Sáng 7/6, hơn 120.000 thí sinh Hà Nội bước vào kỳ thi tuyển sinh lớp 10 công lập với bài thi Ngữ văn. Đề thi năm nay được đánh giá là gần gũi, giàu cảm xúc, có tính giáo dục và phát triển năng lực tư duy ngôn ngữ rõ nét.

Đề vừa sức, hay, dễ là đánh giá của nhiều thí sinh. “Em tự tin được 8 điểm”, một thí sinh cho hay.

Chia sẻ với phóng viên, cô giáo Đỗ Phương Nam, giáo viên Ngữ văn Trường THCS Ngô Gia Tự (Hà Nội) nhận định, đề năm nay vừa sức, các vấn đề gần gũi, phù hợp với lứa tuổi. Đề sẽ có sự phân hóa ở sự diễn đạt, viết sâu.

PGS.TS Nguyễn Việt Hùng, Khoa Ngữ văn, Trường ĐH Sư phạm Hà Nội chia sẻ, “rất thích đề thi này”.

Thứ nhất, ngữ liệu được lựa chọn phù hợp chương trình, một bài thơ hay của Giang Nam, vẫn với giọng tâm tình, trò chuyện nhẹ nhàng và cả những suy tư, triết lí. Và rất đặc biệt, phù hợp ngữ cảnh những người cha (mẹ) đưa con đi thi: nhiều hồi hộp, chờ mong, nhắn nhủ...

Thứ hai, các câu lệnh rất tường minh, phù hợp với các mức độ đọc hiểu, yêu cầu cần đạt của chương trình, phù hợp với đa số học sinh và có lẽ nhiều học sinh sẽ đạt điểm cao phần đọc hiểu.

Thứ ba, câu 5 đọc hiểu và phần viết thực sự thú vị và bất ngờ. Chúng nằm ngoài các dự đoán, các hướng ôn luyện về các chủ đề hot: AI, bản sắc, toàn cầu hoá, biến đổi khí hậu;... Người ra đề hỏi về chính những điều giản dị của đời sống, của tuổi học trò. Lâu lắm rồi, học trò cứ phải đóng vai người lớn, đóng vai vĩ nhân để hoạch định tương lai và chiến lược, xử lí các vấn đề toàn cầu. Giờ đây người học được trở thành chính bản thân mình, trình bày về những điều giản dị, niềm vui, hạnh phúc của tuổi học trò - tuổi hồn nhiên, trong sáng.

“Những người ra đề đã dũng cảm chọn một vấn đề thực sự giản dị”, PGS.TS Nguyễn Việt Hùng đánh giá.

Theo PGS.TS Nguyễn Việt Hùng, niềm vui tuổi học trò là được sống trong thế giới tuổi thơ đầy cảm xúc, được yêu thương và chia sẻ yêu thương; có những người bạn thân đồng hành và phấn đấu; được là chính bản thân, bằng lòng/chấp nhận bản thân để có ước mơ và khát vọng; và có cả tình yêu.

“Nhìn những đứa trẻ bước ra khỏi phòng thi, gương mặt rạng ngời đầy cảm xúc, muốn được chia sẻ. Đó là thông điệp thành công nhất của giáo dục. Muốn làm chủ thế giới, chinh phục thế giới trước hết làm chủ cảm xúc bản thân, lãnh đạo và chịu trách nhiệm với bản thân”, PGS.TS Nguyễn Việt Hùng chia sẻ.

“Đề thi năm nay thực sự quá hay, mang ý nghĩa nhân văn và xúc động gợi cảm hứng viết lắm”

Tổ Ngữ văn, Hệ thống giáo dục Học Mãi đưa nhận định, đề thi tuyển sinh vào lớp 10 môn Ngữ văn của Hà Nội bám sát yêu cầu của Đề minh họa mà Sở Giáo dục và Đào tạo đã công bố cũng như định hướng triển khai của Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 với 2 phần Đọc hiểu (4,0 điểm) và Viết (6,0 điểm). Phần Đọc hiểu với 05 câu hỏi khai thác ngữ liệu, phần Viết gồm yêu cầu viết đoạn văn 200 chữ (câu 1) và bài văn Nghị luận xã hội (câu 2).

