Thời gian qua, công tác đấu thầu qua mạng theo Luật Đấu thầu 2023 đang dần đi vào nề nếp, góp phần tăng tính cạnh tranh, minh bạch. Tuy nhiên, tại một số gói thầu, việc nhà thầu chào giá thấp bị loại vì các lý do năng lực, trong khi nhà thầu trúng thầu có tỷ lệ tiết kiệm "siêu thấp", đang đặt ra nhiều câu hỏi về hiệu quả kinh tế của dự án.

Một trường hợp điển hình vừa diễn ra tại Gói thầu xây lắp (Bao gồm chi phí xây dựng và chi phí điều tiết đảm bảo ATGT) thuộc dự án Nâng cấp mặt Đường tỉnh 918 và thay giàn cầu sắt cũ (cầu Rạch Cam Nhỏ), do Sở Xây dựng thành phố Cần Thơ làm chủ đầu tư.

Nhà thầu giá thấp bị loại vì "không đáp ứng năng lực"

Theo các tài liệu thu thập được, gói thầu trên có Mã thông báo mời thầu (TBMT) là IB2500329603-00, sử dụng nguồn vốn ngân sách thành phố (từ nguồn kinh phí bảo trì đường bộ năm 2025). Gói thầu được phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu tại Quyết định số 144 /QĐ-STC ngày 25/06/2025 do Sở Tài chính thành phố Cần Thơ ban hành.

Giá gói thầu được phê duyệt là 10.399.165.658 đồng. E-HSMT được phê duyệt tại Quyết định số 96 /QĐ-SXD ngày 29/07/2025, do ông Nguyễn Đăng Khoa, Phó Giám đốc Sở Xây dựng thành phố Cần Thơ ký.

Biên bản mở thầu ngày 08/08/2025 ghi nhận, gói thầu chỉ có 02 nhà thầu nộp E-HSDT, bao gồm:

Liên danh Đường tỉnh 918 (gồm Công ty TNHH MTV Tư vấn và Xây dựng Suvicô - Liên danh chính và Công ty Cổ phần Đầu tư Xây lắp Trí Việt). Giá dự thầu: 10.293.010.937 đồng.

Nhà thầu Liên danh IB2500329603 (gồm Công ty TNHH Đầu tư Xây dựng Trung Tính - Liên danh chính và Công ty Cổ phần Xây dựng 726). Giá dự thầu: 10.274.207.111 đồng; Giá dự thầu sau giảm giá: 10.017.351.933 đồng.

Như vậy, về giá, Liên danh Trung Tính - Xây dựng 726 đã chào giá thấp hơn Liên danh Suvicô - Trí Việt khoảng 275,7 triệu đồng.

Tuy nhiên, Báo cáo đánh giá E-HSDT số 100/BC-LX.2025 ngày 23/09/2025 do đơn vị tư vấn đấu thầu (Công ty TNHH Tư vấn Xây dựng Lập Xuân) lập, đã kết luận Liên danh Trung Tính - Xây dựng 726 "Không đạt" ở bước đánh giá năng lực và kinh nghiệm.

Hàng loạt lý do khiến nhà thầu giá thấp "trượt"

Báo cáo đánh giá E-HSDT đã chỉ ra hàng loạt lý do khiến liên danh chào giá thấp hơn bị loại.

Cụ thể, về nhân sự, phía thành viên liên danh là Công ty Cổ phần Xây dựng 726 (MST: 1801091787) bị đánh giá có nhiều nhân sự chủ chốt (như ông Lữ Thành Liêm, Nguyễn Hoàng Hải, Lê Thị Hồng Lan, Nguyễn Tiến Phúc, Ngô Phước Quân) không đáp ứng số năm kinh nghiệm theo yêu cầu. Đáng chú ý, nhân sự phụ trách trắc đạc (ông Nguyễn Văn Phong) dù được bổ sung sau yêu cầu làm rõ lần 1, nhưng Căn cước công dân đính kèm lại hết giá trị sử dụng (có giá trị đến ngày 25/5/2025), trong khi thời điểm đóng thầu là tháng 8/2025.

