Vệ tinh quan sát Trái Đất Quickbird vào năm 2005 đã chụp lại hình ảnh 4 con tàu lớn trên sa mạc Kazakhstan, cách nơi có nước gần nhất là Biển Aral (tên gọi một hồ nước ngọt) nhiều km.

Các chuyên gia đánh giá 4 con tàu này thuộc loại tàu lớn hoạt động ở vùng biển sâu vì vậy thật khó hiểu tại sao chúng lại “phơi nắng” giữa sa mạc như vậy.

Tờ The Daily Star (Anh) trích lời nhận xét của nhà thám hiểm người Canada George Kourounis: “Thật khó giải thích điều đang xảy ra trong bức ảnh này. Bạn thấy một sa mạc rộng lớn chắc chắn không có nước nhưng ở giữa nơi này lại là một hạm đội tàu gỉ sét”.

Và cuối cùng, bí ẩn đã được giải mã khi các nhà khoa học nghiên cứu ảnh vệ tinh về khu vực này vào thời gian những năm diễn ra Chiến tranh Lạnh (1947-1991) và phát hiện rằng Biển Aral từng mở rộng và hiện diện tới nơi xuất hiện 4 con tàu. Trong 5 thập niên qua, Biển Aral đã thu hẹp lại do con người tác động thay đổi dòng chảy để lấy nước canh tác nông nghiệp.

Trước đây, vào thập niên 60 của thế kỷ trước, Biển Aral từng giữ vị trí hồ nước ngọt lớn thứ 4 trên thế giới với diện tích 67.000 km2. Đến năm 1992, Biển Aral bị thu hẹp lại chỉ còn 33.800 km vuông, tức là chỉ bằng 50%.