Cuộc đối đầu Israel - Hezbollah đang leo thang với nhiều diễn biến có thể dẫn đến xung đột toàn diện. Ảnh: PI
Căng thẳng Israel - Hezbollah leo thang như thế nào?
Theo BBC News, giao tranh lẻ tẻ giữa Israel và Hezbollah leo thang vào ngày 8/10/2023, một ngày sau sự kiện Hamas tấn công Israel châm ngòi xung đột ở Gaza.
Kể từ đó, Hezbollah đã phóng hơn 8.000 quả rocket vào miền bắc Israel và cao nguyên Golan (do Israel kiểm soát), đồng thời sử dụng tên lửa chống tăng và máy bay không người lái để tấn công các mục tiêu quân sự. Đáp lại, Israel đã tiến hành không kích và pháo kích vào các vị trí của Hezbollah ở miền nam Lebanon.
Hơn 70.000 người đã phải di dời do giao tranh ở miền bắc Israel, trong khi hơn 110.000 người phải sơ tán ở miền nam Lebanon.
Ngày 27/7/2024, một vụ tấn công bằng rocket tại cao nguyên Golan đã khiến 12 trẻ em thiệt mạng. Israel cáo buộc Hezbollah đứng sau vụ việc, trong khi Hezbollah phủ nhận trách nhiệm. Ba ngày sau, chỉ huy cấp cao của Hezbollah, Fuad Shukr, đã bị Israel hạ sát trong một cuộc không kích tại Beirut (Lebanon). Hezbollah đáp trả bằng cách phóng hàng trăm quả rocket vào Israel, nhưng không tấn công các thành phố lớn.
Vào tháng 9/2024, căng thẳng leo thang hơn nữa khi hàng nghìn máy nhắn tin và bộ đàm của Hezbollah phát nổ, làm 39 người chết và hàng nghìn người khác bị thương. Ngày 20/9, Israel tiến hành không kích giết chết 16 thành viên của Hezbollah, bao gồm các chỉ huy quân sự cấp cao. Đáp trả, Hezbollah phóng tên lửa tầm xa vào Israel, gây thiệt hại gần Haifa.
Ngày 23/9, Israel phát động chiến dịch "Northern Arrows", tiến hành không kích lớn vào các thành trì của Hezbollah tại miền nam Lebanon và thung lũng Bekaa. Hezbollah tiếp tục bắn hàng trăm quả rocket và tên lửa, trong đó một tên lửa đạn đạo bị Israel đánh chặn trước khi tiếp cận Tel Aviv. Giao tranh giữa 2 bên liên tục diễn ra trong 4 ngày tiếp theo, bất chấp các nỗ lực xuống thang căng thẳng. Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu cam kết sẽ tiếp tục chiến đấu "toàn lực" với Hezbollah.
Ngày 28/9, Israel một lần nữa không kích dữ dội Beirut, nhằm "chính xác" vào trung tâm chỉ huy của Hezbollah, và sau đó tuyên bố thủ lĩnh tối cao của tổ chức này - ông Hassan Nasrallah - đã thiệt mạng. Cùng ngày, Hezbollah xác nhận thông tin này.
Một cuộc không kích của Israel vào Lebanon. Ảnh: Getty
Nỗ lực hòa giải quốc tế
Trước tình hình xung đột giữa Israel và Hezbollah leo thang, nhóm gồm 12 quốc gia, trong đó có Mỹ, Pháp, đã đề xuất lệnh ngừng bắn kéo dài ba tuần vào ngày 25/9.
Ban đầu, Israel tỏ ra "cởi mở" với đề xuất này, nhưng đến ngày 26/9, các chính trị gia Israel đã bác bỏ. Thủ tướng Netanyahu, khi đến New York dự Đại hội đồng Liên Hợp Quốc, tuyên bố Israel sẽ không dừng các hoạt động quân sự ở Lebanon cho đến khi đạt được mục tiêu bảo đảm an toàn cho cư dân miền bắc Israel. Các cuộc đàm phán vẫn tiếp diễn.
Ngoài các quốc gia phương Tây, Nga và Trung Quốc cũng lên tiếng kêu gọi giảm căng thẳng, nhấn mạnh tầm quan trọng của một giải pháp ngoại giao để tránh leo thang thành một cuộc chiến toàn diện. Qatar bày tỏ lo ngại về các báo cáo "kinh hoàng" từ Lebanon, đặc biệt là việc dân thường bị tấn công.
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin cảnh báo nguy cơ xung đột có thể bùng nổ thành "một cuộc chiến toàn diện", nhưng tin rằng giải pháp ngoại giao vẫn khả thi.
