Tổng thống Nga Vladimir Putin quan tâm tới việc hàn gắn quan hệ giữa Moscow và Washington. Ảnh: Sputnik.
Theo NYT, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã khẳng định nỗ lực chấm dứt xung đột ở Ukraine “càng sớm càng tốt” để ngăn chặn sự chết chóc.
Nhưng đối với Tổng thống Vladimir Putin, các cuộc đàm phán ngừng bắn với Mỹ không chỉ đơn thuần là về Ukraine mà còn phục vụ cho những mục tiêu rộng lớn hơn.
Nga “dẫn dắt” Mỹ trong đàm phán về Ukraine?
Phái đoàn Nga và Mỹ dự kiến sẽ gặp nhau tại Ả Rập Saudi trong ngày 24/3 để tiếp tục thảo luận về các chi tiết kỹ thuật của một lệnh ngừng bắn một phần. Nội dung đàm phán lần này nhằm chấm dứt các cuộc tấn công vào cơ sở năng lượng và tàu thuyền trên Biển Đen.
Trong khi Ukraine đưa ra tuyên bố tạo cảm giác rằng nước này sẵn sàng ngừng bắn toàn diện thì Nga muốn phương Tây đồng ý với một loạt những nhượng bộ để thúc đẩy ngừng bắn.
Kết quả là Điện Kremlin đang nắm giữ lợi thế khi khéo léo tận dụng tối đa mong muốn của ông Trump về một thỏa thuận hòa bình ở Ukraine, đồng thời nêu những khó khăn khách quan để kéo dài đàm phán. Từ góc nhìn của Moscow, cải thiện quan hệ với Washington mang lại lợi ích kinh tế và địa chính trị đối với cả hai bên nhưng vấn đề Ukraine thì chưa thể giải quyết trong một sớm một chiều, NYT phân tích.
Trong một cuộc phỏng vấn tại hội nghị an ninh ở New Delhi tuần trước, các nhân vật cấp cao trong giới hoạch định chính sách đối ngoại của Nga nói Moscow coi đàm phán về Ukraine và hàn gắn quan hệ Nga – Mỹ là hai vấn đề tách biệt. Ông Putin vẫn theo đuổi chiến dịch ở Ukraine nhưng đồng thời "chiều" theo áp lực của ông Trump về ngừng bắn để thu về những lợi ích từ việc tan băng quan hệ với Washington.
Vyacheslav Nikonov, Phó Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại của Hạ viện Nga, cho biết ông Trump và ông Putin đang xây dựng một "chương trình nghị sự song phương" không liên quan đến Ukraine.“Đối với chúng tôi, xung đột ở Ukraine vẫn đang trên đà. Nhưng tôi nghĩ đối với ông Putin, quan hệ với Mỹ quan trọng hơn vấn đề Ukraine”, ông Nikonov nói với tờ NYT bên lề đối thoại Raisina ở New Delhi.
Từ góc độ của Điện Kremlin, hợp tác với ông Trump có thể mở ra những lợi ích kinh tế như nguồn cung linh kiện cho các máy bay Boeing vận hành ở Nga, hoặc những lợi ích địa chính trị lớn như việc giảm bớt sự hiện diện của NATO ở châu Âu.
Nước Mỹ dưới thời ông Trump cũng có thể được hưởng lợi lớn từ hợp tác với Nga trên nhiều lĩnh vực, đặc biệt là khai thác khoáng sản.
Tuy nhiên, vẫn chưa rõ liệu ông Trump có sử dụng những kỳ vọng này để gây áp lực nhằm đạt được một thỏa thuận tốt hơn cho Ukraine hay không, hoặc liệu ông có mất kiên nhẫn với ông Putin hay không.
"Ông Trump thích những thỏa thuận nhanh gọn”, Aleksandr Dynkin, một chuyên gia về quan hệ quốc tế và là cố vấn cho Bộ Ngoại giao Nga, nói với tờ NYT. "Nếu ông Trump thấy có quá nhiều khó khăn, ông ấy có thể gạt vấn đề này sang một bên”.
Vì vậy, ông Putin dường như vẫn đang từng bước duy trì sự quan tâm của ông Trump. Theo nguồn tin của NYT, khi tiếp đặc phái viên Mỹ Steve Witkoff vào tháng này, ông Putin đã gửi tặng một "bức chân dung tuyệt đẹp của ông Trump" do một nghệ sĩ Nga vẽ.
"Đó là một khoảnh khắc rất trịnh trọng”, ông Witkoff chia sẻ với truyền thông Mỹ. Không rõ ông Trump đã xem bức chân dung hay chưa.
Lập trường của Nga về Ukraine không thay đổi
Thiệt hại trong một cuộc tập kích bằng máy bay không người lái (UAV) của Nga ở Ukraine hồi tháng này. Ảnh: NYT.
Về vấn đề Ukraine, ông Putin không có dấu hiệu nhượng bộ, đề nghị phương Tây chấp nhận các đề xuất của Nga để chấm dứt xung đột với Ukraine.
Feodor Voitolovsky, Giám đốc Viện Kinh tế Thế giới và Quan hệ Quốc tế ở Moscow, cho biết Nga sẽ tìm kiếm một "lộ trình" cho một thỏa thuận rộng hơn trước khi đồng ý với bất kỳ lệnh ngừng bắn nào.
Ông cũng gợi ý Nga có thể chấp nhận một lực lượng gìn giữ hòa bình do Liên Hợp Quốc dẫn đầu ở Ukraine, miễn là lực lượng đó không bao gồm quân đội từ các nước thành viên NATO.
"Đối với Nga, viễn cảnh dài hạn có giá trị hơn một lệnh ngừng bắn mang tính chiến thuật”, ông Voitolovsky nói. "Chúng ta có thể đạt được một mô hình giúp Nga và Mỹ, cũng như Nga và NATO, cùng tồn tại mà không can thiệp vào lợi ích của nhau”.
Triển vọng khôi phục quan hệ Nga – Mỹ
Để đạt được một thỏa thuận như vậy, Nga đang tìm cách khai thác tư duy kinh doanh của ông Trump. Ông Voitolovsky cho rằng một thỏa thuận rộng hơn về Ukraine là điều kiện tiên quyết để Mỹ và Nga hợp tác và rằng ông Trump, "với tư cách là một doanh nhân”, hiểu rằng tài sản của Nga hiện đang bị định giá thấp.
Ông Dynkin, chuyên gia quan hệ quốc tế, cho biết Điện Kremlin có thể xóa Mỹ khỏi danh sách "các quốc gia không thân thiện" để mở đường cho các công ty Mỹ quay trở lại làm ăn ở Nga.
Ông Dynkin nói trong quá trình hai bên hàn gắn quan hệ, Mỹ có thể cho phép xuất khẩu linh kiện máy bay và khôi phục các chuyến bay trực tiếp đến Moscow trong khi Nga có thể cho phép các hãng hàng không Mỹ bay qua Siberia, giúp tiết kiệm đáng kể thời gian và chi phí nhiên liệu.
Anastasia Likhacheva, Hiệu trưởng Khoa Quan hệ Quốc tế tại Trường Kinh tế Cao cấp ở Moscow, nhận định khó có khả năng ông Trump sẽ nhanh chóng dỡ bỏ các lệnh trừng phạt.
Tuy nhiên, bà cho rằng sự ấm lên trong quan hệ với Mỹ có thể khiến việc thực thi trừng phạt trở nên lỏng lẻo hơn và giúp các công ty Nga hoạt động dễ dàng hơn trên toàn cầu bằng cách gửi đi tín hiệu rằng Moscow không còn là một đối tác "đáng lo ngại".