Đối với thành viên liên danh chính là Công ty TNHH Đầu tư Xây dựng Trung Tính (MST: 1801350336), các nhân sự chủ chốt như Phạm Hoàng Lộc (kỹ thuật thi công), Trần Thanh Hải (trắc đạc), Nguyễn Thị Tuyết Trinh (an toàn lao động) cũng bị đánh giá không đáp ứng yêu cầu về kinh nghiệm (số năm, số lượng hợp đồng tương tự).

Về thiết bị thi công chủ yếu, liên danh này cũng không đáp ứng yêu cầu. Báo cáo đánh giá nêu rõ: Ô tô tự đổ và Cần cẩu (≥ 16 tấn) không kèm đầy đủ tài liệu. Máy lu rung (thuê của Công ty TNHH INFRASOL) không kèm đủ tài liệu. Máy rải bê tông nhựa (kê khai sở hữu) có giấy kiểm định đã hết hiệu lực từ ngày 13/4/2025. Tàu đóng cọc (thuê từ Công ty TNHH Cơ giới Đại Thăng) không kèm tài liệu chứng minh sở hữu của đơn vị cho thuê.

Báo cáo đánh giá cũng ghi nhận, Chủ đầu tư (Sở Xây dựng Cần Thơ) đã hai lần gửi văn bản yêu cầu nhà thầu làm rõ E-HSDT (lần 1 theo Công văn số 1067/SXD-KCHT ngày 29/8/2025 và lần 2 theo Công văn số 1427/SXD-KCHT ngày 16/9/2025). Tuy nhiên, liên danh này "có thực hiện làm rõ nhưng không đáp ứng được yêu cầu làm rõ của chủ đầu tư".

Do đối thủ duy nhất bị loại từ vòng năng lực, Liên danh Đường tỉnh 918 (Suvicô - Trí Việt) là nhà thầu duy nhất vượt qua vòng kỹ thuật và được xem xét về tài chính.

Gói thầu tiết kiệm 1,02% cho ngân sách

Ngày 13/10/2025, ông Mai Văn Tân, Giám đốc Sở Xây dựng thành phố Cần Thơ, đã ký Quyết định số 369/QĐ-SXD phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu gói thầu trên.

Đơn vị trúng thầu là Liên danh Đường tỉnh 918, gồm:

Công ty TNHH MTV Tư vấn và Xây dựng Suvicô (MST: 6300135513). Doanh nghiệp này có trụ sở tại Số 130, Đường Nguyễn Trung Trực, Phường Bình Thủy, Cần Thơ, do ông Nguyễn Văn Sung làm Giám đốc.

Công ty Cổ phần Đầu tư Xây lắp Trí Việt (MST: 1800680797). Doanh nghiệp có trụ sở tại 222 đường Xuân Thủy, KDC Hồng Phát, Phường An Bình, Cần Thơ.

Giá trúng thầu của liên danh là 10.293.010.937 đồng (loại hợp đồng trọn gói, thời gian thực hiện 75 ngày).

Đối chiếu với giá gói thầu (10.399.165.658 đồng), số tiền tiết kiệm là 106.154.721 đồng, tương đương tỷ lệ tiết kiệm đạt 1,02%.

Đây là một tỷ lệ tiết kiệm rất thấp, đặt trong bối cảnh gói thầu chỉ có 2 nhà thầu tham dự và nhà thầu chào giá cạnh tranh hơn đã bị loại vì những lý do được cho là thiếu sót trong khâu chuẩn bị E-HSDT. Việc nhà thầu trượt thầu do không đáp ứng năng lực kinh nghiệm, dù đã được tạo điều kiện làm rõ tới 2 lần, cũng đặt ra câu hỏi về chất lượng và sự chuyên nghiệp của chính các nhà thầu khi tham gia "cuộc chơi" đấu thầu qua mạng.

Về năng lực của nhà thầu trúng thầu - Công ty Suvicô - và hoạt động đấu thầu của doanh nghiệp này trong năm 2025 sẽ được chúng tôi đề cập trong bài viết tiếp theo.