Ngày 24/11/2025, ông Phạm Duy Hưng Giám đốc Chi nhánh Tập đoàn Công nghiệp Than Khoáng sản Việt Nam - Công ty than Hạ Long - TKV đã ký Quyết định số 11767/QĐ-THL phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu cho Gói thầu số 56: Cung cấp thiết bị vận tải lò xuyên vỉa vận tải -350, hầm dỡ tải -250 khu Khe Chàm II-IV. Đây là gói thầu thuộc dự án Khai thác hầm lò mỏ Khe Chàm II-IV, được tổ chức đấu thầu rộng rãi trong nước qua mạng.

Thắng thầu nhờ đối thủ "ngã ngựa" kỹ thuật

Theo quyết định phê duyệt, đơn vị trúng thầu là Công ty Cổ phần Vật tư Mỏ Địa chất với giá trúng thầu là 52.868.860.000 đồng. Loại hợp đồng trọn gói, thời gian thực hiện 180 ngày. So với giá gói thầu được duyệt là 53.116.350.000 đồng, mức tiết kiệm cho ngân sách tại gói thầu này chỉ đạt con số khiêm tốn khoảng 247 triệu đồng, tương ứng tỷ lệ tiết kiệm vỏn vẹn 0,46%.

Dữ liệu từ Biên bản mở thầu và Báo cáo đánh giá E-HSDT cho thấy, cuộc đua tại gói thầu này có sự tham gia của 03 nhà thầu: Công ty Cổ phần Cơ điện Quảng Ninh, Công ty Cổ phần Vật tư Mỏ Địa chất và Công ty Cổ phần Phát triển thiết bị Công nghệ mới.

Đáng chú ý, trong số các nhà thầu tham dự, Công ty Cổ phần Vật tư Mỏ Địa chất không phải là đơn vị có giá dự thầu thấp nhất. Cụ thể, Công ty Cổ phần Cơ điện Quảng Ninh đã chào giá 52.616.600.000 đồng, thấp hơn giá trúng thầu của Vật tư Mỏ Địa chất hơn 250 triệu đồng. Tuy nhiên, lợi thế về giá đã không thể giúp nhà thầu này chiến thắng.

Theo Báo cáo đánh giá E-HSDT ngày 18/11/2025, cả hai đối thủ của Vật tư Mỏ Địa chất đều bị loại ở bước đánh giá về kỹ thuật. Cụ thể, Công ty Cổ phần Cơ điện Quảng Ninh bị đánh giá "Không đạt" do thiết bị dây băng tải (B0, B7.2, B19) của hãng Respower Sơn Đông không chứng minh được sự phù hợp với tiêu chuẩn JIS K6322-2022 như yêu cầu của E-HSMT. Ngoài ra, thiết bị hộp nút bấm phòng nổ và tang căng băng của nhà thầu này cũng có thông số không thống nhất hoặc không đáp ứng yêu cầu.

Tương tự, Công ty Cổ phần Phát triển thiết bị Công nghệ mới cũng bị loại vì không chứng minh được tiêu chuẩn dây băng tải tương đương hoặc cao hơn tiêu chuẩn JIS K6322-2022 và JIS K6369-2007, cùng các thiếu sót về tài liệu chứng minh kỹ thuật khác.

Kết quả, Công ty Cổ phần Vật tư Mỏ Địa chất trở thành nhà thầu duy nhất vượt qua bước đánh giá kỹ thuật và trúng thầu, dù giá dự thầu cao hơn đối thủ cạnh tranh trực tiếp.

Năng lực đáng nể của nhà thầu Vật tư Mỏ Địa chất

Theo tìm hiểu, Công ty Cổ phần Vật tư Mỏ Địa chất (MSDN: 0101453768) được thành lập từ năm 2004, có trụ sở chính tại Km 1, Quốc Lộ 3, Xã Phù Đổng, Thành phố Hà Nội. Người đại diện theo pháp luật hiện nay là ông Đào Ngọc Lân. Doanh nghiệp này là một cái tên quen thuộc trong lĩnh vực cung cấp thiết bị mỏ, xây lắp điện và khai khoáng.

Phân tích lịch sử đấu thầu cho thấy, Công ty Cổ phần Vật tư Mỏ Địa chất có vị thế vững chắc trong chuỗi cung ứng của các đơn vị thuộc Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (Vinacomin). Tính đến thời điểm hiện tại, nhà thầu này đã tham gia 149 gói thầu, trong đó trúng 66 gói với tổng giá trị trúng thầu lên tới hơn 1.173 tỷ đồng.

