Hệ sinh thái" đấu thầu Vĩnh Long: Mối liên kết Chủ đầu tư - Tư vấn

Bức tranh đấu thầu tại Petrolimex Vĩnh Long sẽ chưa hoàn chỉnh nếu thiếu mắt xích quan trọng: Công ty COVICO. Đơn vị này là "kiến trúc sư" cho các gói thầu mà nhà thầu quen đã trúng một cách dễ dàng.

Điểm chung của các gói thầu "một mình một ngựa" tại Công ty Xăng dầu Vĩnh Long được đề cập ở kỳ trước là đều có sự tham gia của một đơn vị tư vấn: Công ty TNHH Tư vấn Đầu tư Xây dựng COVICO (MST: 1500971379; địa chỉ tại TP. Vĩnh Long cũ; Chủ tịch: Nguyễn Trọng Minh).

Hồ sơ cho thấy COVICO là đối tác tư vấn chiến lược của Petrolimex Vĩnh Long. Đơn vị này đã trúng tuyệt đối 5/5 gói thầu tư vấn được ghi nhận, đảm nhiệm các vai trò then chốt từ Lập hồ sơ mời thầu, Đánh giá hồ sơ dự thầu, cho đến Giám sát thi công và Quản lý dự án.

Vai trò "cầm cân nảy mực" của COVICO được thể hiện rõ qua việc họ là đơn vị lập hồ sơ và đánh giá cho hàng loạt gói thầu mà các nhà thầu quen thuộc sau đó đã trúng thầu. Cụ thể:

● COVICO là đơn vị tư vấn cho Gói thầu "Cải tạo, nâng cấp Petrolimex-Cửa hàng 13", nơi Liên danh Đại Ngân Long Phước - Sơn Bình Minh là nhà thầu duy nhất tham gia và trúng thầu.

● COVICO cũng là đơn vị tư vấn cho Gói thầu "Cải tạo, nâng cấp Petrolimex-Cửa hàng 62", nơi Đại Ngân Long Phước là nhà thầu duy nhất tham gia và trúng thầu.

● Tương tự, tại Gói thầu "Nâng cấp NDTH Giai đoạn 2", COVICO là đơn vị đánh giá và đề nghị trúng thầu cho Công ty CP Cơ khí Xăng dầu (PMS), cũng trong tình trạng là nhà thầu duy nhất tham gia.

Bản thân COVICO cũng là một doanh nghiệp lớn trên thị trường đấu thầu với vai trò nhà thầu (trúng 401 gói), bên mời thầu (684 gói) và tư vấn (1174 gói).

Sự hiện diện của một đơn vị tư vấn trong toàn bộ vòng đời của dự án, từ khâu soạn thảo "luật chơi" đến khâu "chấm điểm", trong một môi trường mà kết trúng thầu cho một nhóm nhà thầu quen thuộc, đặt ra những câu hỏi lớn.

Ý kiến Luật sư Nguyễn Thị Hương (Đoàn Luật sư TP.HCM):

"Điều 16 của Luật Đấu thầu 2023 đã quy định rất rõ các hành vi bị cấm, trong đó có hành vi 'thông thầu' (Khoản 3) và 'vi phạm quy định về bảo đảm cạnh tranh' (Khoản 6). Việc một đơn vị tư vấn vừa lập hồ sơ mời thầu, vừa đánh giá hồ sơ dự thầu là không sai quy định, nhưng nếu có bằng chứng cho thấy đơn vị này tạo ra các tiêu chí có lợi cho một hoặc một nhóm nhà thầu cụ thể, hoặc có sự thông đồng để hạn chế cạnh tranh, đó có thể là dấu hiệu vi phạm pháp luật. Các cơ quan chức năng cần làm rõ mối quan hệ giữa chủ đầu tư, đơn vị tư vấn và các nhà thầu trúng thầu để đảm bảo tính khách quan và minh bạch, đặc biệt là tại các doanh nghiệp có vốn nhà nước, nơi hiệu quả sử dụng vốn phải được đặt lên hàng đầu."

Petrolimex Vĩnh Long và những gói thầu "kém vui": Tỷ lệ tiết kiệm thấp

Chỉ có trung bình 1,57 nhà thầu tham gia mỗi gói, tỉ lệ tiết kiệm thấp. Năng lực của chủ đầu tư Petrolimex Vĩnh Long đang bị đặt dấu hỏi lớn về hiệu quả sử dụng vốn trong đấu thầu.

Năng lực mời thầu của Petrolimex Vĩnh Long qua những con số

Công ty Xăng dầu Vĩnh Long (Petrolimex Vĩnh Long - MST: 1500207131), có địa chỉ tại số 641 Trần Phú, Phường Phước Hậu, TP. Vĩnh Long cũ , là một đơn vị thành viên của Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam. Với vai trò là một chủ đầu tư lớn trên địa bàn, công ty đã triển khai hàng trăm gói thầu mua sắm công trong những năm qua.

"Công thức" trúng thầu tại Petrolimex Vĩnh Long: Một mình về đích

Phân tích hồ sơ các gói thầu lớn cho thấy một mô thức chung: dù mời thầu công khai, nhưng các "nhà thầu ruột" của Petrolimex Vĩnh Long dường như không gặp phải bất kỳ sự cạnh tranh nào để thắng lớn.

Trong hoạt động đấu thầu, việc mời thầu rộng rãi được xem là hình thức cạnh tranh nhất, nhằm tìm kiếm nhà thầu tốt nhất với chi phí hiệu quả nhất. Tuy nhiên, tại Công ty Xăng dầu Vĩnh Long, hình thức này dường như chưa phát huy tốt hiệu quả. Các gói thầu lớn, dù được công bố rộng rãi, thường chỉ có sự tham gia của một nhóm các nhà thầu quen thuộc.

Chân dung các "nhà thầu vàng" tại Petrolimex Vĩnh Long