnh nước này đang tham gia vào cuộc xung đột quân sự leo thang với Israel.

Lời đe dọa của Tehran được đưa ra sau khi Israel và Mỹ tiến hành một cuộc tấn công chưa từng có vào các cơ sở hạt nhân và quân sự của Iran, giết chết một số nhà khoa học và học giả hạt nhân cùng với các chỉ huy quân sự cấp cao.

Iran khẳng định chương trình hạt nhân của họ là vì mục đích hòa bình, dân sự. Trong khi đó, Israel vẫn là quốc gia duy nhất ở Trung Đông có vũ khí hạt nhân – mặc dù chưa bao giờ chính thức thừa nhận kho vũ khí của mình hoặc là bên ký kết NPT.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran tại một cuộc họp báo. Ảnh: IRNA

“Dựa trên những diễn biến gần đây, chúng tôi sẽ đưa ra quyết định phù hợp”, người phát ngôn của Bộ Ngoại giao Iran Esmaeil Baghaei cho biết tại một cuộc họp báo. “Tehran phải thực thi các dự luật của quốc hội, nhưng đề xuất như vậy chỉ mới đang được chuẩn bị và chúng tôi sẽ phối hợp với quốc hội trong các giai đoạn sau”.

Những nét chính của Hiệp ước NPT

Hiệp ước Không phổ biến vũ khí hạt nhân là một hiệp ước quốc tế mang tính bước ngoặt nhằm ngăn chặn việc phổ biến vũ khí hạt nhân và thúc đẩy việc sử dụng năng lượng hạt nhân vì mục đích hòa bình.

Hiệp ước này được mở để ký kết vào ngày 1/7/1968 và có hiệu lực vào ngày 5/3/1970. Hiệp ước này được đàm phán bởi Hoa Kỳ, Liên Xô và Anh.

Theo NPT, các quốc gia có vũ khí hạt nhân đồng ý không chuyển giao vũ khí hạt nhân hoặc hỗ trợ các quốc gia không có vũ khí hạt nhân phát triển chúng. Các quốc gia không có vũ khí hạt nhân cũng đồng ý không tìm kiếm hoặc mua vũ khí hạt nhân.

Hiệp ước coi các quốc gia sở hữu vũ khí hạt nhân là những quốc gia đã sản xuất và cho nổ vũ khí hạt nhân hoặc thiết bị hạt nhân khác trước ngày 1/1/1967. Các quốc gia đó là Hoa Kỳ, Anh, Pháp, Trung Quốc và Nga. Hiệp ước cũng mở đường cho các cường quốc sở hữu vũ khí hạt nhân ban đầu này loại bỏ dần kho vũ khí của họ.

Hiệp ước này ủng hộ quyền của tất cả các bên ký kết trong việc tiếp cận công nghệ hạt nhân vì mục đích hòa bình theo sự bảo vệ của cơ quan giám sát hạt nhân của Liên hợp quốc, Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA).

Trong số 11 điều của hiệp ước, có một điều cho phép một quốc gia rút lui với thông báo trước ba tháng “nếu quốc gia đó quyết định rằng các sự kiện bất thường… đã gây nguy hiểm cho lợi ích tối cao của quốc gia mình”.

Ảnh vệ tinh tiết lộ thiệt hại của các cơ sở hạt nhân Iran sau đòn không kích của Hoa Kỳ.
Alzazeera

Iran nói gì về lệnh ngừng bắn với Israel?

Ngoại trưởng Iran Seyed Abbas Araghchi cho biết Tehran sẵn sàng ngừng đáp trả Israel nếu Tel Aviv dừng các cuộc tấn công vào Iran.

Theo BBC, Bộ trưởng Ngoại giao Iran Seyed Abbas Araghchi cho biết, đến thời điểm hiện tại, chưa có thỏa thuận chính thức nào về lệnh ngừng bắn giữa Israel và Iran. Tuy nhiên, Iran nói rằng họ sẽ dừng các cuộc tấn công nếu Israel làm vậy.

iran1.png
Bộ trưởng Ngoại giao Iran Seyed Abbas Araghchi. Ảnh: Anadolu.

Israel tấn công loạt trung tâm chỉ huy quan trọng Iran

Israel tấn công vào cơ sở hạ tầng chỉ huy và kiểm soát, cũng như Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) nhằm làm suy yếu hoạt động quân sự Tehran.

1-5403.png
Trong động thái mới nhất, Không quân Israel (IAF) đã tăng cường đáng kể các cuộc tấn công vào cơ sở hạ tầng chỉ huy và kiểm soát quan trọng, cũng như nhắm vào Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC), nhằm làm suy yếu khả năng điều phối các hoạt động quân sự của Tehran. Ảnh:@Osinttechnical.
2-3679.png
Tại thủ đô Tehran của Iran, Israel cho biết họ đã tấn công các mục tiêu bao gồm các trung tâm chỉ huy thuộc Quân đoàn Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) và các lực lượng an ninh trong nước khác chịu trách nhiệm "duy trì sự ổn định của chế độ Iran". Ảnh: @Osinttechnical.

Iran tấn công căn cứ quân sự Mỹ tại Qatar

Iran tuyên bố nước này đã tiến hành một cuộc tấn công nhằm vào lực lượng Mỹ tại Căn cứ Không quân Al Udeid ở Qatar.

Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) chính thức xác nhận ngày 23/6 rằng họ đã tiến hành một cuộc tấn công tên lửa trả đũa nhằm vào Căn cứ Không quân Al Udeid của Mỹ tại Qatar, hãng thông tấn Tasnim của Iran đưa tin.

iran.png
Vệt sáng được nhìn thấy trên bầu trời Qatar sau khi lực lượng vũ trang Iran tuyên bố nhắm mục tiêu vào căn cứ Al Udeid của Mỹ. Ảnh: AJ.