Ở phần Đọc hiểu, chúng ta vừa có chuỗi hoạt động kỉ niệm 50 năm ngày Thống nhất đất nước với những câu chuyện lịch sử, hình ảnh cuộc chiến được tái hiện đầy hào hùng nên có lẽ, khi xuất hiện trích đoạn trong bài thơ "Hạnh phúc" của Giang Nam, những câu thơ: "Phải ba mươi năm/Đất nước mới có ngày mình tự do đi ngoài phố"... cũng tạo được nhiều cảm xúc cho thí sinh.

Hai câu hỏi đầu tiên ở mức độ nhận biết và thông hiểu với yêu cầu xác định thể thơ, hình ảnh thể hiện mong ước của người cha trong văn bản là yêu cầu tương đối nhẹ nhàng, câu hỏi số 3 yêu cầu xác định nội dung từ hoàn cảnh sáng tác bài thơ và câu 4 phân tích tác dụng của phép điệp, thí sinh cần lưu ý trả lời đúng nội dung được hỏi, tránh lan man. Câu hỏi vận dụng số 5, thí sinh chỉ cần viết ngắn gọn, nêu những cảm xúc chân thật của mình về niềm hạnh phúc giản dị trong 5 - 7 dòng và cần lưu ý về việc đảm bảo dung lượng, bám sát nội dung trọng tâm của đề.

Phần Viết chiếm 6,0 điểm, thí sinh cần lưu ý yêu cầu viết đoạn văn 200 chữ (câu 1) phân tích năm dòng thơ cuối của văn bản Hạnh phúc với yêu cầu giới hạn về phạm vi ngữ liệu và dung lượng. Câu 2 yêu cầu viết bài văn nghị luận trả lời cho câu hỏi: Làm thế nào để luôn tìm thấy niềm vui tuổi học trò? là một yêu cầu không hề khó, khá gần gũi với lứa tuổi học trò và chắc hẳn các bạn học sinh Hà Nội đã khá quen với những đề tài này trong quá trình ôn tập.

“Nhìn chung, mặc dù đây là năm đầu tiên triển khai kì thi tuyển sinh vào lớp 10 theo Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 nhưng đề thi không làm khó thí sinh với những vấn đề, ngữ liệu, đề tài quen thuộc, gần gũi với đời sống. Đề thi có sự đổi mới nhẹ nhàng và dự đoán sẽ có nhiều em đạt kết quả cao ở môn Ngữ văn”, tổ Ngữ văn đánh giá.

Dưới đây là gợi ý chi tiết lời giải đề thi môn Ngữ văn vào lớp 10 THPT Hà Nội năm 2025 (thực hiện bởi Tuyensinh247)

Phần I. ĐỌC HIỂU (4,0 điểm)

Câu 1. (0,5 điểm)

Thơ tự do

Câu 2. (0,5 điểm)

HS xác định từ ngữ, hình ảnh phù hợp với yêu cầu.

Gợi ý: 3 từ ngữ, hình ảnh thể hiện mong ước của người cha: được dắt tay con băng qua đường; được cười dưới mưa khi nước thấm vào lưng; được mất ngủ bên con vì một đề thi “hóc búa”.

Câu 3. (1,0 điểm)

HS dựa vào hoàn cảnh ra đời bài thơ, nội dung các dòng thơ và đưa ra cách hiểu phù hợp.

