Trong quá trình Bộ Quốc phòng Mỹ chuyển hướng từ Trung Đông sang những xung đột tương tự ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, mối lo ngại rằng kẻ thù có thể bắn hạ máy bay hoặc cho nổ tung tàu tiếp tế là rất thực tế.
Trước thực tế nhiều năm liền, tội phạm ma túy sử dụng tàu bán ngầm được thiết kế sơ xài để vận chuyển hàng cấm từ Nam Mỹ vào Mỹ. Loại hình này thành công trong nhiều năm cho đến đầu những năm 2020 mới bị lực lượng tuần duyên và DEA phát hiện.
Thủy quân lục chiến Mỹ thử nghiệm tàu bán ngầm không người lái để vận chuyển hậu cần. Ảnh: AA Hardcore Military
Điều này đã tạo cảm hứng cho ý tưởng sử dụng tàu ngầm để vận tải hàng hóa hậu cần cho Hải quân Mỹ. Từ năm 2022, Thủy quân Lục chiến Mỹ đã kêu gọi Tập đoàn Leidos tìm kiếm một dạng tàu mặt nước không người lái (ALPV) riêng biệt có thể vận chuyển hàng tấn hàng tiếp tế mà không bị phát hiện.
Jeff Bowles - Giám đốc kỹ thuật tại Gibbs & Cox, một công ty thuộc Leidos, nói với Defense One: “Tôi nghĩ rằng nói rằng những tàu ngầm ma túy đó truyền cảm hứng cho khái niệm này là điều bình thường, nhưng đó là điểm tương đồng”.
“Tàu ngầm ma túy là một phương tiện sơ sài và chúng ẩn chứa nhiều nguy hiểm. Chúng không được thiết kế nghiêm túc. Nhưng về nguyên tắc, nhiệm vụ của chúng là như nhau—di chuyển một khối lượng hàng hóa lớn với khả năng tối thiểu bị bất kỳ ai khác phát hiện”, ông Bowles nói.
Chỉ mất 9 tháng sau đó, Đơn vị Viễn chinh Thủy quân Lục chiến số 2 đã được trang bị mẫu tàu bán ngầm Sea Specter để thử nghiệm như một phần của chương trình Tàu tự hành có cấu hình thấp (ALPV) của lực lượng này.
Với chiều dài 20 m có thể lặn dưới mặt nước khoảng dưới 1m, nó gợi nhớ đến những chiếc thuyền bán ngầm tự hành được các nhóm tội phạm ma túy sử dụng để vượt Đại Tây Dương trong những năm gần đây.
Một tàu bán ngầm vận chuyển ma túy bị lực lượng tuần duyên Hoa Kỳ chặn lại năm 2020. Ảnh: US Coast Guard/Lanona Stone
Bowles cho biết: "Vì yếu tố bí mật, Thủy quân lục chiến Mỹ không thể sử dụng một mục tiêu lớn, có giá trị cao hoặc một mục tiêu di chuyển chậm hoặc dễ quan sát để cung cấp nhu yếu phẩm cho quân đội vì điều này có thể tiết lộ vị trí của họ".
Thủy quân lục chiến Mỹ hiện đang xây dựng chương trình huấn luyện để chiến đấu từ các đảo Thái Bình Dương, việc xây dựng một hạm đội tàu lặn không người lái hậu cần là một phần của kế hoạch này. Các phương tiện này có thể đáp ứng việc cung ứng hậu cầu cho nhiều đảo cùng lúc.
Đại diện Leidos cho biết, ban đầu tàu được điều khiển từ xa, Thủy quân Lục chiến đã yêu cầu một tính năng tự động, được thực hiện thông qua các điểm định hướng hoặc điểm đánh dấu tuyến đường mà các cảm biến của tàu có thể tìm kiếm cho đến khi đến đích.
Quân nhân điều khiển các tàu bán ngầm vận tải hậu cần trong các thử nghiệm ALPV tại vùng biển Nhật Bản của Thủy quân lục chiến Hoa Kỳ.
Hiện tại lực lượng Thủy quân Lục chiến Mỹ thuộc Hạm đội 7 có trong biên chế ba tàu bán ngầm do Leidos phát triển. Trong đó chiếc số ba là phiên bản thế hệ 2 đang được triển khai tại Nhật Bản.
Với một cảm biến được gắn cách sàn tàu 2,4 m, ALPV có thể nhìn thấy khoảng 8 đến 11 km phía trước và có thể chở 5 tấn hàng trong cự ly 2.300 hải lý, di chuyển với tốc độ 8 hải lý mỗi giờ.
Các dây buộc bên trong thuyền được thiết kế để có thể giữ được đạn dược, thực phẩm, nhiên liệu, nước hoặc bất cứ thứ gì khác. Ví dụ, từ Guam đến Philippines là khoảng 2.400 km. Lý tưởng nhất là họ sẽ gửi một vài chục ALPV chở đầy thiết bị, nếu họ mất một nửa số đó, vẫn sẽ có đủ nguồn cung cấp để chuyển giao.
Với một gói cảm biến khác, chúng cũng có thể được sử dụng cho mục đích liên lạc. “Thứ này có thể lảng vảng trong một khu vực được quy định trong một thời gian rất dài. Nó cũng có thể tạo thành một hàng rào để phát hiện những kẻ xâm nhập. Bạn có thể xếp hàng những thứ này quanh khu vực biển, phát hiện những kẻ buôn người, hoặc bất kỳ ai xâm phạm lãnh thổ Mỹ. Những thứ này có sức chịu đựng để lênh đênh.”
Tập đoàn Leidos đang mong đợi sự quan tâm của quân đội nhiều hơn khi gói ngân sách quốc phòng mới được thông qua. Trong đó, bao gồm hơn 1 tỷ đô la cho các phương tiện không người lái nhỏ.
Giám đốc Bowles cho biết Quân đội và Bộ tư lệnh tác chiến đặc biệt đều đã liên hệ, nhưng chưa đặt hàng: “Vì vậy, chúng tôi tin rằng khách hàng sẽ yêu cầu chúng tôi cung cấp khả năng tạo ra các biến thể riêng lẻ một cách rất nhanh chóng, xét về góc độ thử nghiệm và đánh giá hoạt động”.
Leidos cũng đang khám phá những vật liệu mới cho Sea Spectre. Vật liệu như sợi thủy tinh sẽ nhẹ và chống ăn mòn, nhưng kim loại như nhôm hoặc thép cũng là lựa chọn - mặc dù chúng làm tăng tổng trọng lượng của thuyền, nghĩa là phải tốn nhiều công sức hơn để vận chuyển.
Hiện tại, Leidos hy vọng Quân đoàn sẽ biến ALPV thành một chương trình chính thức vào năm 2027.
