Ngày 5/6, Cổng Thông tin điện tử Chính phủ tổ chức Tọa đàm "Đột phá để phát triển nhà ở xã hội".

tập trung phát triển nhà ở xã hội

Tại toạ đàm, thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh khẳng định, phát triển nhà ở xã hội (NOXH) là một chính sách quan trọng, gắn liền với an sinh xã hội. Việc này không chỉ đáp ứng nhu cầu về chỗ ở cho người dân mà còn thúc đẩy nguồn cung nhà ở giá phù hợp, góp phần điều tiết thị trường bất động sản phát triển an toàn, lành mạnh.

Với ý nghĩa đó, Đảng, Nhà nước, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ đã có nhiều chỉ đạo sát sao để thúc đẩy đầu tư phát triển NOXH.

Về thể chế và chính sách, Quốc hội đã thông qua đồng bộ các luật quan trọng như Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh Bất động sản, Luật Các tổ chức Tín dụng, và sửa đổi Luật Đầu tư. Các cải cách thủ tục hành chính được thực hiện nhằm thúc đẩy các dự án nhà ở nói chung, đặc biệt quan tâm đến NOXH cho người thu nhập thấp ở đô thị và công nhân khu công nghiệp. Luật Nhà ở đã bổ sung đối tượng là nhà ở cho lực lượng vũ trang, mở rộng chính sách phát triển NOXH. Các chỉ tiêu phát triển nhà ở đã được giao cho các địa phương.

Về triển khai thực tế, trên cơ sở chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, các địa phương đã tích cực triển khai. Trên địa bàn cả nước đã quy hoạch 1.309 vị trí với quy mô 9.737 ha đất làm nhà ở xã hội.

Theo đó, hầu hết các địa phương đều dành đủ quỹ đất để phát triển nhà ở xã hội. Nhiều địa phương đã quan tâm, dành quỹ đất nhà ở xã hội tại các vị trí thuận lợi, gần các trung tâm đô thị, khu công nghiệp, đảm bảo đáp ứng hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội.

Hiện cả nước có 686 dự án nhà ở xã hội đã được triển khai với quy mô 627.867 căn.

Lãnh đạo Bộ Xây dựng cho biết, mặc dù đã đạt một số kết quả quan trọng như đã nêu trên, tuy nhiên việc phát triển nhà ở xã hội vẫn còn một số tồn tại, hạn chế. Một số địa phương chưa thực sự quan tâm đến công tác phát triển nhà ở xã hội; chưa đưa chỉ tiêu phát triển nhà ở xã hội vào kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội hàng năm và 5 năm của địa phương; chưa thành lập Ban Chỉ đạo phát triển nhà ở xã hội.

Số lượng dự án hoàn thành chưa đạt mục tiêu. Một số dự án nhà ở xã hội đã khởi công nhưng chưa triển khai thi công hoặc triển khai thi công chậm tiến độ.

Các địa phương đã dành quỹ đất lớn, đủ về số lượng để phát triển nhà ở xã hội, tuy nhiên "chất lượng" của quỹ đất này vẫn còn chưa đảm bảo, nhiều ô đất nhà ở xã hội được quy hoạch, bố trí không phù hợp, ở những nơi xa trung tâm, thiếu kết nối về hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội do vậy chưa thể đưa vào sử dụng ngay; công tác giải phóng mặt bằng chậm dẫn đến chưa bàn giao được mặt bằng cho chủ đầu tư, ảnh hưởng tiến độ dự án.

Việc triển khai các dự án đầu tư NOXH vẫn còn nhiều vướng mắc về thủ tục, trình tự phải tuân thủ như một dự án nhà ở thương mại thông thường. Các thủ tục liên quan đến xác định chủ trương đầu tư, lựa chọn chủ đầu tư, cấp phép xây dựng, xác định giá bán, lựa chọn đối tượng mua nhà vẫn còn nhiều bất cập. Đây là những hạn chế, tồn tại đã được nhận diện trong thời gian vừa qua.

Để tháo gỡ khó khăn và thúc đẩy phát triển NOXH, đảm bảo mục tiêu đầu tư ít nhất 1 triệu căn hộ NOXH đến năm 2030 (riêng năm 2025 phải hoàn thành một lượng nhất định), Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ đã có nhiều chỉ đạo quyết liệt, yêu cầu rà soát vướng mắc và đề xuất biện pháp tháo gỡ.

không còn vướng về cơ chế chính sách

Phát biểu tại toạ đàm, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang Phạm Văn Thịnh cho biết, Bắc Giang đã lựa chọn xong nhà đầu tư và triển khai khoảng 14 dự án với quy mô khoảng 29.000 căn hộ.

Quan trọng là phải xuất phát từ nhận thức của người đứng đầu cấp ủy, chính quyền và bằng các biện pháp, kế hoạch cụ thể để huy động cả hệ thống chính trị cùng vào cuộc, gắn việc thực hiện kế hoạch đó vào trách nhiệm người đứng đầu các cấp trong giải phóng mặt bằng, trong vấn đề xây dựng hạ tầng ở khu vực xung quanh để đảm bảo dự án nhà xã hội hoàn thành đồng bộ.

Kinh nghiệm nữa của Bắc Giang là phải lựa chọn được chủ đầu tư có năng lực. Mặc dù triển khai nhiều dự án, nhưng các chủ đầu tư hiện không vay vốn ngân hàng, hoàn toàn sử dụng bằng vốn tự có và được tháo gỡ rất nhanh, chỉ lên đến tầng 3, tầng 4 là đã được mở bán rồi.

Theo Phó Chủ tịch UBND Phạm Văn Thịnh, trước đây khi chưa có Luật Nhà ở và các Nghị định sau khi Luật Nhà ở mới ban hành, đúng là vướng mắc rất nhiều. Tuy nhiên, sau khi có Luật Nhà ở năm 2023 và các Nghị định của Chính phủ, đặc biệt là Nghị quyết 201 về thí điểm một số cơ chế đặc thù trong phát triển nhà ở xã hội, có thể nói, về mặt cơ chế chính sách đối với nhà ở xã hội đã được giải quyết cơ bản và triệt để.

Có lẽ bây giờ chỉ còn trách nhiệm của chính quyền địa phương trong triển khai thực hiện.

Đối với Bắc Giang, trong tổng số khoảng trên 50 dự án để đảm bảo kế hoạch trên 70.000 căn hộ nhà ở xã hội cũng chỉ có khoảng hơn 20 dự án là quỹ đất độc lập. Còn lại, chúng tôi đều lấy từ các quỹ đất nằm trong các khu đô thị, khu dân cư đã được giải phóng mặt bằng sạch.

Chưa kể, tới đây, khi quá trình điều chỉnh địa giới hành chính, sẽ dôi dư ra khá nhiều đất công. Việc chuyển sang các mục đích sử dụng đất khác, trong đó có đất NƠXH, cũng là một hướng ưu tiên.