Gợi ý: Bài thơ được viết vào tháng 11-1975, khi đất nước vừa thống nhất sau chiến tranh. Suốt ba mươi năm dài chiến tranh, người dân không được sống trong hòa bình, tự do. Đến nay, khi đất nước hòa bình, người cha mới được tận hưởng niềm vui nhỏ bé như đưa con đến trường, nhìn thấy từng hạt cát sân trường “lấp lánh màu đỏ, màu xanh”. Những câu thơ thể hiện niềm hạnh phúc giản dị nhưng vô giá trong thời bình, và cũng nhắc nhớ những năm tháng gian khổ đã qua. Đồng thời thể hiện thái độ biết ơn, trân trọng hạnh phúc khi được sống trong hoà bình, tự do.

Câu 4. (1,0 điểm)

Việc lặp lại cụm từ “Được nhìn bằng” nhằm:

- Đầu tiên việc lặp lại cụm từ sẽ tạo nên giọng thơ sâu lắng, tăng thêm tính nhạc cho câu thơ.

- Nhấn mạnh niềm hạnh phúc, xúc động của người cha khi được chứng kiến con trưởng thành, được nhìn thế giới qua ánh mắt trong trẻo, ngây thơ của con.

- Thể hiện tình yêu thương sâu sắc, niềm tự hào và mong mỏi của người cha đối với con cái, với những điều nhỏ bé nhưng quý giá trong cuộc sống sau chiến tranh.

Câu 5. (1,0 điểm)

Học sinh đưa ra quan điểm cá nhân và có lí giải phù hợp.

Gợi ý:

- Hạnh phúc là có đủ đầy cha mẹ bên cạnh.

- Hạnh phúc khi được học tập.

- Hạnh phúc khi được sống ở đất nước hoà bình.

- …

Phần II. VIẾT (6,0 điểm)

Câu 1. (2,0 điểm)

Bài làm có thể triển khai theo nhiều cách, sau đây là gợi ý của Tuyensinh247.com

1. Mở đoạn:

Giới thiệu khái quát vấn đề nghị luận

2. Thân đoạn:

a. Phân tích giá trị nội dung:

- Sau chiến tranh, người cha thay mẹ chăm con vì mẹ “bận đi công tác”. Lúc này, người đàn ông không còn ra chiến trường mà trở về với vai trò làm cha, làm chồng.

- Niềm vui nhỏ bé, đời thường nhưng xúc động: được tự tay dẫn con đi học. Điều này cho thấy tình cảm cha con gắn bó, sự trân trọng những điều tưởng như bình thường.

- So sánh “hạnh phúc” với “hơi thở” → gợi sự gần gũi, nhẹ nhàng, quý giá. Hạnh phúc không xa vời, chính là từng khoảnh khắc sống bên con.

- Gần cả cuộc đời qua đi, người cha mới thực sự cảm nhận hạnh phúc đầy đủ, trọn vẹn => Nhấn mạnh sự mất mát do chiến tranh và giá trị của hòa bình, giá trị của hạnh phúc gia đình.

b. Giá trị nghệ thuật

- Điệp ngữ “Cái hạnh phúc”: nhấn mạnh niềm vui giản dị nhưng sâu sắc của người cha.

- So sánh giàu hình ảnh

- Giọng điệu: chân thành, mộc mạc nhưng chứa chan cảm xúc.

3. Kết đoạn

Tổng kết lại giá trị nội dung và nghệ thuật.

Câu 2. (4,0 điểm)

Bài làm có thể triển khai theo nhiều cách, sau đây là gợi ý.

1. Mở bài: Dẫn dắt, giới thiệu vấn đề nghị luận: Làm thế nào để luôn tìm thấy niềm vui tuổi học trò?

2. Thân bài:

* Giải thích: Niềm vui tuổi học trò: những cảm xúc, trải nghiệm đáng nhớ trong quãng thời gian đi học bên thầy cô, bạn bè,...

