Tháng 8/2024, FPT Retail lập công ty quản lý vốn Long Châu, động thái được xem là màn mở đường để huy động vốn thông qua chào bán cổ phần riêng lẻ của chuỗi nhà thuốc này cho nhà đầu tư.

Kết quả kinh doanh tiếp tục tăng trưởng trong 6 tháng đầu năm cùng sự tham gia của đối tác chiến lược mới tạo đà để Long Châu tiến đến một vụ IPO tạo cú hích lớn cho thị trường bán lẻ tại Việt Nam.

Chuỗi dược tỷ USD?

Đến hết tháng 6, Long Châu đã mở mới 300 nhà thuốc và trung tâm tiêm chủng so với đầu năm, nâng tổng số điểm bán lên 2.191 nhà thuốc và 178 trung tâm tiêm chủng, hoàn thành 70% kế hoạch. Hiệu quả vận hành được duy trì ổn định với doanh thu bình quân 1,2 tỷ đồng/nhà thuốc/tháng.

FPT Long Châu tiếp tục là động lực tăng trưởng chính của FPT Retail, đóng góp 70% doanh thu hợp nhất, đạt 16.078 tỷ đồng, tăng 40% so với cùng kỳ.

Thậm chí, xét về lợi nhuận, tổng EBITDA của FPT Retail là 850 tỷ đồng, trong đó Long Châu chiếm tới 90,83%.

Chứng khoán Vietcap dự báo Long Châu sẽ duy trì tốc độ tăng trưởng doanh thu 20%/năm trong giai đoạn 2024-2029, lợi nhuận sau thuế tăng 44%/năm.

Tại ĐHĐCĐ thường niên 2025, Tổng giám đốc FPT Retail Hoàng Trung Kiên đã công bố Creador chính thức trở thành đối tác chiến lược mảng dược phẩm của doanh nghiệp.

Vị lãnh đạo chia sẻ thêm Creador đặt mục tiêu sở hữu 13% cổ phần FPT Long Châu. Hoạt động mua vào dự kiến diễn ra trong khoảng 1 năm, trong đó khoảng 50% thực hiện mua thông qua đợt phát hành riêng lẻ, 50% còn lại mua từ hoạt động phát hành cho cổ đông hiện hữu. Mức giá chào bán không được tiết lộ.

Báo cáo của doanh nghiệp hé lộ FRT đã nhận về 887 tỷ đồng từ phát hành cổ phiếu, ghi nhận vào vốn góp của chủ sở hữu. Số tiền này đến từ việc bán vốn công ty con CTCP Đầu tư Long Châu.

Cụ thể, tại ngày 31/3, FRT sở hữu 80,74% cổ phần Long Châu; đến ngày 30/6 chỉ còn 78,59%. Như vậy, FRT đã bán 2,7% cổ phần Long Châu cho nhà đầu tư mới, với định giá 32.852 tỷ đồng (gần 1,3 tỷ USD).

Ngoài ra, SSI Research từng ước tính giá trị doanh nghiệp Long Châu ở mức 36.754 tỷ đồng (gần 1,5 tỷ USD) trên cơ sở mô hình DCF và giả định biên lợi nhuận cải thiện trong tương lai.

Các báo cáo của VNDirect, KBSV, Maybank đều ghi nhận tiềm năng tăng trưởng cao nhưng nhấn mạnh nhà đầu tư sẽ tập trung vào khả năng duy trì lợi nhuận trên mỗi cửa hàng khi tốc độ mở rộng chậm lại.

Đặt Long Châu cạnh các đối thủ, lợi thế cạnh tranh càng rõ nét khi cuộc đua "tam mã" từng rất gay gắt đã đến hồi ngã ngũ. Pharmacity - chuỗi từng tham vọng sở hữu 5.000 cửa hàng - hiện phải tái cơ cấu, số điểm bán duy trì quanh mức 1.000. Chuỗi An Khang sau giai đoạn tái cấu trúc cũng đang thận trọng với 326 điểm bán.

Cú hích cho ngành bán lẻ dược phẩm

Bức tranh IPO ngành bán lẻ dược phẩm toàn cầu cho thấy tiềm năng không nhỏ. Tại Ấn Độ, Apollo Pharmacy - chuỗi nhà thuốc lớn nhất nước này - đã niêm yết và liên tục mở rộng. Theo báo cáo thường niên năm 2024 của Apollo Hospitals, Apollo Pharmacy hiện vận hành hơn 6.500 cửa hàng, doanh thu vượt 2 tỷ USD/năm và được thị trường định giá cao nhờ mô hình tích hợp giữa bệnh viện, phòng khám và nhà thuốc. Đây là minh chứng rõ ràng rằng mảng dược bán lẻ có thể trở thành trụ cột cho những tập đoàn niêm yết.

Trong khu vực, Guardian (Singapore) và Watsons (Hong Kong, Trung Quốc) cũng từng thành công trong việc mở rộng chuỗi và tạo giá trị bền vững cho nhà đầu tư.

Với thị trường Việt Nam, báo cáo của VNDirect dự báo thị trường bán lẻ dược phẩm có thể đạt quy mô 10 tỷ USD vào năm 2030, nhờ thu nhập người dân tăng và xu hướng chăm sóc sức khỏe ngày càng được chú trọng. Tuy nhiên, ngành dược Việt Nam vẫn manh mún, phần lớn thị phần nằm ở các nhà thuốc nhỏ lẻ. Thách thức với Long Châu là duy trì tốc độ mở rộng mà không đánh đổi hiệu quả.

IPO có thể là bước ngoặt giúp Long Châu huy động vốn lớn để mở rộng, đồng thời chuẩn hóa quản trị theo chuẩn quốc tế. Nhưng cơ hội luôn đi kèm thách thức. Áp lực minh bạch, cạnh tranh ngày càng khốc liệt và thị trường vẫn phân mảnh.

Nếu thành công, Long Châu không chỉ tạo cú hích cho FPT Retail mà còn có thể trở thành thương vụ mở màn cho làn sóng IPO trong ngành bán lẻ dược phẩm Việt Nam.