Đặc biệt, năm 2025 đánh dấu sự bứt phá mạnh mẽ của Vật tư Mỏ Địa chất khi liên tiếp trúng thầu tại các "điểm nóng" của ngành than. Thống kê sơ bộ trong năm 2025, doanh nghiệp này đã tham gia 16 gói thầu và được công bố trúng 9 gói.

Các gói thầu trúng trong năm 2025 đều có giá trị lớn và nằm rải rác tại các đơn vị thành viên của TKV như: Gói thầu số 2 cung cấp thiết bị phục vụ sản xuất hầm lò tại Công ty Than Khe Chàm - TKV (giá trúng hơn 52,6 tỷ đồng); Gói thầu số 2 cung cấp thiết bị điện tại Công ty Than Hòn Gai - TKV (giá trúng hơn 36,6 tỷ đồng); Gói thầu số 04 mua sắm thiết bị tại Công ty Cổ phần Than Hà Lầm - Vinacomin (giá trúng hơn 33,4 tỷ đồng)...

Điều này cho thấy năng lực tài chính và kỹ thuật của Công ty Cổ phần Vật tư Mỏ Địa chất được các chủ đầu tư ngành than đánh giá rất cao. Tuy nhiên, việc trúng thầu liên tiếp với mật độ dày đặc cũng đặt ra bài toán về khả năng huy động nguồn lực để đảm bảo tiến độ và chất lượng cho tất cả các dự án cùng lúc.

Dấu hỏi về tính cạnh tranh và tỷ lệ tiết kiệm

Một đặc điểm dễ nhận thấy trong hoạt động đấu thầu của Công ty Cổ phần Vật tư Mỏ Địa chất là tỷ lệ tiết kiệm thường xuyên ở mức thấp. Tại Gói thầu số 56 vừa qua, tỷ lệ tiết kiệm chưa đầy 0,5% là con số đáng suy ngẫm, đặc biệt trong bối cảnh Luật Đấu thầu 2023 luôn hướng tới mục tiêu hiệu quả kinh tế.

Bên cạnh đó, mối quan hệ "thân thiết" giữa nhà thầu và các chủ đầu tư thuộc Vinacomin cũng được thể hiện qua tần suất trúng thầu. Đơn cử như tại Công ty Cổ phần Than Hà Lầm - Vinacomin, nhà thầu này đã tham gia 15 gói và trúng 5 gói. Tại Công ty Than Khe Chàm - TKV, tỷ lệ này là tham gia 8 gói, trúng 5 gói.

Tại nhiều gói thầu, kịch bản "đối thủ trượt kỹ thuật" hoặc "một mình một ngựa" thường xuyên lặp lại. Việc các đối thủ cạnh tranh như Công ty Cổ phần Cơ điện Quảng Ninh hay Công ty Cổ phần Phát triển thiết bị Công nghệ mới dù tham gia nhiều gói thầu cùng Vật tư Mỏ Địa chất nhưng thường xuyên dừng bước, để lại "sân khấu" cho nhà thầu này, là một hiện tượng cần được quan sát kỹ lưỡng dưới góc độ cạnh tranh lành mạnh.

Luật Đấu thầu số 22/2023/QH15 và các văn bản hướng dẫn thi hành như Nghị định 214/2025/NĐ-CP luôn đề cao tính minh bạch, công bằng và hiệu quả kinh tế. Việc một nhà thầu trúng thầu sát giá, trong khi đối thủ bỏ giá thấp hơn bị loại vì các lỗi kỹ thuật, tuy đúng quy trình nhưng vẫn khiến dư luận đặt câu hỏi về việc tối ưu hóa ngân sách nhà nước và doanh nghiệp nhà nước.

Trong bối cảnh ngành than đang đẩy mạnh cơ giới hóa và hiện đại hóa sản xuất, việc lựa chọn được nhà thầu cung cấp thiết bị vừa đảm bảo chất lượng kỹ thuật, vừa có giá thành hợp lý là yêu cầu cấp thiết. Những diễn biến tại Gói thầu số 56 và chuỗi trúng thầu của Công ty Cổ phần Vật tư Mỏ Địa chất sẽ tiếp tục được chúng tôi phân tích trong các bài viết tiếp theo.