Lưu Bị có được sự trợ giúp của Gia Cát Lượng có thể nói như hổ mọc thêm cánh. Nếu so sánh với Quan Vũ, Trương Phi đều là hảo huynh đệ của Lưu Bị thì cũng không thể so sánh được với mối thâm tình giữa Lưu Bị và Gia Cát Lượng. Đặc biệt, sau khi Tào Phi xưng đế, mọi người đều cho rằng Hán Hiến Đế đã chết, nên đều khuyên Lưu Bị xưng đế. Ban đầu Lưu Bị không đồng ý, nhưng chỉ có một câu của Gia Cát Lượng đã khiến ông đổi ý.
Trước lúc lâm chung, Lưu Bị cũng chỉ tin tưởng gửi gắm A Đẩu cho Gia Cát Lượng mong ông đã từng giúp cha thế nào nay tiếp tục giúp con. Điều này chứng tỏ Lưu Bị tin tưởng tuyệt đối vào sự trung thành của Gia Cát Lượng.
Mối thâm tình giữa hai người xưa nay vẫn luôn là tấm gương sáng cho nhiều bậc đế vượng noi theo. Nhưng thật sự giữa họ có phải không hề có bất đồng, phân kỳ?
Thực tế giữa họ không chỉ có bất đồng mà thậm chí còn là sự bất đồng rất lớn. Điều này được thể hiện rất rõ trong quan điểm rất khác biệt của hai người đối với quan điểm xây dựng mối quan hệ ngoại giao với nước làng giềng Đông Ngô.
Đối với Lưu Bị, việc liên minh với Tôn Quyền chỉ vì những lợi ích trước mắt. Khi Tào Tháo đánh Kinh Châu Lưu Bị bị đánh bại ở cầu Trường Bản. Chính Gia Cát Lượng đã xin ý kiến Lưu Bị xin trợ giúp từ Tôn Quyền. Sau đó Gia Cát Lượng thuyết phục được Tôn Quyền liên minh đánh bại Tào Tháo. Cũng kể từ đó Gia Cát Lượng đã quan niệm bất di bất dịch về mối quan hệ hữu hảo, liên minh với Đông Ngô.
Chỉ có điều khi Lưu Bị còn tại thế, mọi đại sự quân quốc của Thục Hán đều do Lưu Bị quyết định. Gia Cát Lượng chỉ có ý kiến không thể quyết định, Gia Cát Lượng không thể làm gì hơn. Cũng chính vì Lưu Bị không tôn trọng những thỏa thuận trong liên minh với Đông Ngô nên đã dẫn đến việc Tôn Quyền dẫn quân đánh úp Kinh Châu giết chết Quan Vũ. Mối quan hệ lân bang hữu hảo Thục Ngô chấm dứt.
Mùa thu nguyên niên Chương Vũ tức năm 221 công nguyên, Lưu Bị đã dẫn binh đánh Tôn Quyền để báo thù và rửa mối nhục cho Quan Vũ. Không ngờ đội quân của Lưu Bị bị quân Đông Ngô của Tôn Quyền đánh tan tác đành phải lui về giữ Vĩnh An. Một năm sau Lưu Bị lâm trọng bệnh rồi mất.
Việc Đông chinh lần này đã từng có rất nhiều đại thần can gián nhưng Lưu Bị nhất quyết không nghe. Chỉ có một điều rất lạ không hề thấy Gia Cát Lượng lên tiếng. Trong "Tam quốc chí", " Tiên chủ truyện" hay " Gia Cát Lượng truyện" cũng đều không đề cập đến vấn đề này.
Phải chăng Gia Cát Lượng lại là người ủng hộ Lưu Bị. Nếu không vì sao một trận đánh lớn thế lẽ nào hai người không hề bàn bạc đối sách? Hay Lưu Bị không hề thông quan triều nghị đã quyết định? Và không hiểu Gia Cát Lượng phản đối hay tán thành chủ trương này?
Trên thực tế, Gia Cát Lượng luôn một chủ ý giữ hòa khí với Đông Ngô nhưng khó có thể làm được điều đó. Cho dù quan điểm hoàn toàn khác nhau, cho dù trong lòng Gia Cát Lượng phản đối quyết định này của Lưu Bị nhưng rất có khả năng Gia Cát Lượng đã không khuyên nhủ và ngăn Lưu Bị.
Bản thân Gia Cát Lượng là người rất hiểu Lưu Bị. Có lẽ ông biết rằng không thể thay đổi được quyết tâm tấn công Đông Ngô giành lại Kinh Châu của Lưu Bị nên đã không khuyên can. Không thể thay đổi được nên cũng không muốn Lưu Bị phải bận lòng thêm để có thể yên tâm, thoải mái Đông chinh.
Bất kỳ một tập đoàn hay một sự liên minh liên kết nào cũng có mâu thuẫn nội tại chỉ có điều không biểu lộ ra bên ngoài. Đặc biệt là trong mối quan hệ Quân Thần dưới thời phong kiến càng khó biểu lộ rõ sự bất đồng này.
Gia Cát Lượng là một chính trị gia lỗi lạc thời cổ đại, là một điển hình mô phạm về một thần tử thời phong kiến. Ông rất hiểu rằng bản thân không thể ngăn được ý định Đông chinh của chủ nhân thì chỉ có cách duy nhất là ủng hộ hết lòng.