* Bàn luận: Nêu ý kiến của bản thân về vấn đề nghị luận và sử dụng lí lẽ, dẫn chứng để phân tích, chứng minh:

- Lí do cần đề xuất biện pháp:

+ Học sinh sơ lược giá trị, ý nghĩa của niềm vui tuổi học trò;

+ Thực trạng một bộ phận học sinh không cảm nhận được niềm vui: luôn cảm thấy đi học áp lực, mệt mỏi,...

+ Hậu quả: học sinh để những năm tháng thanh xuân tươi đẹp trôi đi trong hối tiếc, kết quả học tập không tốt, khiến cha mẹ lo lắng,...

- Đề xuất thực hiện một số biện pháp giúp HS có thể tìm thấy niềm vui tuổi học trò:

+Học sinh cần nhận thức được ý nghĩa của những năm tháng còn ngồi trên ghế nhà trường. Cần hiểu được “Mỗi ngày đến trường là một ngày vui”, mỗi kỉ niệm bên bạn bè, thầy cô là những điều vô giá. Để từ đó biết trân trọng, nâng niu, sống hết mình cho những năm tháng tuổi trẻ tươi đẹp.

+ Học sinh cần tích cực học tập để trau dồi kiến thức; tích cực tham gia các hoạt động để phát triển kĩ năng của bản thân. Điều ấy không chỉ tạo hành trang vững chắc trên đường đời, mà còn mang đến niềm vui khi được gắn kết, đồng hành cùng thầy cô, bạn bè.

+ Sống cởi mở, chân thành; luôn yêu thương bạn bè, thầy cô; ghi dấu những kỉ niệm bên thầy cô, bạn bè bằng những dòng lưu bút, những tấm ảnh,...

+ Cha mẹ cần đồng hành, hỗ trợ, tạo điều kiện cho con được học tập, vui chơi trong những năm tháng tuổi học trò. Tránh tạo “áp lực”, gây sức ép khiến HS cảm thấy mệt mỏi, chán nản trong học tập.

+ Nhà trường cần đổi mới phương pháp học tập, tạo môi trường học tập lành mạnh, phát huy được tính tích cực, chủ động của HS...

(Học sinh lấy dẫn chứng phù hợp để làm sáng tỏ vấn đề nghị luận. Có thể lấy dẫn chứng về đôi bạn Ngô Minh Hiếu - Nguyễn Tất Minh - những người đã có 10 năm tươi đẹp cùng đồng hành trong học tập, cuộc sống, mang đến những câu chuyện truyền cảm hứng về quãng thời gian tươi đẹp trong tuổi học trò)

- Chia sẻ trải nghiệm của bản thân có liên quan đến vấn đề nghị luận và rút ra bài học.

3. Kết bài: Khẳng định vấn đề.

Theo Sở GD-ĐT Hà Nội, tại kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 THPT năm nay, toàn thành phố có 115.951 lượt thí sinh đăng ký dự thi (trong đó có 102.860 lượt thí sinh dự thi công lập không chuyên, 13.091 lượt thí sinh dự thi chuyên).

Sở GD-ĐT cho biết, có ít nhất 64% học sinh có chỗ học lớp 10 tại các trường THPT công lập. Số học sinh còn lại sẽ theo học tại các trường THPT tư thục, trung tâm giáo dục nghề nghiệp, giáo dục thường xuyên.

Kỳ thi vào lớp 10 năm 2025 của Hà Nội diễn ra ngày 7-8/6. Sáng nay, thí sinh thi môn Ngữ văn trong 120 phút, chiều thi Ngoại ngữ trong 60 phút. Sáng 8/6, các em thi Toán trong 120 phút. Điểm xét tuyển là tổng điểm ba môn theo thang điểm 10, không nhân hệ số, cùng điểm ưu tiên, điểm khuyến khích (nếu có).

Dự kiến trong khoảng 4-6/7, Sở sẽ đồng thời công bố điểm thi và điểm chuẩn lớp 10. Thí sinh trúng tuyển xác nhận nhập học từ ngày 10 đến 12/7.