F-15E Mỹ tung chiêu lạ dùng bom laser săn UAV cảm tử Iran

Giữa lúc xung đột Trung Đông leo thang, phi đội F-15E Strike Eagle của Không quân Mỹ đã liều lĩnh thử nghiệm một biện pháp chưa từng có: dùng bom dẫn đường bằng laser (LJDAM) để bắn hạ máy bay không người lái kamikaze của Iran, sau khi kho tên lửa trên máy bay đã cạn sạch.

Thông tin này được tiết lộ tại Hội nghị Không quân, Không gian và An ninh mạng năm 2025, nơi Đại tá Timothy “Diesel” Causey, chỉ huy Phi đội 494, và Thiếu tá Benjamin “Irish” Coffey chia sẻ lại trải nghiệm hiếm hoi từ các trận đánh bảo vệ Israel trước làn sóng UAV và tên lửa Iran.

Phi đội 494, đóng quân tại căn cứ RAF Lakenheath (Anh), đã được triển khai khẩn cấp đến Trung Đông ngay sau vụ tấn công chưa từng có nhằm vào Israel ngày 7/10/2023. Đơn vị hoạt động liên tục trong nhiều tháng, góp phần vào nhiệm vụ phòng thủ kéo dài đến tháng 5/2024.

Đêm 13/4/2024 đánh dấu một trong những trận chiến quyết liệt nhất, khi Iran phóng ồ ạt UAV kamikaze tầm xa, tên lửa hành trình và tên lửa đạn đạo nhằm vào Israel. Nhiều UAV trong số đó là bản sao Shahed-136, vốn được Nga sử dụng rộng rãi ở Ukraine, có đặc tính bay chậm nhưng khó bị phát hiện.

Trong cơn bão lửa chiến sự, những chiếc F-15E Mỹ gần như không có thời gian nghỉ, liên tục lao lên bầu trời để săn diệt UAV rồi lại vội vã hạ cánh tiếp tế. Thế nhưng, có khoảnh khắc căng thẳng đến nghẹt thở: toàn bộ tên lửa AMRAAM và Sidewinder đều cạn sạch, buộc phi công phải tính đến một phương án khác thường, vừa liều lĩnh vừa đầy mạo hiểm.

F-15E không chỉ mang tên lửa, chúng tích hợp cả pháo Vulcan 20mm và bom JDAM. Bom JDAM còn trang bị đầu dò laser, biến quả bom thành vũ khí có thể khóa mục tiêu di động, phù hợp để truy đuổi UAV bay thấp.

Đại tá Causey cho biết, ý tưởng “ném bom diệt UAV” xuất phát từ kinh nghiệm trong Chiến tranh Vùng Vịnh 1991, khi một chiếc F-15E từng đánh trúng trực thăng Mi-24 Hind của Iraq bằng bom dẫn đường laser Paveway đúng lúc nó vừa cất cánh. Điều đó chứng minh về mặt lý thuyết, phương án này không phải bất khả thi.

Dù vậy, thử nghiệm trong thực tế lại khác xa. Coffey từng trực tiếp điều khiển F-15E dùng pháo Vulcan bắn UAV trong trận chiến tháng 4/2024 nhưng thất bại. Khi chuyển sang JDAM, phi đội phải tính toán tỉ mỉ góc bổ nhào, tốc độ mục tiêu và đặc biệt là vùng an toàn dưới đường rơi của bom.

Trong một nhiệm vụ, phi công đã thả JDAM xuống một UAV đang bay thấp. Quả bom phát nổ, tạo ra đám mây khói khổng lồ, khiến cả tổ bay tưởng mục tiêu đã bị tiêu diệt. Thế nhưng, từ trong khói, chiếc UAV bất ngờ xuất hiện trở lại - cảnh tượng mà Causey mô tả “giống hệt phim Star Wars”.

Sau đó, thêm hai nỗ lực khác được tiến hành với JDAM, nhưng đều không thành công. Các quả bom trượt mục tiêu hoặc phát nổ không đúng thời điểm. Lo ngại rủi ro ngoài ý muốn nếu bom rơi xuống khu vực có dân thường, chỉ huy quyết định dừng toàn bộ thử nghiệm ngay trên chiến trường.

Dù thất bại, cả Causey và Coffey đều khẳng định đây vẫn là chiến thuật đáng cân nhắc trong tương lai, đặc biệt khi đối mặt với đàn UAV khổng lồ và khi kho vũ khí chính cạn kiệt. Một lý do khác là chi phí: một quả JDAM thường chỉ 40.000 - 50.000 USD, rẻ hơn nhiều so với tên lửa AIM-120 có giá gần 1 triệu USD hay AIM-9X giá khoảng 450.000 USD.

Hiện tại, Không quân Mỹ đã bổ sung giải pháp khác hiệu quả hơn, như tên lửa dẫn đường laser APKWS II cỡ 70mm, cho phép F-15E mang tới 42 quả trong một phi vụ. Tuy nhiên, câu chuyện về những quả bom laser “săn UAV” vẫn để lại dấu ấn, cho thấy mức độ sáng tạo và cả tuyệt vọng của phi công Mỹ trước mối đe dọa UAV ngày càng áp đảo.