Ngày 18/9/2025, tại Phiên họp lần thứ 38 của Liên hiệp các Viện Hàn lâm Khoa học Thế giới (IAAS), Chủ tịch IAAS đã trao bằng và biểu trưng Viện sĩ cho GS.VS Lê Trường Giang, Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam (VAST), sau một năm được bầu chọn.

Danh hiệu Viện sĩ IAAS là sự ghi nhận cao quý, chỉ dành cho số ít nhà khoa học xuất sắc có vai trò dẫn dắt và tầm ảnh hưởng lớn trong cộng đồng khoa học quốc tế. Kể từ khi được khởi xướng vào năm 2019 đến Phiên họp thứ 37 (năm 2024), IAAS đã bầu chọn 54 viện sĩ từ hàng nghìn nhà khoa học xuất sắc thuộc các tổ chức thành viên.

Đây là sự kiện mang dấu mốc quan trọng, góp phần nâng tầm vị thế khoa học Việt Nam trong cộng đồng quốc tế.

Nhà khoa học kết nối tri thức Việt Nam với thế giới

GS.VS Lê Trường Giang là chuyên gia uy tín trong nhiều lĩnh vực hóa học như hóa phân tích, hóa môi trường, độc học thực phẩm và tối ưu hóa. Ông đã chủ trì và tham gia nhiều công trình mang giá trị nền tảng lẫn ứng dụng thực tiễn cao, từ mô hình hóa động học phản ứng hóa học đến phát triển công nghệ xử lý chất hữu cơ khó phân hủy trong môi trường, kiểm soát độc tố trong thực phẩm. Đến nay, ông đã công bố hàng trăm công trình khoa học trên các tạp chí quốc tế uy tín, được cộng đồng học thuật đánh giá cao và có sức lan tỏa rộng rãi.

Với nền tảng học thuật vững chắc cùng kinh nghiệm làm việc trong môi trường quốc tế, trên cương vị hiện nay, GS.VS Lê Trường Giang trực tiếp chỉ đạo và dẫn dắt nhiều chương trình hợp tác nghiên cứu chiến lược giữa Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam (VAST) với các tổ chức uy tín như Trung tâm Nghiên cứu Khoa học Quốc gia Pháp (CNRS), Viện Nghiên cứu vì sự phát triển Pháp (IRD), Quỹ Nghiên cứu quốc gia Hàn Quốc (NRF) hay Hiệp hội Hỗ trợ khoa học Nhật Bản (JSPS).

Đặc biệt, các chương trình hợp tác song phương giữa VAST và các tổ chức thành viên IAAS không chỉ tạo điều kiện trao đổi học thuật, thúc đẩy nghiên cứu và đào tạo chung mà còn tăng cường kết nối giữa các viện hàn lâm thành viên, làm phong phú thêm hoạt động của IAAS. Những hợp tác này góp phần thực hiện tiêu chí của IAAS là một tổ chức quốc tế đa phương, cùng hành động vì sự phát triển khoa học và công nghệ toàn cầu.

Các hoạt động hợp tác ấy cũng cho thấy nỗ lực đưa kết quả nghiên cứu của Việt Nam ra thế giới, khẳng định sự hội nhập và vị thế của khoa học Việt Nam trên trường quốc tế. Trong bối cảnh khoa học công nghệ là động lực then chốt cho phát triển bền vững, sự công nhận quốc tế là lời khẳng định đội ngũ nhà khoa học Việt Nam có đủ tầm vóc và năng lực để đóng góp cho đất nước, đồng thời tham gia sâu rộng vào cộng đồng khoa học toàn cầu.

Vinh dự dành cho số ít nhà khoa học xuất sắc

Liên hiệp các Viện Hàn lâm Khoa học Thế giới (International Association of Academy of Sciences – IAAS) được thành lập ngày 23/9/1993, với mục tiêu trở thành một tổ chức khoa học công nghệ đa phương, liên kết các viện hàn lâm khoa học trên thế giới cùng đóng góp cho sự phát triển chung của nhân loại.

Hiện IAAS có 27 thành viên chính thức, trong đó có nhiều viện hàn lâm khoa học hàng đầu với bề dày thành tích và lịch sử phát triển như Viện Hàn lâm Khoa học Nga, Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc, Viện Hàn lâm Khoa học Quốc gia Belarus…

Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam là một trong những thành viên sáng lập từ năm 1993. Hội đồng IAAS gồm người đứng đầu các viện thành viên là cơ quan quản lý cao nhất, quyết định toàn bộ hoạt động của tổ chức thông qua cơ chế đồng thuận và nhóm họp thường niên vào trung tuần tháng 9.

Danh hiệu Viện sĩ IAAS được khởi xướng từ năm 2019 nhằm tôn vinh các nhà khoa học xuất sắc, không chỉ có thành tựu nghiên cứu nổi bật mà còn đóng vai trò kết nối, thúc đẩy hợp tác giữa các tổ chức hàn lâm.

Quy trình bầu chọn và trao tặng danh hiệu diễn ra trong ba kỳ họp liên tiếp của Hội đồng: năm thứ nhất tiếp nhận đề cử từ các thành viên và thông qua danh sách bầu chọn; năm thứ hai tiến hành bầu chọn và ban hành nghị quyết về danh sách Viện sĩ mới; năm thứ ba tổ chức trao bằng và huy hiệu trong phiên họp chính thức.

Đây là một danh hiệu danh giá, chỉ trao cho số ít các nhà khoa học có vai trò dẫn dắt và ảnh hưởng lớn trong cộng đồng khoa học quốc tế. Từ năm 2019 đến phiên họp thứ 37 năm 2024, IAAS đã bầu chọn 54 Viện sĩ từ hàng nghìn ứng viên xuất sắc của các tổ chức thành viên.

Với việc GS.VS Lê Trường Giang được vinh danh, Việt Nam hiện có hai nhà khoa học nhận danh hiệu Viện sĩ IAAS. Trước đó, GS.VS Châu Văn Minh – Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam được bầu chọn năm 2019. Đây là minh chứng rõ ràng cho sự trưởng thành, hội nhập ngày càng sâu rộng và vị thế ngày càng được khẳng định của khoa học Việt Nam trên trường quốc tế.