Nhiệm vụ cực kỳ quan trọng của Trung tâm Điều độ Hệ thống điện Quốc gia

Chức năng và nhiệm vụ của A0

Theo Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), ngày 11/4/1994, Bộ trưởng Bộ Năng lượng trước đây (nay là Bộ Công Thương) ký quyết định thành lập Trung tâm Điều độ hệ thống điện Quốc gia (A0).

Quang cảnh làm việc tại Trung tâm Điều độ hệ thống điện Quốc gia. Ảnh: VGP

Trung tâm có nhiệm vụ trọng tâm là cung cấp điện an toàn, liên tục; Đảm bảo sự hoạt động ổn định của toàn bộ hệ thống điện Quốc gia; Đảm bảo chất lượng điện năng; Đảm bảo hệ thống điện Quốc gia vận hành kinh tế nhất.

Phối hợp với các Ban liên quan của EVN lập dự báo nhu cầu phát điện (sản lượng và công suất), lịch sửa chữa tuần, tháng, quý, năm của các nhà máy điện.

Tính toán chế độ vận hành hệ thống điện Quốc gia ứng với những phương thức cơ bản của từng thời kỳ và khi đưa các công trình mới vào vận hành.

Chỉ huy điều chỉnh tần số hệ thống điện Quốc gia; Chỉ huy việc vận hành các nhà máy điện và điều chỉnh điện áp một số điểm nút chính trong hệ thống điện Quốc gia; Chỉ huy thao tác và xử lý sự cố hệ thống điện 500 kV; Chỉ huy khai thác, điều tiết hồ chứa của các Nhà máy thủy điện…

Bên cạnh đó, A0 còn có chức năng như: Lập phương thức hoạt động và chỉ huy vận hành hệ thống điện Quốc gia từ các khâu truyền tải đến phân phối điện năng theo quy trình nhiệm vụ và phân cấp điều độ hệ thống điện Quốc gia đã được phê duyệt.

Quản lý hệ thống SCADA (kiểm soát, điều khiển, thu thập và quản lý số liệu)/EMS ( hệ thống quản lý năng lượng) phục vụ sản xuất.

Hoạt động tư vấn trong lĩnh vực lập báo cáo nghiên cứu tiền khả thi, báo cáo nghiên cứu khả thi, thiết kế lắp đặt hệ thống rơle bảo vệ và tự động hoá hệ thống điện, hệ thống SCADA/EMS và hệ thống máy tính chuyên dụng và các dịch vụ khác liên quan đến tính toán hệ thống điện, thiết bị điện, ứng dụng tin học, điều khiển vào sản xuất.

Quản lý, thiết kế, lắp đặt, bảo quản, sửa chữa hệ thống thông tin viễn thông phục vụ điều hành sản xuất kinh doanh trong hệ thống điện theo quy chế phân cấp của EVN.

Thực hiện các đề tài nghiên cứu khoa học và ứng dụng vào sản xuất.

Chậm trễ trong việc tái cơ cấu

Hiện nay, A0 là đơn vị hạch toán phụ thuộc EVN. Tuy nhiên, theo Quyết định 168/2017 của Thủ tướng phê duyệt đề án tái cơ cấu ngành điện đã quy định: A0 sẽ chuyển thành Công ty TNHH MTV Vận hành hệ thống điện quốc gia và thị trường điện, hạch toán độc lập trong EVN giai đoạn 2019-2020.

Sau đó, giai đoạn 2021-2025, Công ty TNHH MTV Vận hành hệ thống điện quốc gia và thị trường điện sẽ chuyển thành đơn vị độc lập về nhân sự, pháp lý, tài chính, không chung lợi ích với bên bán điện, bên mua điện, do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ trong giai đoạn 2021 - 2025.

Thế nhưng, đến nay, việc tái cơ cấu A0 vẫn chưa được triển khai thực hiện.

Mới đây nhất, giữa tháng 6/2023, Bộ Công Thương đã có Tờ trình 3711 gửi Thủ tướng Chính phủ về việc chuyển Trung tâm Điều độ Hệ thống điện Quốc gia về Bộ này.

Bộ Công Thương đưa ra 2 phương án chuyển đổi mô hình A0:

Phương án 1: A0 trở thành đơn vị sự nghiệp công lập cung cấp dịch vụ vận hành hệ thống điện và điều hành thị trường điện trực thuộc Bộ Công Thương.

Phương án 2: A0 trở thành Công ty Trách nhiệm hữu hạn một thành viên Vận hành hệ thống điện và điều hành thị trường điện 100% vốn Nhà nước trực thuộc Bộ Công Thương.

Cả hai phương án nêu trên đều đảm bảo các tiêu chí về tính độc lập, khách quan của A0 so với hiện tại, khả năng phối hợp với các đơn vị liên quan và khả năng linh hoạt đổi mới, sáng tạo.

Về các điều kiện pháp lý, qua rà soát các quy định pháp luật hiện hành, Bộ Công Thương không có chức năng thực hiện việc quản lý, điều hành trực tiếp A0. Do đó để điều chỉnh việc quản lý, chỉ đạo A0 về Bộ Công Thương theo quy định của Đảng và Nhà nước, Bộ cho rằng cần phải sửa đổi các văn bản quy phạm pháp luật.