Theo hồ sơ vụ án, ngày 20/6/2019, cả bản Lùng Than (xã Mù Sang, Phong Thổ, Lai Châu) xôn xao về cái chết của bà Phan San Mẩy (SN 1951). Khi đó, một người trong bản đi nương thì vô tình phát hiện bà Mẩy đã tử vong dưới khe nước cạn, trên người nhiều thương tích. Ở vùng núi hoang vu này, cái chết bất thường của người phụ nữ lành hiền ấy là chuyện "động trời".
Hiện trường vụ án được khám nghiệm kỹ càng. Thi thể nạn nhân nằm dưới khe nước cạn. Bên canh đó, ở khu vực trồng xen kẽ sắn và lúa có nhiều vết trượt kéo dài, kèm với đó là vết máu dính cả trên những lá chuối khô.
Công an lật tìm và thu được đôi dép tổ ong màu trắng, 1 cán dù bằng gỗ, nhựa, 3 hòn đá khá to và một số vật dụng khác của nạn nhân như túi xách bằng vải, quần áo dài, quần đùi đều dính máu. Kết luận sơ bộ ban đầu cho thấy, bà Mẩy bị sát hại, những dấu vết tại hiện trường cũng chỉ ra đã có cuộc giằng co giữa nạn nhân và hung thủ.
Khu vực bà Mẩy tử vong rất vắng vẻ, đường đi lại khó khăn nên không có nhân chứng. Công an tỉnh Lai Châu nhận định vụ án này có thể liên quan đến thù tức cá nhân và nghi phạm nhiều khả năng là người địa phương.
Tiến hành xác minh thì được biết bà Mẩy vốn hiền lành, không có mâu thuẫn với ai tại nơi sinh sống. Mặc dù các trinh sát Công an Lai Châu đã khoang vùng 1 vài đối tượng nằm trong diện quản lý, nhưng dấu vết hung thủ để lại quá ít ỏi khiến cuộc điều tra không thu được kết quả. Nhiều ngày bám địa bàn, các trinh sát nhận được thông tin, bà Mẩy và vợ chồng con trai là Tần Vần Khay có mâu thuẫn nghiêm trọng trong việc tranh chấp đất nương.
Trước thời điểm nạn nhân tử vong, Khay dọn ra ở riêng. Sau cái chết của mẹ, Khay đã vội vã về nhà lấy số tiền mà bà Mẩy cất giữ. Tuy nhiên, khi làm việc với vợ chồng Khay, cơ quan điều tra đã nhanh chóng loại họ ra khỏi vòng nghi vấn. Khi vụ án vẫn đang "dậm chân tại chỗ" thì kết quả khám nghiệm hiện trường được thông báo: Ngoài máu của nạn nhân Mẩy thì còn có vết máu của 1 người lạ khác.
Quá trình sàng lọc, áp dụng các biện pháp nghiệp vụ, Công an tỉnh Lai Châu phát hiện, vết máu lạ thu được trên áo bà Mẩy để lại tại hiện trường vụ án có chung huyết thống với gia đình ông Phàn Chin K. Gia đình ông K. có 4 người con, 1 người 10 tuổi lập tức được loại ra khỏi vòng nghi vấn. Một người con khác thì đi làm thuê đã lâu chưa về địa phương.
Ở nhà chỉ còn hai người là Phàn Láo Tà và Phàn Lao Lở (SN 1996, trú bàn bản Lùng Than, xã Mù Sang, huyện Phong Thổ, tỉnh Lai Châu). Tuy vậy, vào thời điểm kiểm tra, chỉ có Tà ở nhà, còn Lở đi đâu chưa rõ. Một nhân chứng cung cấp, vào ngày xảy ra vụ án, Tà có đi hái ổi gần khu vực hiện trường. Tà là đối tượng nghiện ma tuý, có 1 tiền án, nhưng khi làm việc với Công an, Tà được xác định không liên quan.
Lúc này, nghi phạm được tập trung vào đối tượng Lở. Qua nắm bắt thông tin, các trinh sát biết Lở bị thương ở tay trước đó vài ngày và đã trốn sang Trung Quốc. Dù Lở không thuộc đối tượng quản lý nghiệp vụ, nhưng đây là gã thanh niên cục súc, côn đồ.
Vào ngày 20/6/2019, Lở có nhờ em trai và hàng xóm băng bó giúp vết thương ở tay, sau đó anh ta bỏ sang Trung Quốc. Xác định, Lở là nghi phạm số 1, Công an huyện Phong Thổ và Công an tỉnh Lai Châu đã tiến hành truy bắt.
Lở tuy trẻ nhưng là một gã tinh ranh. Sau khi trốn sang Trung Quốc, Lở ở nhờ nhà một người tại huyện Kim Bình (tỉnh Vân Nam). Nhận được thông tin này, Công an Lai Châu đã liên lạc với Công an nước bạn đề nghị phối hợp, tuy nhiên khi Công an huyện Kim Bình tìm đến nơi, Lở đã bỏ đi trước đó.
Thời điểm này, Công an Lai Châu nhận được tin báo Lở có thể trốn sang Myanmar. Cùng với việc tiếp tục đề nghị Công an nước bạn phối hợp, Công an Lai Châu đã vận dụng mối quan hệ thân thiết của em trai Lở để gọi điện, khuyên anh về nhà.
Biết không thể ẩn náu tại Trung Quốc, cũng không thể sang Myanmar vì không có tiền, Lở yêu cầu phải cung cấp thức ăn và tiền thì hắn mới về nước. Đối tượng hẹn gặp tại Cột mốc 68 đường vành đai biên giới phía Việt Nam.
Ngày 27/6/2019, theo hẹn, Lở đứng bên kia bờ kè Trung Quốc, nhìn thấy cán bộ đi cùng em trai mình, hắn quay ngược về phía Trung Quốc. Ban chuyên án quyết định rút tổ mật phục về. Khoảng 1 giờ đồng hồ sau, Lở quay lại, lội xuống sông một đoạn thì vòng lên bờ. Sau 3 lần "lội đi, lội lại", Lở mới lội suối về Việt Nam và bị bắt giữ.
Tại cơ quan điều tra, Lở khai nhận trước đây, bà Mẩy có đến nhà và chửi Lở về tội ăn cắp. Do đó, vào 17h ngày 20/6/2019, sau khi đi chợ phiên về, thấy bà Mẩy một mình đi lên lán nương thì nảy sinh ý định giết để trả thù. Lở âm thầm đến gần đẩy ngã bà Mẩy, kéo xuống khe nước cạn rồi sát hại. Sau những việc làm mà Lở gây ra, hung thủ sẽ phải chịu bản án rất nặng từ pháp luật.
