Việc nuôi dạy bé trai rất khó để có thể lựa chọn giữa nhẹ nhàng hay nghiêm khắc, tự do hay đưa vào khuôn khổ. Tùy theo sự phát triển thể chất và nhu cầu tâm lý của bé trai ở từng độ tuổi mà cha mẹ nên có sự giáo dục thích hợp.
Có 4 giai đoạn vàng trong quá trình trưởng thành của con trai. Nếu cha mẹ biết sớm sẽ có thể nuôi dạy con mình trở nên tự tin và xuất sắc.
Từ 0 tới 3 tuổi
Giai đoạn này cha mẹ có nhiệm vụ nuôi con lớn lên trong tình yêu thương, an toàn.
Giáo sư Lý Mai Cẩn (Trung Quốc) cũng cho rằng, trước 3 tuổi là giai đoạn quan trọng để trẻ thiết lập các mối quan hệ tình cảm. Nếu không giải quyết được các vấn dề trong giai đoạn này, khi lớn lên trẻ sẽ nảy sinh 2 vấn đề:
- Vấn đề tâm lý
Có một nhiếp ảnh gia ở Trung Quốc nhảy xuống biển tự tử sau khi để lại bức thư tuyệt mệnh dài 5.000 từ. Ông là một đứa trẻ bị cha mẹ bỏ rơi ở nông thôn, lớn lên nhờ sự cưu mang của họ hàng.
Mặc dù được người thân đối xử tốt nhưng ông luôn mang trong mình cảm giác “là gánh nặng, là người thừa” từ lúc sinh ra tới khi chết đi.
Cảm giác bị bỏ rơi này khiến ông trở nên bất lực và bị bắt nạt trong trường học. Ông có cảm giác mình không được yêu thương, không được chấp nhận và không có tương lai. Cuối cùng, ông trở nên chán nản, ốm yếu, và dấn thân vào con đường tự hủy hoại bản thân.
Vì thế, khi một cậu bé còn nhỏ, cha mẹ cần mang lại cho trẻ cảm giác thân thuộc và an toàn.
- Vấn đề nổi loạn
Trước đây, tại một khu chợ ở Zengcheng, Quảng Châu, Trung Quốc có một cậu bé 12 tuổi bị cha mẹ phạt quỳ gối và đội một viên gạch lớn trên đầu.
Chợ có kẻ ra người vào, người khuyên can cũng nhiều nhưng cha mẹ cậu bé nói rằng: “Đây là lần thứ 3 nó đi đêm không về, nói không chịu nghe, chỉ có thể phạt như vậy”.
Mọi người không biết được rằng, từ nhỏ cậu bé đã sống với ông bà nội, không có chút tình cảm nào với cha mẹ mình nên không bao giờ muốn nghe lời theo. Không còn cách nào dạy dỗ con mình, cha mẹ cậu bé chỉ còn có thể phạt con như vậy.
Khi còn nhỏ, những điều đầu tiên mà các cậu bé cần là sự gần gũi, tin tưởng, ấm áp, vui vẻ và tử tế. Nếu cung cấp được cho các bé trai những “dưỡng chất” tâm lý này, nó có thể giúp các cậu bé vượt qua được tuổi vị thành niên bốc đồng một cách suôn sẻ hơn.
Từ 3 đến 6 tuổi
Có một cậu bé 5 tuổi nghịch ngợm ném rau xuống đất. Người cha bên cạnh bắt con nhặt lên nhưng cậu khóc lóc không chịu. Sau 10 phút, người cha không hề mềm lòng nhân nhượng mà nhất quyết bắt con trai phải nhặt lên. Cuối cùng, dưới sự dạy dỗ của cha, cậu bé không chỉ ngoan ngoãn nhặt rau mà còn nhận ra hành vi sai trái của mình.
Các bé trai thường rất nghịch ngợm, lúc nào cũng dồi dào năng lượng, hay phá phách. Đó là điều khiến nhiều bậc cha mẹ rất phiền lòng và lo lắng.
Nếu muốn nuôi dạy một cậu bé ngoan và ngoan, cha mẹ phải nắm bắt giai đoạn 3 - 6 tuổi và nghiêm khắc kỷ luật để các cậu bé sợ hãi, biết kiềm chế. Đây là giai đoạn mà cha mẹ dễ uốn nắn con mình nhất, đồng thời rất dễ hình thành nhân cách và thói quen cho con.
Từ 6 đến 12 tuổi
Sự phát triển trí não của con trai thường chậm hơn con gái một chút, trẻ cũng gặp nhiều khó khăn trong học tập hơn. Ở giai đoạn này, cha mẹ không thể ngồi yên để con mình tự lớn lên. Thay vào đó, họ nên ghi nhận sự tiến bộ của con mỗi ngày, tiếp thêm niềm tin và động lực cho con.
Chung Nam Sơn là một bác sĩ chuyên khoa hô hấp nổi tiếng ở Trung Quốc. Khi còn nhỏ ông thường bị điểm kém, trốn học. Trong một lần đạt được điểm cao hiếm hoi, mẹ ông ngay lập tức đưa ra một lời khẳng định: “Nam Sơn, con có thể làm được!"
Một lời khen ngợi đã khiến ông trở nên tràn đầy tự tin, quyết tâm đâm đầu vào học và ngày càng học giỏi hơn.
Có một sinh viên được tiến cử tới Đại học Thanh Hoa (Trung Quốc) tâm sự rằng:
“Hồi nhỏ điểm số của tôi thực sự rất tệ, nhưng bố mẹ luôn nhìn thấy những tiến bộ nhỏ của tôi, không ngừng khuyến khích và động viên. Tình yêu vô điều kiện, sự quan tâm không ngừng của bố mẹ mang lại sự ấm áp, động lực khiến tôi có cơ hội được tới Thanh Hoa học tập”.
Các bé trai khi học tiểu học thường phát triển chậm, nhưng chỉ cần cha mẹ động viên, khích lệ, con cái sẽ tiến bộ hơn từng ngày.
Từ 12 đến 18 tuổi
Một số người mẹ cho rằng, con trai khi bước vào tuổi dậy thì, cha mẹ dạy dỗ như thế nào cũng vô tác dụng. Cho dù trước đây trẻ có ngoan ngoãn như thế nào thì giờ đây chúng giống như “thuốc súng”, rất dễ bùng nổ. Trẻ hay mau thuẫn với cha mẹ, la hét và thậm chí bỏ nhà đi.
Điều này có thể được lý giải rằng, các cậu con trai trong giai đoạn này chưa theo kịp sự phát triển và thay đổi của cơ thể, cả về mặt tâm lý. Nội tâm của chúng đầy mâu thuẫn, cùng với sự gia tăng nội tiết tố nam testosterone, trẻ sẽ có xu hướng dễ nổi loạn, bồn chồn, bốc đồng và thất thường.
Hắc Quý, con trai thứ 2 của Hắc Hữu Long - một chuyên gia giáo dục nổi tiếng ở Trung Quốc có tiếng là một thiếu niên hư hỏng.
Một lần, khi cả gia đình cùng nhau đi siêu thị, cậu bé đã lấy trộm một đôi găng tay trong siêu thị và bị bắt ngay tại chỗ. Người mẹ tức giận đến mức bật khóc trong xe.
Mặc dù vậy, người cha vẫn kiên nhẫn hỏi con mình tại làm như vậy, sau đó còn an ủi: “Con ăn trộm là sai nhưng điều đó không có nghĩa con là một cậu bé hư hỏng. Khi bố còn nhỏ, bố còn làm nhiều thứ tệ hơn con nữa. Không sao cả, con có thể từ từ thay đổi”.
Trong một thời gian dài, bất kể con trai gặp khó khăn hay nổi loạn như thế nào, người cha chưa bao giờ thuyết giáo hay chỉ trích mà luôn kiên nhẫn ở bên con trai, đồng cảm và hướng dẫn cậu.
Chàng trai hay phá phách ngày nào cuối cùng cũng thức tỉnh, học hành chăm chỉ để lấy bằng tiến sĩ y khoa của Đại học California, hiện là phó chủ nhiệm khoa Y của Đại học Washington.
Cách tốt nhất để giáo dục một đứa trẻ ở tuổi vị thành niên là hãy sát cánh với chúng bằng thái độ tử tế, kiên định và tôn trọng. Hãy để trẻ có được cảm giác tôn trọng và được hỗ trợ khi cần thiết.