FTSE Russell đã chính thức công bố nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam từ Cận biên lên Mới nổi Thứ cấp sau 7 năm nằm trong danh sách theo dõi. Thông tin mang tính bước ngoặt này được kỳ vọng tạo ra làn sóng vốn ngoại mới đổ vào thị trường, đặc biệt hướng đến nhóm cổ phiếu có khả năng được FTSE thêm vào rổ chỉ số trong kỳ cơ cấu sắp tới.

Cổ phiếu nào hưởng lợi?

Theo Công ty Chứng khoán VNDirect, 2026 sẽ là năm bản lề của thị trường chứng khoán Việt Nam khi hàng loạt cải cách trọng yếu được triển khai, bao gồm nới giới hạn sở hữu nước ngoài, thí điểm giao dịch trong ngày, bán chứng khoán chờ về và bán khống.

Đến đầu năm 2027, khi cơ chế bù trừ đối tác trung tâm (CCP) chính thức đi vào hoạt động, MSCI nhiều khả năng cũng sẽ nâng hạng chứng khoán Việt Nam lên nhóm thị trường Mới nổi.

VNDirect ước tính việc được FTSE Russell nâng hạng lên thị trường Mới nổi Thứ cấp có thể giúp Việt Nam thu hút 1-1,5 tỷ USD dòng vốn ngoại từ các quỹ mở và ETF theo dõi bộ chỉ số FTSE. Các cổ phiếu nhiều khả năng được mua ròng mạnh gồm VIC, VHM, HPG, VCB, MSN, VNM, VRE, SSI và VND.

Trong kịch bản tích cực hơn, nếu MSCI cũng nâng hạng thị trường Việt Nam, dòng vốn ngoại có thể đạt khoảng 3 tỷ USD, nâng tổng quy mô vốn ngoại chảy vào thị trường lên tới 4,5 tỷ USD.

Trong khi đó, Công ty Chứng khoán Vietcap tin rằng sau khi nâng hạng, khoảng 30 cổ phiếu Việt Nam có thể được bổ sung vào danh mục của các quỹ chỉ số, qua đó hút về ít nhất 1 tỷ USD dòng vốn thụ động. FTSE Russell sẽ lựa chọn cổ phiếu dựa trên các tiêu chí như tỷ lệ sở hữu nước ngoài tối thiểu, quy mô, thanh khoản và tỷ lệ chuyển nhượng tự do (free-float).

Vietcap cũng nhận định các công ty chứng khoán lớn đã sẵn sàng về năng lực non-prefunding (NPF) - dịch vụ cho vay và hỗ trợ giao dịch cho nhà đầu tư nước ngoài - để đón dòng vốn mới. Hiện có 10 công ty chứng khoán cung cấp dịch vụ này với tổng hạn mức khoảng 132.000 tỷ đồng (tương đương 5 tỷ USD), đủ sức đáp ứng nhu cầu mua ròng của các quỹ.

Riêng top 3 nhà môi giới chứng khoán hiện chiếm 66% thị phần nhà đầu tư nước ngoài cũng đã có thể cung cấp khoảng 40.000 tỷ đồng (1,5 tỷ USD).

Vì vậy, nhà môi giới này đánh giá nhóm cổ phiếu chứng khoán sẽ là một trong những bên hưởng lợi lớn sau thông tin nâng hạng, với các mã tiềm năng gồm SSI, VIX, VND, VCI và HCM.

Tương tự, Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) nhận định việc thị trường chứng khoán Việt Nam được nâng hạng là cột mốc chiến lược, mở ra cơ hội thu hút mạnh dòng vốn ngoại, thúc đẩy thanh khoản và gia tăng giá trị cổ phiếu. Sự kiện này cũng được kỳ vọng nâng chuẩn minh bạch, củng cố niềm tin nhà đầu tư và tạo nền tảng tăng trưởng bền vững cho doanh nghiệp.

VDSC đã chọn lọc nhóm doanh nghiệp đầu ngành, vốn hóa lớn, tài chính vững và tiềm năng tăng trưởng vượt trội, gồm VHM, VRE, HPG, VNM, VCB, SSI, VND, VIC và MSN - những cái tên được xem là sẽ hưởng lợi rõ nét nhất trong làn sóng nâng hạng sắp tới.

Hàng tỷ USD chờ giải ngân

Các chuyên gia tại Công ty Chứng khoán Mirae Asset cho rằng với quy mô vốn hóa của VN-Index hiện nay, Việt Nam có nhiều điểm tương đồng với các quốc gia đang được phân bổ tỷ trọng thấp trong rổ FTSE Emerging Markets Index như Chile (187 tỷ USD) hay Qatar (168 tỷ USD).

Do đó, khi chính thức được thêm vào rổ chỉ số này, tỷ trọng của Việt Nam nhiều khả năng sẽ ở mức khoảng 0,7%, tương đương quy mô giải ngân khoảng 581 triệu USD từ các quỹ theo dõi chỉ số. Tổng hợp thêm các quỹ ETF sử dụng FTSE Emerging Markets Index làm tham chiếu, ước tính lượng vốn ngoại chảy vào Việt Nam có thể vào khoảng 622 triệu USD (tương đương gần 15.900 tỷ đồng), chưa kể các dòng vốn bổ sung đến từ các nhà đầu tư chủ động khác.

Theo Mirae Asset, nhóm cổ phiếu đáp ứng được tiêu chí lựa chọn của FTSE kỳ vọng hưởng lợi lớn từ đợt nâng hạng này. Để được đưa vào rổ FTSE Secondary Emerging, các mã phải đạt yêu cầu về vốn hóa, thanh khoản và tỷ lệ sở hữu nước ngoài, trong đó nổi bật là nhóm ngân hàng với STB, VCB và SHB.

Công ty Chứng khoán BIDV (BSC) bổ sung rằng FTSE yêu cầu cổ phiếu có vốn hóa tối thiểu 150 triệu USD, tỷ lệ free-float trên 5% và room ngoại còn lại ít nhất 20% đối với mã mới (10% với mã cũ). Thanh khoản cũng phải đảm bảo giá trị giao dịch tối thiểu 0,05% tổng vốn hóa trong ít nhất 10/12 tháng và không “trắng” giao dịch quá 60 ngày.

BSC dự báo nhiều cổ phiếu vốn hóa lớn sẽ được thêm vào các rổ chỉ số ETF toàn cầu, thu hút dòng tiền thụ động hàng trăm triệu USD. Dẫn đầu là VIC và VHM có thể hút lần lượt hơn 200 triệu USD và 146 triệu USD. Vietcombank - đại diện duy nhất của nhóm ngân hàng trong nhóm Large-cap - ước tính thu hút 70-90 triệu USD, trở thành ứng viên sáng giá nhất dẫn dắt dòng vốn ngoại.

Ở nhóm tiêu dùng, VNM và MSN được dự báo hút ròng mạnh với giá trị 90-115 triệu USD và 110-145 triệu USD. HPG - cổ phiếu ngành vật liệu có tỷ lệ free-float lên tới 55% - cũng có thể thu hút hơn 86 triệu USD nhờ vị thế đầu ngành thép và đáp ứng tốt tiêu chí thanh khoản khắt khe của FTSE.

Theo BSC, các ước tính này mới chỉ là kịch bản cơ sở, song vẫn cho thấy tiềm năng dòng vốn lên đến hàng tỷ USD có thể đổ vào thị trường Việt Nam nếu việc nâng hạng chính thức diễn ra đúng kế hoạch.