Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình gặp Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken ở Bắc Kinh hôm 26/4.
Trung Quốc vui mừng khi thấy một nước Mỹ tự tin, cởi mở, thịnh vượng, đồng thời hy vọng Mỹ cũng có thể nhìn nhận sự phát triển của Trung Quốc theo hướng tích cực, ông Tập cho biết, theo tờ Thời báo Hoàn Cầu.
“Đây là vấn đề cơ bản cần được giải quyết, giống như chiếc cúc đầu tiên trên chiếc áo sơ mi phải được cài đúng cách, để mối quan hệ Mỹ - Trung thực sự ổn định, cải thiện và hướng về phía trước”, ông Tập nói.
Ông Tập nói Trung Quốc sẵn sàng hợp tác với Mỹ nhưng hợp tác cần phải trên con đường hai chiều. “Trung Quốc không sợ cạnh tranh, nhưng cạnh tranh phải vì sự tiến bộ chung chứ không phải cạnh tranh được mất”, ông Tập nói.
Ông Tập nói Trung Quốc không tập hợp lực lượng và Mỹ cũng không nên tạo ra các nhóm khép kín, đồng thời cả hai bên đều có thể có bạn bè và đối tác riêng và nên kiềm chế, không nhắm vào nhau, không đối lập với nhau và không làm tổn thương nhau.
Theo tờ Hoàn Cầu, phái đoàn Trung Quốc và Mỹ đã đạt 5 điểm đồng thuận trong cuộc thảo luận cùng ngày, bao gồm duy trì trao đổi và liên lạc cấp cao ở tất cả các cấp, tiếp tục trao đổi quân sự và thúc đẩy hơn nữa hợp tác giữa Trung Quốc và Mỹ trong việc cấm buôn bán ma túy, thúc đẩy hợp tác chống biến đổi khí hậu và trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo.
Một số chuyên gia Trung Quốc cho rằng, cuộc gặp của ông Tập với Ngoại trưởng Mỹ có thể được xem là cuộc gặp ở cấp cao nhất và Mỹ nên nhận ra những quan niệm sai lầm, thành kiến trong chính sách với Trung Quốc.
Điều này cũng giúp Mỹ và phương Tây nhìn nhận Trung Quốc một cách chính xác hơn, giúp Bắc Kinh hiểu chính sách của Mỹ với Trung Quốc hơn và chính sách ngoại giao nói chung của Mỹ, các chuyên gia nói, theo tờ Hoàn Cầu.
Diao Daming, giáo sư tại Đại học Nhân dân Trung Quốc ở Bắc Kinh, nói với tờ Hoàn Cầu rằng Trung Quốc từ lâu đã tỏ ra thận trọng do “Mỹ nói một đằng và làm một nẻo”.
Ông Diao cho rằng Mỹ nên cụ thể hóa lời nói bằng hành động, đảm bảo lời nói sẽ dẫn đến kết quả, không nói một đằng làm một nẻo và sự tin cậy phải là nền tảng để bảo vệ lợi ích chung và thúc đẩy sự phát triển của quan hệ song phương.
Trong cuộc gặp ông Tập, ông Blinken nói về vai trò Mỹ trong nhiều lĩnh vực ở Trung Quốc và bày tỏ hi vọng về sự cải thiện trong quan hệ song phương.
“Mỹ không muốn tìm kiếm ‘Chiến tranh Lạnh mới’, không muốn kiềm chế sự phát triển của Trung Quốc, không muốn cản trở Trung Quốc thông qua các liên minh và không muốn xung đột với Trung Quốc”, ông Blinken nói, theo tờ Hoàn Cầu.
“Mỹ tuân thủ chính sách Một Trung Quốc, hi vọng tiếp tục duy trì liên lạc với Trung Quốc, thực hiện nghiêm túc đồng thuận ở San Francisco giữa lãnh đạo hai nước, tìm kiếm sự hợp tác hơn nữa, tránh những hiểu lầm và tính toán sai lầm, quản lý có trách nhiệm những khác biệt và thúc đẩy sự phát triển ổn định trong quan hệ song phương”, ông Blinken nói, theo thông cáo do Bộ Ngoại giao Trung Quốc công bố.
Li Haidong, giáo sư tại Đại học Ngoại giao Trung Quốc, nói với tờ Hoàn Cầu rằng, cuộc tiếp xúc mới giữa hai nước có thể được xem là động thái nhằm trấn an lẫn nhau.
"Trong môi trường mới, Trung Quốc và Mỹ cần đảm bảo thiết lập mối quan hệ ổn định, cùng có lợi, bình đẳng và hợp tác. Hai bên đều có thiện chí này và hành động của Trung Quốc rất rõ ràng, nhưng Mỹ có vẻ như chưa bắt kịp”, ông Li nhận định.
Chuyên gia Trung Quốc nói các vấn đề vướng mắc giữa hai nước bao gồm việc Mỹ bán vũ khí cho đảo Đài Loan (Trung Quốc), lệnh cấm TikTok ở Mỹ, vấn đề nhân quyền ở Tân Cương. Do đó, nguyên nhân của sự bất ổn trong quan hệ giữa hai nước vẫn là nằm ở Mỹ.