Thốt nốt hay còn gọi là cọ đường, là loài thực vật thuộc họ cau. Đây là cây thân thẳng, có thể cao đến 30m, tuổi thọ lên đến trên 100 năm. Nhìn xa, cây có hình dáng khá giống cây dừa, hoa mọc thành từng cụm. Mỗi cây có thể cho từ 50-60 quả.
Cây thốt nốt được trồng nhiều ở An Giang và một số món ăn lấy từ hoa, quả của loại cây này trở thành đặc sản vùng đất này.
Khi cây ra hoa, vào chiều và tối, người dân sẽ buộc ống vào đầu cụm hoa, sau khi cắt một đoạn đầu hoa bằng đốt ngón tay, để qua đêm thu được chừng 1 lít nước. Thứ nước thu được trước buổi sáng có vị ngọt mát; thứ nước thu được vào buổi tối hoặc để lên men sẽ bị chua. Loại nước này có thể sử dụng như một loại nước uống giải khát, giải nhiệt cho những ngày nắng nóng.
Quả thốt nốt được bổ ra để lấy phẩn hạt (cơm) bên trong.
Quả có đường kính 10,2 - 17,8 cm, vỏ đen, chia thành 3 hoặc 4 múi. Mỗi múi to gấp hai hay ba lần múi mít, trắng ngần, mềm, ngọt mát và thơm hơn cùi dừa non. Phần hạt thốt nốt được bao bọc trong một lớp vỏ lụa màu nâu vàng. Phần hạt này có thể sử dụng để rim đường hoặc bỏ vào nước thốt nốt để ăn cùng, vừa ngọt vừa giòn, dai.
Thời gian gần đây, tại Hà Nội, thời tiết đang nắng nóng, người dân tìm mua những sản phẩm giải nhiệt mùa hè rất nhiều. Trong đó, nước thốt nốt và hạt thốt nốt tươi cấp đông được rất nhiều người lựa chọn.
Chị Lê Anh – một đầu mối bán thốt nốt online ở Hà Nội, cho biết thốt nốt chị nhập tận đầu mối trong An Giang, mỗi ngày chị nhập cả tạ về bán.
“Tôi nhập nước và hạt thốt nốt đã cấp đông về bán cho khách. Thời tiết nắng nóng, mặt hàng này bán chạy lắm, có hôm tôi bị thiếu hàng bán cho khách. Nhưng cũng tùy từng ngày, có ngày thì cũng không bán hết được số lượng nhập về”, chị nói.
Nước thốt nốt có thể sử dụng nấu chè hoặc uống trực tiếp.
Do hạt thốt nốt cấp đông nên chị nhập nhiều về mỗi ngày và để bảo quản trong tủ đông. “Loại cấp đông có thể bảo quản được đến 3 tháng mà không sợ hỏng nên tôi cứ nhập về hàng ngày để khách hàng đến mua lúc nào cũng có”, chị chia sẻ.
Chị Dũng Hằng (Châu Đốc, An Giang) cũng chuyên thu mua quả và nước thốt nốt, cho biết chị nhập lại quả thốt nốt tươi từ mối sỉ, mỗi ngày chị nhập về hàng tạ quả để bán cho khách.
Hạt thốt nốt dẻo, dai và giòn, có vị ngọt nhẹ nên nhiều người rất ưa chuộng.
Chị bán nhiều sản phẩm làm từ thốt nốt: quả tươi, đường, nước, hạt tươi, hạt cấp đông… Chị cho biết quả tươi giá khá rẻ, khách hàng mua loại này chỉ hơn chục nghìn/kg. Còn hạt thì giá cao hơn nhiều, vì người bán phải mất công gọt vỏ, bỏ hạt vào túi. Loại hạt chị đang bán sỉ giá dao động từ 45.000 – 50.000 đồng/kg.
“Khách hàng của tôi trên khắp cả nước, với những khách gần họ thường đặt mua quả thốt nốt về tự chế biến, còn người ở xa thì tôi sẽ tách lấy hạt, cấp đông rồi gửi đi”, chị chia sẻ.
Nếu chỉ tính riêng bán hạt thốt nốt, mỗi ngày chị gửi đi hơn 50kg, nước thốt nốt bán được rất nhiều mà chị cũng không tính… Ngoài ra, đường thốt nốt là mặt hàng nhiều người lựa chọn trong mấy năm trở lại đây.
Mùa thu hoạch quả thốt nốt kéo dài từ tháng 12 năm trước đến tháng 5 năm sau, thời điểm này đang vào cuối vụ nên số lượng cũng không còn quá nhiều. Khách đặt mua nhiều khiến nhiều hôm nhà chị “cháy” hàng.
Hiện, trên thị trường, hạt thốt nốt cấp đông đang được bán giá lên đến 100.000 - 120.000 đồng/kg, nước thốt nốt có giá khoảng 40.000 đồng/chai 500ml. Ngoài ra, hạt thốt nốt sấy dẻo giá từ 160.000-180.000 đồng/kg.