Tác chiến điện tử đang được cả quân đội Nga và Ukraine sử dụng trong xung đột. Ảnh minh họa: Russian Defense Ministry
Theo CNN, vào đầu tháng 11, video từ máy bay không người lái (UAV) lan truyền trên mạng xã hội cho thấy, một cuộc tấn công có chủ đích bằng UAV đã làm nổ tung 3 ăng-ten trên nóc một khu chung cư. Pavlo Petrychenko, một chỉ huy của Ukraine và là người đăng tải video, tuyên bố video quay cảnh phá hủy một hệ thống tác chiến điện tử Pole-21 của Nga ở mặt trận phía đông gần Donetsk.
Vụ tấn công cho thấy Kiev đang gấp rút tập trung phá hủy các thiết bị tác chiến điện tử của Moscow trên chiến trường. Một động thái chứng tỏ tầm quan trọng của tác chiến điện tử với tương lai cuộc xung đột ở Ukraine. Kiev cũng nỗ lực để bắt kịp Moscow trong lĩnh vực này, theo CNN.
Tác chiến điện tử (EW) liên quan đến các vũ khí hoặc chiến thuật sử dụng quang phổ điện từ. Phương thức này đang được quân đội Nga và Ukraine sử dụng trong xung đột, chủ yếu thông qua các thiết bị gây nhiễu điện tử, làm mất tác dụng của hệ thống nhắm mục tiêu dẫn đường bằng định vị GPS, khiến tên lửa trượt mục tiêu.
Theo CNN, sau 6 tháng phản công "chậm chạp" của Ukraine, có thể thấy, Nga không chỉ xây dựng hệ thống phòng thủ chắc chắn mà còn có hệ thống tác chiến điện tử đáng gờm. Binh sĩ Ukraine ở chiến tuyến phải thích nghi nhanh chóng với điều này.
Pavlo Petrychenko, chỉ huy đơn vị UAV, thuộc Lữ đoàn Cơ giới số 59 của Ukraine, cho rằng việc phá hủy các thiết bị tác chiến điện tử rất quan trọng nếu Kiev muốn giành lại kiểm soát ở nhiều khu vực. Video do Petrychenko đăng tải vào tháng 11 là một trong số ngày càng nhiều tin tức của quân đội và truyền thông Ukraine về các cuộc tấn công được cho là thành công nhằm vào hệ thống Pole-21, kể từ hè năm nay.
"Đầu xung đột, đối phương sử dụng tác chiến điện tử để can thiệp vào hoạt động liên lạc, bộ đàm, điện thoại và UAV của chúng tôi", CNN dẫn lời vị chỉ huy Ukraine, người đang ở gần thành phố Avdiivka. "Khi chúng tôi nhận được các vũ khí và trang thiết bị của phương Tây, quân Nga dùng tác chiến điện tử để ngăn chặn các vũ khí này".
"Vì HIMARS và Excalibur 155 đều được dẫn đường bằng vệ tinh, Nga đã sử dụng tác chiến điện tử để phá độ chính xác của các vũ khí này", Petrychenko nói thêm.
Theo CNN, tác chiến điện tử Nga chính là vấn đề với Ukraine. Các thiết bị gây nhiễu của Nga đã biến lợi thế công nghệ từ kho vũ khí "thông minh" - dẫn đường - do phương Tây cung cấp cho Ukraine trở thành một điểm yếu.
Về bản chất, tên lửa dẫn đường chính xác và hệ thống tên lửa phóng loạt dẫn đường như HIMARS - phụ thuộc vào GPS để bắn trúng mục tiêu - dễ bị tác động bởi tác chiến điện tử so với các vũ khí "không dẫn đường".
Hệ thống Pole-21, được thiết kế để gây nhiễu tín hiệu định vị GPS nhằm bảo vệ vũ khí, khí tài của Nga khỏi UAV hoặc tên lửa đối phương, nằm trong kho vũ khí điện tử ngày càng phát triển của Moscow.
Tháng 9 năm nay, hãng TASS đưa tin, Thủ tướng Nga Mikhail Mishustin đã phát biểu, việc sản xuất các loại thiết bị quân sự quan trọng, trong đó có các thiết bị tác chiến điện tử, đã tăng gấp đôi trong 8 tháng đầu năm.
Các quan chức và chuyên gia Ukraine cho rằng, quân đội Nga đã có đầy đủ các hệ thống tác chiến điện tử để làm nhiệm vụ.
Trong một bài viết gần đây, Valery Zaluzhny, Tổng tư lệnh quân đội Ukraine, viết rằng, Nga đang sản xuất hàng loạt "hệ thống tác chiến điện tử chiến hào".
"Dù bị tổn thất nhiều thiết bị, Moscow vẫn duy trì ưu thế về tác chiến điện tử đáng kể so với Ukraine", CNN dẫn lời ông Zaluzhny.
Tổng tư lệnh quân đội Ukraine cũng chỉ ra rằng đạn "thông minh" Excalibur của Mỹ "có thể bị giảm đáng kể độ chính xác vì hệ thống định vị mục tiêu của Excalibur rất dễ bị các thiết bị tác chiến điện tử của Nga tác động".
Ukraine tuyên bố đã có thể tăng sản lượng UAV trong nước lên gấp 100 lần trong năm nay. Người đứng sau nỗ lực này là ông Mykhailo Fedorov, Bộ trưởng Chuyển đổi Kỹ thuật số Ukraine. Ông Fedorov hy vọng sẽ lặp lại thành công này với các thiết bị tác chiến điện tử vì UAV là "nạn nhân" thường xuyên của tác chiến điện tử.
"Chúng tôi không chỉ mở rộng quy mô sản xuất UAV mà còn tăng cường sản xuất thiết bị tác chiến điện tử và thay đổi cách tiếp cận với lĩnh vực này", ông Fedorov nói. "Toàn bộ học thuyết về việc sử dụng công nghệ này của chúng tôi đang thay đổi".
Theo Bộ trưởng Chuyển đổi Kỹ thuật số Ukraine, sự thay đổi này không chỉ liên quan đến việc sử dụng tác chiến điện tử như một lớp bảo vệ trên chiến trường mà còn phải sử dụng chúng một cách thông minh.
Ông Fedorov cho rằng Ukraine nên ủng hộ việc thiết kế các hệ thống tác chiến điện tử có thể điều khiển từ xa, để chúng chỉ nhắm mục tiêu vào các thiết bị của đối phương. Vì trên chiến trường, các hệ thống tác chiến điện tử Ukraine có thể "nhầm lẫn", dẫn tới tác động đến chính các UAV của nước này.