Trao đổi với PV Tri thức và Cuộc sống sáng 8/9, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TPHCM cho biết, HoREA vừa tiếp tục có văn bản góp ý dự thảo Nghị quyết của Chính phủ về việc tháo gỡ, xử lý vướng mắc liên quan đến tính tiền sử dụng đất đối với hộ gia đình, cá nhân khi chuyển mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp sang đất ở.

Nguyên nhân “kích đẩy” làm tăng giá đất, giá nhà

Ông Lê Hoàng Châu chỉ ra vướng mắc lớn nhất hiện nay bắt nguồn từ quy định tại khoản 1 điều 159 luật Đất đai 2024 và khoản 1 điều 8 Nghị định 103/2024.

Cụ thể, khoản 1 Điều 159 Luật Đất đai 2024 chỉ quy định “bảng giá đất được áp dụng để tính tiền sử dụng đất khi Nhà nước cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, công nhận quyền sử dụng đất” đối với hộ gia đình, cá nhân nhưng lại chưa quy định “áp dụng bảng giá đất để tính tiền sử dụng đất khi Nhà nước cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, công nhận quyền sử dụng đất, gia hạn sử dụng đất đối với hộ gia đình, cá nhân thì phần diện tích đất trong hạn mức giao đất ở được tính tiền sử dụng đất thấp hơn so với phần diện tích đất vượt hạn mức giao đất ở được tính tiền sử dụng đất cao hơn”.

Vì vậy, tại khoản 1 Điều 8 Nghị định 103/2024/NĐ-CP của Chính phủ phải quy định áp 100% giá đất của bảng giá đất để tính tiền sử dụng đất đối với cả phần diện tích đất trong hạn mức và cả phần diện tích đất vượt hạn mức giao đất ở khi Nhà nước cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, công nhận quyền sử dụng đất, gia hạn sử dụng đất đối với hộ gia đình, cá nhân dẫn đến số tiền sử dụng đất phải nộp quá cao, vượt quá khả năng tài chính của người dân.

Đây là một nguyên nhân “kích đẩy” làm tăng giá đất, giá nhà trên thị trường bất động sản và làm tăng chi phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất để thực hiện các dự án đầu tư công.

Theo ông Châu, do quy định khoản 1 Điều 159 Luật Đất đai 2024 nên Nghị định 103/2024/NĐ-CP không thể quy định áp dụng bảng giá đất thấp hơn để tính tiền sử dụng đất đối với phần diện tích đất trong hạn mức giao đất ở hoặc áp dụng bảng giá đất cao hơn để tính tiền sử dụng đất đối với phần diện tích đất vượt hạn mức giao đất ở khi Nhà nước cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, công nhận quyền sử dụng đất, gia hạn sử dụng đất đối với hộ gia đình, cá nhân. Đây mới chính là “vấn đề cấp bách, quan trọng phát sinh từ thực tiễn” mà Chính phủ cần ban hành Nghị quyết để giải quyết.

Nên giảm tỷ lệ % mức thu tiền sử dụng đất

Đối với mức thu tiền sử dụng đất, Hiệp hội Bất động sản TPHCM đề nghị sửa đổi điểm a và điểm b khoản 1 Điều 2 “dự thảo Nghị quyết của Chính phủ” đề nghị Chính phủ “quy định cứng” và nên giảm tỷ lệ % mức thu tiền sử dụng đất bằng 20% ” (thay vì quy định không thấp hơn 30%) tiền sử dụng đất đối với diện tích đất trong hạn mức giao đất ở và bằng 30% (thay vì quy định không thấp hơn 50% - PV) tiền sử dụng đất đối với diện tích đất vượt hạn mức giao đất ở.

Theo ông Châu, lý do đề xuất quy định như trên để áp dụng thống nhất trong cả nước và để các địa phương dễ thực hiện, vừa hợp tình hợp lý và phù hợp với khả năng tài chính của người dân, tương tự như cách quy định “thuế suất %” của Luật Thuế cũng được áp dụng chung cho cả nước.

Nếu quy định “không thấp hơn 30%” tiền sử dụng đất đối với diện tích đất chuyển mục đích sử dụng “trong hạn mức giao đất ở” sẽ “làm khó” cho các địa phương khi có thể “không dám” quyết định mức tối thiểu 30% hay từ mức 31-49% và tương tự, nếu quy định “không thấp hơn 50%” tiền sử dụng đất đối với diện tích đất chuyển mục đích sử dụng “vượt hạn mức giao đất ở” thì sẽ “làm khó” cho các địa phương khi có thể “không dám” quyết định mức tối thiểu 50% hay từ mức 51-100% (hoặc thậm chí còn có thể quy định tỷ lệ cao hơn 100%).

Ông Châu cũng cho biết, sở dĩ Hiệp hội đề xuất mức thu tiền sử dụng đất bằng 20% (trong hạn mức giao đất ở) và bằng 30% (vượt hạn mức giao đất ở) là do bảng giá đất (điều chỉnh) của các địa phương thực hiện theo quy định của Luật Đất đai 2024 đã có mức tăng giá đất nhiều lần, điển hình là bảng giá đất (điều chỉnh) của TPHCM (trước khi hợp nhất tỉnh) đã có mức tăng giá đất từ 2,36-38,8 lần so với bảng giá đất trong giai đoạn 2020-2024 nên nếu quy định các tỷ lệ 30% và 50% như Bộ Tài chính đề xuất thì vẫn còn rất cao.

>>> Mời độc giả xem thêm video Đề xuất cấp sổ hồng điện tử tích hợp căn cước: