UBND phường Tân Khánh (TP HCM) vừa công bố kết quả lựa chọn nhà thầu cho gói thầu thi công xây lắp trị giá gần 9 tỷ đồng. Theo đó, Công ty TNHH Xây dựng Giao thông Thiên Hùng đã giành chiến thắng. Điều đáng nói, đây là một cuộc đấu "tay đôi" mà đối thủ duy nhất đã bị loại vì không đáp ứng yêu cầu về bảo đảm dự thầu.
"Một mình một ngựa" về đích
Ngày 01/10/2025, ông Võ Văn Tính - Chủ tịch UBND phường Tân Khánh đã ký Quyết định số 2565/QĐ-UBND phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu cho gói thầu Thi công xây lắp (mã TBMT: IB2500388127) thuộc dự án Nâng cấp BTNN và xây dựng HTTN tuyến đường Tân Phước Khánh 12, 14 và 29.
Gói thầu này có giá dự toán được duyệt là 8.857.782.779 đồng. Tại thời điểm mở thầu vào ngày 22/09/2025, có hai nhà thầu tham gia là Công ty TNHH Xây dựng Giao thông Thiên Hùng (giá dự thầu: 8.655.772.591 đồng) và Công ty TNHH Sản xuất Thương mại và Thiết kế Xây dựng Khánh Thịnh (giá dự thầu: 8.679.456.981 đồng).
Tuy nhiên, cuộc cạnh tranh đã không diễn ra như kỳ vọng. Theo nội dung quyết định phê duyệt, nhà thầu duy nhất cạnh tranh với Công ty Giao thông Thiên Hùng là Công ty Khánh Thịnh đã bị loại. Lý do được nêu rõ: "Thương mại và Thiết kế Xây dựng Khánh Thịnh không đáp ứng đảm bảo dự thầu theo yêu cầu của E.HSMT".
Việc không đáp ứng yêu cầu về bảo đảm dự thầu (một khoản tiền hoặc thư bảo lãnh mà nhà thầu phải nộp để đảm bảo trách nhiệm tham gia thầu) là một trong những điều kiện tiên quyết và cơ bản nhất. Khi một nhà thầu mắc phải lỗi này, hồ sơ dự thầu sẽ bị loại ngay lập tức.
Kết quả, Công ty Giao thông Thiên Hùng trở thành nhà thầu duy nhất đáp ứng yêu cầu và trúng thầu với giá 8.655.772.591 đồng. Mặc dù tuân thủ quy trình, song việc đối thủ duy nhất bị loại vì một lý do sơ đẳng đã khiến gói thầu này mất đi tính cạnh tranh cần thiết, với tỷ lệ tiết kiệm cho ngân sách nhà nước đạt 2,28%.
Chuỗi thành tích "đáng nể" của nhà thầu quen mặt
Công ty TNHH Xây dựng Giao thông Thiên Hùng (MST: 3700492627) là một cái tên không còn xa lạ trong lĩnh vực xây lắp tại khu phố Khánh Lợi, Phường Tân Khánh, TP Hồ Chí Minh. Chỉ tính riêng trong năm 2025, doanh nghiệp này đã cho thấy một tần suất trúng thầu dày đặc, với tổng giá trị các gói thầu lên đến hàng trăm tỷ đồng.
Điểm đáng chú ý trong "hồ sơ năng lực" của Thiên Hùng là sự "quen mặt" tại một số chủ đầu tư và đơn vị tư vấn cụ thể. Doanh nghiệp này có lịch sử trúng hàng loạt gói thầu tại UBND phường Tân Phước Khánh (một phường khác cũng thuộc TP. HCM). Việc tiếp tục thắng thế tại UBND phường Tân Khánh cho thấy sự "bén duyên" của nhà thầu này với các dự án trên địa bàn.
Bên cạnh đó, tại gói thầu này, đơn vị tư vấn lập hồ sơ mời thầu và đánh giá hồ sơ dự thầu là Công ty TNHH MTV Tư vấn Xây dựng Phước Tấn. Dữ liệu cho thấy, Công ty Giao thông Thiên Hùng cũng từng trúng một gói thầu xây lắp trị giá hơn 5,4 tỷ đồng do chính Công ty Phước Tấn mời thầu vào tháng 5/2025.
Cạnh tranh trong đấu thầu: Cần thực chất hơn
Bình luận về các tình huống tương tự, Luật sư Nguyễn Thị Hương, Đoàn Luật sư TP.HCM cho rằng: "Luật Đấu thầu số 22/2023/QH15 và các văn bản hướng dẫn như Nghị định 214/2025/NĐ-CP được ban hành với mục tiêu cao nhất là tăng cường cạnh tranh, công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế. Việc một nhà thầu bị loại vì không đáp ứng bảo đảm dự thầu là đúng quy định. Tuy nhiên, nếu tình trạng các gói thầu chỉ có một nhà thầu vượt qua vòng kỹ thuật diễn ra thường xuyên, các cơ quan quản lý cần xem xét để tìm hiểu nguyên nhân sâu xa, liệu có yếu tố nào đang làm hạn chế sự tham gia của các nhà thầu khác hay không".
Theo chuyên gia đấu thầu Nguyễn Quốc Vũ, tính cạnh tranh thực chất là "linh hồn" của hoạt động đấu thầu. "Khi chỉ có một nhà thầu đủ điều kiện, áp lực cạnh tranh về giá gần như không còn. Điều này dẫn đến tỷ lệ tiết kiệm cho ngân sách thường rất thấp. Để nâng cao hiệu quả vốn đầu tư công, cần có những giải pháp để thu hút nhiều hơn nữa các nhà thầu có năng lực thực sự tham gia, tạo ra một môi trường cạnh tranh lành mạnh, nơi nhà thầu tốt nhất được lựa chọn với mức giá hợp lý nhất", ông Vũ phân tích.
Năng lực và kinh nghiệm của Công ty Giao thông Thiên Hùng là không thể phủ nhận qua số lượng lớn các gói thầu đã thực hiện. Tuy nhiên, để đảm bảo mỗi đồng vốn ngân sách được chi tiêu hiệu quả, tính cạnh tranh trong mỗi gói thầu cần được đặt lên hàng đầu.
