Một gói thầu xây lắp hạ tầng kỹ thuật trị giá hơn 24 tỷ đồng tại BQLDA TP. Long Khánh (nay là BQLDA khu vực 2, Đồng Nai ) đang thu hút sự quan tâm của giới chuyên gia và các nhà thầu. Ngay từ giai đoạn phát hành Hồ sơ mời thầu (HSMT), những tranh cãi đã nảy sinh xoay quanh các tiêu chí về năng lực, kinh nghiệm bị cho là có thể gây hạn chế cạnh tranh, dẫn đến những văn bản yêu cầu làm rõ và một cuộc đối thoại pháp lý đáng chú ý giữa nhà thầu và Bên mời thầu.
Bối cảnh gói thầu và các bên liên quan
Gói thầu đang được đề cập là Gói thầu số 10 (xây dựng): Thi công hạng mục hệ thống chiếu sáng và đường dây, di dời hệ thống viễn thông, di dời hệ thống cấp nước. Gói thầu này thuộc dự án Mở rộng mặt đường, bố trí làn chuyển hướng tại 02 nút giao Quốc Lộ 1 - Hùng Vương (điểm Bến xe Long Khánh và điểm Công viên Tượng Đài), thành phố Long Khánh.
Dự án được phê duyệt Kế hoạch lựa chọn nhà thầu theo Quyết định số 1989/QĐ-UBND ngày 15/06/2025 do ông Hồ Văn Hà, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai ký. Gói thầu số 10 có giá trị là 24.449.112.000 đồng, sử dụng nguồn vốn ngân sách tỉnh.
Các bên liên quan chính trong quá trình mời thầu bao gồm:
- Chủ đầu tư: Ban Quản lý dự án thành phố Long Khánh.
- Bên mời thầu: Ban Quản lý dự án khu vực 02 (sau đây gọi là Ban QLDA KV02).
- Đơn vị tư vấn lập E-HSMT: Công ty TNHH Thương mại Xây dựng DC (MSDN: 3603805070, Giám đốc: Nguyễn Đình Cương).
Gói thầu được mời thầu qua mạng với mã thông báo IB2500320764, đóng thầu vào lúc 10:00 ngày 10/08/2025.
Những "rào cản" gây tranh cãi trong hồ sơ mời thầu
Trước thời điểm đóng thầu, các nhà thầu đã có văn bản yêu cầu làm rõ, tập trung vào hai điểm chính mà họ cho rằng đang gây bất lợi và hạn chế cạnh tranh.
Điểm nóng 1: Yêu cầu "gom" kinh nghiệm thực hiện hợp đồng tương tự
Theo Bảng tiêu chuẩn đánh giá về năng lực và kinh nghiệm trong E-HSMT, nhà thầu phải chứng minh đã hoàn thành tối thiểu:
"- 01 công trình có: loại kết cấu: Công trình hạ tầng kỹ thuật thi công xây dựng mới hoặc di dời hệ thống đường dây trung hạ thế, trạm biến áp, chiếu sáng, thông tin liên lạc, cấp nước, cấp: IV, có giá trị là 12.145.000.000 đồng với tư cách là nhà thầu chính (độc lập hoặc thành viên liên danh), nhà thầu quản lý hoặc nhà thầu phụ."
Phản ánh của nhà thầu cho rằng: "Việc gộp các hạng mục đường dây trung hạ thế, trạm biến áp, chiếu sáng, thông tin liên lạc, cấp nước thành 1 công trình như trên gây bất lợi và hạn chế nhà thầu tham gia".
Lập luận này hoàn toàn có cơ sở. Trên thực tế, mỗi lĩnh vực (điện, viễn thông, cấp nước) là một chuyên ngành riêng biệt, đòi hỏi các nhà thầu có chuyên môn và kinh nghiệm đặc thù. Việc yêu cầu một nhà thầu phải có kinh nghiệm thực hiện đồng thời tất cả các hạng mục này trong cùng một công trình duy nhất là một tiêu chí rất khắt khe. Điều này có thể loại bỏ những nhà thầu chuyên sâu, có năng lực tốt ở từng lĩnh vực riêng lẻ nhưng chưa từng thực hiện một dự án tích hợp với quy mô tương tự.
Điểm nóng 2: Yêu cầu "tích hợp" kinh nghiệm đối với Chỉ huy trưởng
Tương tự, E-HSMT cũng đặt ra yêu cầu khắt khe đối với nhân sự chủ chốt:
"Chỉ huy trưởng hạng mục điện có quy định: Đã làm chỉ huy trưởng ít nhất 1 công trình đường dây trung thế, đường dây hạ thế, cung cấp thiết bị và thi công trạm biến áp, hệ thống chiếu sáng, thông tin liên lạc, cấp IV trở lên".