Hiện Israel đã điều một số lữ đoàn đến áp sát biên giới Lebanon, úp mở khả năng đưa quân vào nước này để truy quét lực lượng Hezbollah.
Tương quan lực lượng
Israel nắm lợi thế về quân số, công nghệ và tình báo, trong khi Hezbollah tận dụng tốt kinh nghiệm, lợi thế địa hình. Ảnh: JPN
Cả Israel và Hezbollah đều có những lợi thế nhất định. Israel nắm lợi thế về quân số, công nghệ và tình báo, trong khi Hezbollah lại có sở trường là thực hiện chiến tranh du kích và sử dụng hỏa lực từ xa.
Theo Newsweek, Israel có khoảng 173.000 quân thường trực và 300.000 quân dự bị. Ngân sách quốc phòng lên tới 24,3 tỷ USD mỗi năm, hỗ trợ cho các trang bị hiện đại như 2.200 xe tăng Merkava, 300 hệ thống phóng rocket, và lực lượng không quân mạnh nhất nhì khu vực với các máy bay F-35 tiên tiến.
Ngoài ra, hệ thống phòng thủ tên lửa như Iron Dome và David’s Sling giúp Israel bảo vệ lãnh thổ khỏi các cuộc tấn công tên lửa từ Hezbollah. Israel cũng có các lực lượng đặc biệt chuyên thực hiện các nhiệm vụ chống khủng bố và các chiến dịch nhắm vào các mục tiêu cấp cao, thường tham gia vào các chiến dịch sâu trong lãnh thổ đối phương.
Trong khi đó, Hezbollah có từ 20.000 - 100.000 tay súng, sở hữu hơn 200.000 tên lửa và rocket, bao gồm các tên lửa Raad, Fajr, Zilzal của Iran. Nhiều tên lửa đã được cải tiến để có khả năng dẫn đường chính xác, đe dọa sâu vào lãnh thổ Israel.
Hezbollah nổi tiếng trong việc sử dụng chiến tranh du kích, mạng lưới hầm ngầm và các tên lửa chống tăng từng gây thiệt hại lớn cho Israel trong cuộc chiến năm 2006. Họ cũng có khả năng sử dụng máy bay không người lái.
Dù Israel có ưu thế quân sự vượt trội, bao gồm lực lượng 173.000 binh sĩ và khoảng 300.000 quân dự bị, cùng với sự hỗ trợ từ Mỹ với các khí tài quân sự hiện đại như tiêm kích F-35 và các hệ thống phòng thủ tên lửa tiên tiến, Hezbollah vẫn là đối thủ đáng gờm nếu Israel mở chiến dịch tấn công trên bộ vào miền nam Lebanon.
Hezbollah có nhiều kinh nghiệm chiến đấu trong địa hình đồi núi và đô thị của Lebanon. Lực lượng này đã xây dựng một mạng lưới hầm ngầm phức tạp và các căn cứ ẩn nấp, giúp họ chống lại những đợt tấn công mặt đất từ Israel. Đặc biệt, trong trường hợp Israel tiến hành tấn công trên bộ, Hezbollah có thể phát huy tối đa chiến thuật chiến tranh du kích, sử dụng các loại vũ khí chống tăng và bẫy mìn để làm suy yếu lực lượng tấn công của Israel.
Chuyện gì xảy ra tiếp theo?
Binh sĩ IDF bên ngoài một hầm ngầm của Hezbollah. Ảnh: IDF
Theo Telegraph, có 3 khả năng có thể xảy ra.
Thứ nhất, xung đột toàn diện sẽ xảy ra giữa Israel và Hezbollah. Israel có thể thực hiện một cuộc tấn công quy mô lớn vào Lebanon nhằm triệt hạ hoàn toàn lực lượng Hezbollah tại các căn cứ ở các làng phía nam, thung lũng Bekaa, và các vùng ngoại ô phía nam Beirut. Thứ hai, Israel có thể thực hiện một cuộc tấn công giới hạn với mục tiêu thiết lập một vùng đệm an toàn. Các chỉ huy quân đội Israel nhiều khả năng sẽ đề xuất chiếm đóng khu vực giữa biên giới Lebanon-Israel và sông Litani.
Tuy nhiên, căng thẳng có thể giảm bớt. Đây là khả năng thứ 3. Dù số người chết ở Lebanon đã cao nhất kể từ cuộc chiến năm 2006 giữa Hezbollah và Israel, lực lượng được Iran hậu thuẫn này vẫn chưa sử dụng các loại tên lửa hủy diệt nhất của họ. Điều này cho thấy Iran có thể đang kiềm chế Hezbollah. Có thông tin Tehran đã từ chối các yêu cầu từ Hezbollah về việc trực tiếp tấn công Israel.