Mật mã thứ 4 và cũng là mật mã cuối cùng được khắc trên tác phẩm điêu khắc bằng đồng Kryptos của nhà điêu khắc Jim Sanborn tại sân trụ sở CIA ở bang Virginia, Mỹ cuối cùng đã được giải mã sau 35 năm. Hai chuyên gia giải mã nghiệp dư Jarret Kobek và Richard Byrne đã giải mã thành công đoạn mật mã này. Ảnh: Getty.
Ba đoạn mật mã đầu tiên đã được giải vào năm 1999. Trong khi đó, đoạn mật mã cuối cùng khiến các chuyên gia giải mã hàng đầu thế giới "bối rối" suốt nhiều năm dù 2 gợi ý được công bố. Ảnh: Buyenlarge.
Hai chuyên gia giải mã nghiệp dư Jarret Kobek và Richard Byrne đã phát hiện cách giải đoạn mật mã thứ 4 ẩn giấu trong tài liệu mà nhà điêu khắc Sanborn tặng cho Kho lưu trữ Nghệ thuật Mỹ của Viện Smithsonian tại Washington. Ông Sanborn vô tình để lại trong hồ sơ một mảnh giấy đã ngả màu dán bằng băng keo, chứa thông điệp gốc chưa mã hóa. Ảnh: telegraph.
Jarett Kobek, phóng viên, nhà văn kiêm người giải mã nghiệp dư tại California, nhờ Richard Byrne - một người bạn sống ở Washington, tìm kiếm hồ sơ của Sanborn sau khi nghe tin nhà điêu khắc dự định bán đấu giá đoạn giải mã cuối cùng vào tháng tới. Ảnh: wired.
Công ty RR Auctions, đơn vị tổ chức buổi đấu giá, ước tính đoạn giải mã có thể trị giá lên tới 500.000 USD. Ông Sanborn dự định quyên góp từ thiện một phần số tiền và phần còn lại dành cho chi phí y tế trong tương lai. Ảnh: cia.gov.
Phóng viên Kobek đọc trên trang web của nhà đấu giá và biết các biểu đồ sử dụng để mã hóa thông điệp gốc được lưu giữ tại Viện Smithsonian. Vì vậy, ông hướng dẫn người bạn Byrne chụp ảnh nội dung của hồ sơ với hy vọng tìm thấy manh mối giúp 2 người giải mã thông điệp bí ẩn đánh đố giới chuyên gia hơn 30 năm. Ảnh: cia.gov.
Trong hồ sơ có vài mảnh giấy dán lại với nhau bằng băng keo có dòng chữ "Đồng hồ Berlin". Đây là gợi ý đầu tiên của ông Sanborn đưa ra về đoạn mã cuối cùng, được đăng trên tờ New York Times vào năm 2010 và 2014. Ảnh: cia.gov.
Một mảnh giấy khác từ năm 2020 bao gồm các từ "Đông bắc" là gợi ý thứ hai. Theo nhà điêu khắc Sanborn, người giải mã cần tìm ra 2 cụm từ nữa để suy ra câu trả lời cuối cùng. Ảnh: cia.gov.
Do đó, ông Kobek và Byrne tiếp tục tìm kiếm và phát hiện thông điệp rõ ràng đầy đủ phía sau đoạn mật mã. Vài tuần sau khi công bố buổi đấu giá, ông Sanborn nhận được email từ bộ đôi vào ngày 3/9 thông báo họ đã phá giải đoạn mật mã. Sau một cuộc trao đổi giữa 3 người, nhà điêu khắc Sanborn yêu cầu Viện Smithsonian niêm phong bộ hồ sơ cho đến năm 2075 khi nhận ra sai lầm của mình. Ảnh: cia.gov.
Đồng thời, ông Sanborn cũng gọi điện đề nghị ông Kobek và Byrne ký thỏa thuận không tiết lộ cách giải mã để đổi lấy một phần tiền thu được từ buổi đấu giá nhưng bị từ chối do họ lo ngại bị buộc tội tham gia vào hành vi gian lận. Trang web của nhà đấu giá đã công bố tin tức đoạn mật mã được phá giải nhưng câu trả lời vẫn chưa được công khai. Ảnh: kryptosfan.wordpress.com.