Nhà thầu đã phản bác mạnh mẽ tiêu chí này. Trong văn bản ngày 29/07/2025, một nhà thầu phân tích: Theo Thông tư 06/2021/TT-BXD, hạng mục đường dây trung/hạ thế thuộc công trình năng lượng, trong khi hạng mục thông tin liên lạc thuộc công trình đường cáp tín hiệu viễn thông. Việc "gom chung 02 hạng mục có loại công trình khác nhau là điều kiện gây hạn chế nhà thầu".
Nhà thầu cũng đã trích dẫn quy định pháp luật: "Hồ sơ mời thầu không được nêu bất cứ điều kiện nào nhằm hạn chế sự tham gia của nhà thầu hoặc nhằm tạo lợi thế cho một hoặc một số nhà thầu gây ra sự cạnh tranh không bình đẳng (theo quy định tại Khoản 2 Điều 44 Luật đấu thầu số 22/2023/QH15...)".
Phản hồi của Bên mời thầu: Giữ nguyên quan điểm
Ngày 05/08/2025, Ban QLDA KV02, dựa trên đề nghị của Công ty TNHH Thương mại Xây dựng DC, đã có văn bản trả lời làm rõ.
Về yêu cầu kinh nghiệm hợp đồng tương tự, Bên mời thầu cho rằng yêu cầu này "phù hợp với Quy mô, tính chất gói thầu đang xét" và đề nghị "nhà thầu có thể liên danh với các đơn vị khác để đáp ứng yêu cầu của E-HSMT".
Về yêu cầu đối với Chỉ huy trưởng, Bên mời thầu không điều chỉnh và đưa ra lý giải:
"Hạng mục di dời đường dây và trạm biến áp ngoài di dời đường dây điện, di dời trạm biến áp, di dời trụ điện còn có công việc di dời hệ thống cáp điều hành sản xuất của hệ thống cấp điện (thuộc loại công trình viễn thông - thông tin liên lạc) do đó việc yêu cầu Chỉ huy trưởng có kinh nghiệm [...] là hoàn toàn phù hợp với quy mô gói thầu".
Góc nhìn pháp lý: Quyền của nhà thầu khi HSMT có dấu hiệu bất cập
Phản ứng của các nhà thầu thông qua việc gửi văn bản yêu cầu làm rõ là một bước đi hoàn toàn hợp pháp và cần thiết để bảo vệ quyền lợi của mình. Chia sẻ về vấn đề này, Luật sư Nguyễn Thị Hương, Đoàn Luật sư TP HCM cho biết:
"Luật Đấu thầu 2023 đã có những quy định rất rõ ràng về việc giải quyết kiến nghị nhằm tạo ra một cơ chế giám sát và phản biện hiệu quả. Theo Điều 90 và 91 của Luật, bất kỳ tổ chức nào quan tâm đến gói thầu đều có quyền kiến nghị về nội dung HSMT trước thời điểm có thông báo kết quả lựa chọn nhà thầu. Đây là quyền chính đáng để đảm bảo các tiêu chí mời thầu không chỉ đúng luật mà còn phải hợp lý, đảm bảo tính cạnh tranh. Quy trình thực hiện cũng rất cụ thể: nhà thầu gửi kiến nghị đến chủ đầu tư, và chủ đầu tư phải có văn bản giải quyết trong thời hạn 07 ngày làm việc. Nếu không đồng ý, nhà thầu có quyền tiếp tục gửi kiến nghị lên Người có thẩm quyền. Hành động của các nhà thầu trong vụ việc này cho thấy họ đã chủ động sử dụng quyền của mình để yêu cầu sự minh bạch."
Kết quả mở thầu và những câu hỏi còn ngỏ
Theo biên bản mở thầu ngày 10/08/2025, có 4 nhà thầu tham dự gói thầu trị giá hơn 24,4 tỷ đồng này. Con số này đặt ra câu hỏi về tính hiệu quả của việc mời thầu và liệu các tiêu chí gây tranh cãi có phải là nguyên nhân làm giảm số lượng nhà thầu tham gia hay không.
Kết quả giá dự thầu như sau:
- Liên Danh Nút Giao Quốc Lộ 1 Hùng Vương: 20.781.745.219 đồng.
- Liên danh thi công: 23.934.868.000 đồng.
- Công ty TNHH TM TK XD Hoàng Phát: 24.098.388.571 đồng.
- Công ty TNHH Tư vấn Xây dựng Thương mại An Nam: 24.179.898.923 đồng.
Mặc dù giá dự thầu của đơn vị bỏ giá thấp nhất đã tiết kiệm đáng kể cho ngân sách nhà nước, nhưng mục tiêu của công tác đấu thầu không chỉ là hiệu quả kinh tế mà còn là sự cạnh tranh, công bằng và minh bạch. Việc Bên mời thầu kiên quyết giữ lại các tiêu chí bị cho là "làm khó" nhà thầu, cùng với số lượng nhà thầu tham gia, là những vấn đề cần được tiếp tục giám sát. Dư luận đang chờ đợi kết quả cuối cùng của việc lựa chọn nhà thầu để xem liệu gói thầu có thực sự tìm được đơn vị xứng đáng nhất trên một sân chơi công bằng hay không.
