Xã Long Thành, tỉnh Đồng Nai được thành lập trên cơ sở sáp nhập 4 đơn vị hành chính: Xã Bình Sơn, xã Lộc An, xã Long An và thị trấn Long Thành (huyện Long Thành cũ) với diện tích 130,12km2, dân số trên 93.000 người, Long Thành trở thành một trong những đơn vị hành chính có quy mô lớn của tỉnh, giữ vị trí quan trọng trong chiến lược phát triển của Đồng Nai.
Long Thành nằm gần trung tâm vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, chỉ cách TP HCM khoảng 40 km, giáp các khu công nghiệp năng động của Nhơn Trạch và cụm cảng quốc tế Phước An – Cái Mép. Đây là khu vực hội tụ hàng loạt tuyến giao thông huyết mạch như cao tốc TP HCM – Long Thành – Dầu Giây, Biên Hòa – Vũng Tàu, Bến Lức – Long Thành, cùng Vành đai 3 và 4, tạo điều kiện kết nối liên vùng và quốc tế thuận lợi.
Với vị trí này, Long Thành không chỉ là đầu mối giao thông trọng điểm mà còn được xem là “trái tim” trong chuỗi đô thị chiến lược miền Đông Nam Bộ, gắn liền với sự phát triển chung của vùng kinh tế trọng điểm phía Nam.
Theo định hướng, Long Thành sẽ phát triển theo mô hình “đô thị sân bay” (Aerotropolis) – nơi sân bay Long Thành đóng vai trò trung tâm của tăng trưởng kinh tế. Đô thị này sẽ gắn liền với các khu logistics đa phương thức, trung tâm ICD, kho lạnh, trung tâm phân phối và khu công nghiệp công nghệ cao, hướng tới trở thành trung tâm logistics quốc tế của khu vực.
Trước đó, năm 2014, Đồng Nai đã tổ chức cuộc thi tuyển “Ý tưởng quy hoạch chung đô thị sân bay Long Thành và vùng phụ cận”. Đến tháng 1/2025, UBND tỉnh đã phê duyệt kết quả thi tuyển, chọn phương án của liên danh Viện Kiến trúc Quốc gia – Nihon Sekkei (Nhật Bản) – Coninco đoạt giải nhất.
Phương án này đề xuất phát triển Long Thành theo mô hình thành phố sân bay hiện đại, có sự liên kết, cộng hưởng với TP HCM để hình thành mô hình “thành phố song sinh”, tận dụng thế mạnh của cả hai trung tâm kinh tế lớn.
Sở Xây dựng Đồng Nai cho biết, trên cơ sở phương án đoạt giải, liên danh tư vấn đang hoàn thiện hồ sơ để trình UBND tỉnh phê duyệt dự toán, ký kết hợp đồng tư vấn và lập Đồ án Quy hoạch chung đô thị Long Thành.
Đây sẽ là cơ sở quan trọng để triển khai các quy hoạch phân khu, định hướng phát triển hạ tầng và thu hút đầu tư trong bối cảnh sân bay Long Thành giai đoạn 1 chuẩn bị đưa vào khai thác. Việc đẩy nhanh quy hoạch là yêu cầu cấp thiết nhằm sớm hình thành hệ sinh thái đô thị - công nghiệp - dịch vụ xung quanh sân bay.
Theo Sở Xây dựng, phạm vi quy hoạch chung đô thị Long Thành ban đầu bao gồm toàn bộ địa giới hành chính huyện Long Thành cũ. Tuy nhiên, sau khi điều chỉnh mô hình chính quyền 2 cấp, tỉnh Đồng Nai đã kiến nghị mở rộng phạm vi quy hoạch, bổ sung thêm hai xã Thừa Đức và Xuân Đường (huyện Cẩm Mỹ cũ) để đồng bộ phát triển không gian đô thị.
Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai Võ Tấn Đức khẳng định, việc lập và trình thẩm định Đồ án Quy hoạch chung đô thị Long Thành là nhiệm vụ cấp bách và mang tính chiến lược. Ông yêu cầu Sở Xây dựng rà soát quy định, phối hợp các đơn vị liên quan để báo cáo lần 1 trong tháng 10/2025, đảm bảo đúng tiến độ và chất lượng.
Khi hoàn thiện, Đồ án Quy hoạch chung đô thị Long Thành sẽ trở thành “bản đồ định hướng” cho việc xây dựng thành phố sân bay hiện đại bậc nhất Việt Nam, đóng vai trò đầu tàu phát triển của tỉnh Đồng Nai và vùng kinh tế trọng điểm phía Nam.
