Tiếp nối thông tin về việc Công ty TNHH Xây dựng công trình Thuận Thành "một mình một ngựa" trúng gói thầu tại Bến Tre, tìm hiểu sâu hơn cho thấy đây không phải lần đầu. Nhà thầu này dường như có một "công thức" đặc biệt khi tham gia các gói thầu do một bên mời thầu quen thuộc tổ chức.
Như Tri thức và Cuộc sống đã phản ánh ở kỳ trước, Công ty TNHH Xây dựng công trình Thuận Thành (MST: 1300646406) vừa trúng gói thầu hơn 3,6 tỷ đồng mà không có đối thủ. Tuy nhiên, đây chỉ là một phần nhỏ trong bức tranh tổng thể về hoạt động đấu thầu của doanh nghiệp này, đặc biệt là khi "song hành" cùng một đơn vị tư vấn mời thầu "ruột".
Tỷ lệ trúng thầu 100% và "cặp đôi" Phương Đông - Thuận Thành
Theo các tài liệu thu thập được, chỉ trong năm 2025, nhà thầu Thuận Thành đã tham gia và trúng tuyệt đối 4/4 gói thầu do Công ty TNHH MTV Tư vấn Xây dựng Phương Đông (MST: 1201661467) mời thầu. Tổng giá trị 4 gói thầu này lên tới hơn 38,3 tỷ đồng.
Đáng chú ý, Công ty Phương Đông trong các trường hợp này đều đóng vai trò là đơn vị tư vấn được các chủ đầu tư như Ban QLDA ĐTXD huyện Giồng Trôm hay Ban QLDA CSAT Bến Tre chọn để tổ chức lựa chọn nhà thầu. Sự kết hợp này đã mang lại một tỷ lệ thành công tuyệt đối cho nhà thầu Thuận Thành.
Cụ thể, 4 gói thầu này bao gồm:
| Mã TBMT | Tên Gói thầu | Chủ đầu tư | Giá trúng thầu (VND) | Số lượng nhà thầu tham gia |
| IB2500228163 | Thi công xây dựng công trình | UBND huyện Giồng Trôm | 25.763.198.000 | 2 (Đối thủ bị loại) |
| IB2500299904 | Gói thầu: W1.2025: Thi công xây dựng | Ban QLDA CSAT Bến Tre | 4.172.075.899 | 1 |
| IB2500254104 | Xây dựng | Ban QLDA ĐTXD huyện Giồng Trôm | 3.747.604.461 | 1 |
| IB2500164590 | Gói thầu: W11.2025: Thi công xây dựng | Ban QLDA CSAT Bến Tre | 4.649.477.402 | 1 |
Phân tích báo cáo E-HSMT: "Kịch bản" quen thuộc
Phân tích sâu các Báo cáo đánh giá Hồ sơ dự thầu (E-HSDT) của 4 gói thầu trên cho thấy một "kịch bản" lặp lại đến kỳ lạ, đặt ra nghi vấn về việc có hay không một "hệ sinh thái" được thiết lập.
Đối với 3 gói thầu mã IB2500299904, IB2500254104, và IB2500164590, các báo cáo đánh giá đều xác nhận chỉ có duy nhất nhà thầu/liên danh có tên Thuận Thành nộp hồ sơ. Hồ sơ của họ đều thuận lợi vượt qua các bước đánh giá về tính hợp lệ, năng lực, kinh nghiệm và kỹ thuật để được đề nghị trúng thầu.
Ở gói thầu duy nhất có 2 nhà thầu tham gia (mã IB2500228163), Báo cáo đánh giá E-HSDT số 60/BC-PĐ cho thấy đối thủ của Liên danh Chấn Thiên - Thuận Thành là "Liên danh NMK - DPA" đã bị đánh giá "Không Đạt" về kỹ thuật. Cụ thể, báo cáo nêu: "...nhà thầu này 'đề xuất tiến độ thi công công việc đóng cọc đại trà... khi chưa hoàn thành công tác đúc cọc là không khả thi' và có 'biểu đồ huy động vật tư vật liệu không đầy đủ chủng loại'". Việc đối thủ duy nhất bị loại ở vòng kỹ thuật với những lý do cơ bản về mặt biện pháp thi công đã "dọn đường" cho liên danh của nhà thầu Thuận Thành một mình về đích.
Góc nhìn pháp lý và chuyên gia
Luật sư Nguyễn Thị Hương (Đoàn Luật sư TP.HCM) nhấn mạnh: “Điều 16 Luật Đấu thầu 2023 quy định rất rõ các hành vi bị cấm, trong đó có hành vi ‘thông thầu’ và ‘cản trở’. Mặc dù để kết luận có thông thầu hay không cần cơ quan chức năng điều tra, nhưng việc một nhà thầu liên tục trúng thầu từ một bên mời thầu, đặc biệt trong bối cảnh thiếu cạnh tranh, là những dấu hiệu bất thường. Các cơ quan quản lý cần xem xét liệu quá trình lập và phát hành hồ sơ mời thầu có vô tình hay cố ý tạo ra các điều kiện gây hạn chế sự tham gia của các nhà thầu khác hay không.”
Về mặt thực tiễn, chuyên gia đấu thầu Lê Văn Hải cho rằng: “Mô hình một nhà thầu quen mặt thường xuyên trúng các gói thầu do một đơn vị tư vấn mời thầu là biểu hiện rõ của lợi thế ‘sân nhà’. Các nhà thầu bên ngoài thường rất e ngại khi tham gia vào các gói thầu mà họ cảm nhận đã có sự sắp đặt hoặc có một ‘hệ sinh thái’ khép kín. Việc đối thủ duy nhất bị loại vì lỗi kỹ thuật cơ bản cũng là một kịch bản cần được xem xét lại quy trình đánh giá, liệu có quá khắt khe với nhà thầu này và nương tay với nhà thầu kia hay không.”
Điều gì lý giải cho tỷ lệ trúng thầu áp đảo và sự thiếu vắng cạnh tranh trong các gói thầu mà Công ty Thuận Thành tham gia? Vai trò của các bên mời thầu, đặc biệt là Công ty Phương Đông, và các chủ đầu tư trong việc này là gì? Chúng tôi sẽ tiếp tục làm rõ trong kỳ cuối của loạt bài.
