Trong hoạt động đấu thầu, việc mời thầu rộng rãi được xem là hình thức cạnh tranh nhất, nhằm tìm kiếm nhà thầu tốt nhất với chi phí hiệu quả nhất. Tuy nhiên, tại Công ty Xăng dầu Vĩnh Long, hình thức này dường như chưa phát huy tốt hiệu quả. Các gói thầu lớn, dù được công bố rộng rãi, thường chỉ có sự tham gia của một nhóm các nhà thầu quen thuộc.
Chân dung các "nhà thầu vàng" tại Petrolimex Vĩnh Long
Trong số các nhà thầu thường xuyên trúng thầu tại Petrolimex Vĩnh Long, nổi bật là Công ty TNHH MTV Xây dựng Đại Ngân Long Phước (MST: 1501049625; địa chỉ tại huyện Long Hồ, Vĩnh Long cũ; Giám đốc: Nguyễn Chí Tâm). Đây là một doanh nghiệp siêu nhỏ nhưng có lịch sử đấu thầu ấn tượng, đã trúng 30/33 gói thầu tại Petrolimex Vĩnh Long, với tổng giá trị trúng thầu lên tới hơn 31,9 tỷ đồng.
Đối tác liên danh quen thuộc của Đại Ngân Long Phước là Công ty TNHH TM DV & XD Sơn Bình Minh (MST: 1500976225; địa chỉ tại TX. Bình Minh, Vĩnh Long cũ; Giám đốc: Dương Lý Thuyết). Sơn Bình Minh cũng có tỷ lệ trúng thầu cao, thắng 9/10 gói tại Petrolimex Vĩnh Long và thường xuyên kết hợp với Đại Ngân Long Phước để thắng các gói thầu lớn.
Một "ông lớn" khác trong hệ sinh thái này là Công ty Cổ phần Cơ khí Xăng dầu (PMS) (MST: 0301838116; địa chỉ tại TP.HCM; Giám đốc: Đoàn Đắc Học). Là một công ty niêm yết trên sàn HNX, PMS đã trúng 12/13 gói thầu tại Petrolimex Vĩnh Long, chủ yếu là các gói thầu chuyên ngành về cơ khí và nhận diện thương hiệu.
Công ty Phước Nguyễn đã tham gia tổng cộng 22 gói thầu do Petrolimex Vĩnh Long mời thầu và trúng tuyệt đối cả 22 gói. Tổng giá trị các gói thầu này là 5.246.892.264 đồng.
Những gói thầu bạc tỷ không đối thủ
Với năng lực như vậy, các nhà thầu này thường xuyên "một mình một ngựa" về đích trong các gói thầu lớn.
Điển hình là Gói thầu "Cải tạo, nâng cấp Petrolimex-Cửa hàng 13" (Mã TBMT: IB2400113515). Mặc dù được mời thầu rộng rãi với giá trị hơn 5,3 tỷ đồng, nhưng chỉ có duy nhất Liên danh Đại Ngân Long Phước - Sơn Bình Minh nộp hồ sơ. Liên danh này đã trúng thầu với giá 5.182.246.802 VND, đạt tỷ lệ tiết kiệm chỉ 2,9%.
Tương tự, tại Gói thầu "Cải tạo, nâng cấp Petrolimex-Cửa hàng 62" (Mã TBMT: IB2500155552), Đại Ngân Long Phước là nhà thầu duy nhất tham gia và trúng thầu với giá 2.310.052.122 đồng. Tỷ lệ tiết kiệm của gói thầu này cũng chỉ đạt 3,5.
Ngay cả Công ty CP Cơ khí Xăng dầu (PMS) cũng trúng Gói thầu "Thi công nâng cấp nhận diện thương hiệu các CHXD (Giai đoạn 2)" (Mã TBMT: IB2300139555) trị giá 11.542.385.979 đồng trong tình trạng là nhà thầu duy nhất nộp hồ sơ, với tỷ lệ tiết kiệm chỉ 0,46% so với giá gói thầu ban đầu.
Ý kiến Luật sư Nguyễn Thị Hương (Đoàn Luật sư TP.HCM):
"Khoản 1, Điều 17 Luật Đấu thầu 2023 quy định các trường hợp hủy thầu, trong đó có điểm a là 'tất cả hồ sơ dự thầu không đáp ứng được các yêu cầu của hồ sơ mời thầu'. Luật không bắt buộc phải hủy thầu khi chỉ có một nhà thầu tham gia, miễn là nhà thầu đó đáp ứng yêu cầu. Tuy nhiên, việc một loạt gói thầu đấu thầu rộng rãi nhưng chỉ thu hút được một nhà thầu tham gia là một dấu hiệu bất thường, cho thấy tính cạnh tranh chưa được đảm bảo. Các cơ quan quản lý cần xem xét lại quá trình lập và phát hành hồ sơ mời thầu, liệu có tồn tại các tiêu chí mang tính hạn chế, chỉ phù hợp với một hoặc một nhóm nhà thầu nhất định hay không, điều này được quy định là hành vi bị cấm tại Khoản 2, Điều 16 của Luật."
