Mới đây, Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an đã ra Quyết định Khởi tố vụ án, khởi tố bị can, Lệnh tạm giam về tội “Lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân" quy định tại Điều 331 Bộ luật Hình sự, đối với Đặng Như Quỳnh (SN 1980; phường Mễ Trì, quận Nam Từ Liêm, Hà Nội).
Đặng Như Quỳnh đã có hành vi đăng tải các thông tin không đúng sự thật trên mạng xã hội Facebook có hàm ý một số cá nhân là đại diện của các công ty đang niêm yết trên sàn chứng khoán sắp bị bắt, xử lý hình sự, gây ảnh hưởng tiêu cực đến thị trường chứng khoán, làm thiệt hại về kinh tế, uy tín của tổ chức, cá nhân và nhà đầu tư.
Ngày 12/4/2022, Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an đã phối hợp với Cục An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao tiến hành bắt khẩn cấp Đặng Như Quỳnh. Hiện, Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an tiếp tục điều tra, giải quyết vụ án và khuyến cáo người dân không nghe theo, tiếp tay, lan tỏa những thông tin chưa được kiểm chứng.
Trước đó, ngày 25/3, Cục An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Bộ Công an đã tiến hành làm việc với chủ Facebook Đặng Như Quỳnh để làm rõ hành vi đăng thông tin chưa được kiểm chứng, sai sự thật về tình hình dịch bệnh COVID-19. Từ tháng 2/2020 đến tháng 3/2022, Đặng Như Quỳnh trực tiếp đăng tải gần 300 bài viết liên quan đến tình hình dịch bệnh COVID-19 tại nhiều địa phương trên cả nước. Trung bình mỗi bài viết có từ vài trăm đến hàng nghìn lượt chia sẻ, bình luận, trở thành điểm nóng, nguồn phát tán thông tin thất thiệt thu hút sự quan tâm đặc biệt của dư luận trên mạng xã hội thời gian qua.
Trước khi Đặng Như Quỳnh bị khởi tố, dư luận từng xôn xao trước thông tin bà Nguyễn Phương Hằng - Tổng giám đốc Công ty cổ phần Đại Nam bị khởi tố, bắt tạm giam 3 tháng để điều tra hành vi “Lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân”, quy định tại Điều 331 Bộ luật Hình sự.
Bà Nguyễn Phương Hằng bị Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP HCM khởi tố tội danh trên vào ngày 24/3. Bà Hằng bị cáo buộc đã lợi dụng sức ảnh hưởng của bản thân, sử dụng chức năng của mạng xã hội trên internet, tổ chức nhiều buổi phát trực tiếp nội dung thông tin không kiểm chứng, liên quan đến đời tư của người khác; trong đó sử dụng những ngôn từ mang tính chất nhục mạ, xúc phạm danh dự, nhân phẩm của người khác. Quá trình điều tra, bà Nguyễn Phương Hằng không hợp tác, coi thường pháp luật, nhiều lần tổ chức tập trung nhiều người đến nhà riêng của các cá nhân có mâu thuẫn, gây mất an ninh trật tự tại địa bàn TP HCM và các địa phương khác.
Đặng Như Quỳnh và bà Nguyễn Phương Hằng đều khởi tố theo điều 331, Bộ luật hình sự năm 2015 với mức án sẽ phải đối mặt là phạt tù từ 2 năm đến 7 năm, căn cứ vào tính chất, mức độ hành vi vi phạm. Đây cũng là bài học cho nhiều người khác khi đăng tải thông tin lên mạng xã hội.
Tiến sĩ, luật sư Đặng Văn Cường – Đoàn Luật sư TP Hà Nội cho rằng, đã có rất nhiều người bị khởi tố về tội danh này bởi đã thực hiện những hành vi vi phạm pháp luật, đưa thông tin sai sự thật gây ảnh hưởng đến uy tín của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức cá nhân, trong đó có những thông tin quy kết người khác phạm tội, chửi bới, xúc phạm danh dự nhân phẩm của người khác hoặc đưa ra những thông tin sai sự thật khác gây ảnh hưởng đến đời sống, kinh tế, xã hội, ảnh hưởng đến phòng chống dịch bệnh hoặc ảnh hưởng đến các chính sách lớn của đảng và Nhà nước.
“Điều đáng chú ý là người vi phạm về tội danh này không chỉ có những phần tử bất mãn, chống đối chính quyền mà cả những người có trình độ học thức, có địa vị xã hội, có hiểu biết xã hội nhưng vì muốn nổi tiếng, muốn thể hiện cái tôi cá nhân, muốn khoe tài, khoe chữ nhưng coi thường pháp luật, coi thường danh dự nhân phẩm của người khác, coi thường lợi ích của người khác nên đã bị xử lý bằng chế tài hình sự", luật sư Cường nói.
Mới đây, trả lời người dân về hành vi cung cấp, chia sẻ thông tin giả mạo, thông tin sai sự thật, xuyên tạc, vu khống, xúc phạm danh dự, nhân phẩm của người khác trên mạng xã hội sẽ bị xử lý như thế nào? mức độ hành vi như thế nào thì bị xử lý hình sự?, Bộ Công an cho biết, Điều 101 Nghị định 15 của Chính phủ quy định “phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với hành vi lợi dụng mạng xã hội để cung cấp, chia sẻ thông tin giả mạo, thông tin sai sự thật, xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín của cơ quan, tổ chức, danh dự, nhân phẩm của cá nhân; phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng đối với hành vi tiết lộ thông tin thuộc danh mục bí mật nhà nước, bí mật đời tư của cá nhân và bí mật khác mà chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự”.
Đối với các hành vi cung cấp, chia sẻ thông tin giả mạo, thông tin sai sự thật, xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín của cơ quan, tổ chức, danh dự, nhân phẩm của cá nhân; hành vi tiết lộ thông tin thuộc danh mục bí mật nhà nước, bí mật đời tư của cá nhân,… thì tùy vào hành vi khách quan, khách thể, chủ thể của hành vi phạm tội cũng như hậu quả do hành vi đó gây ra mà Bộ luật Hình sự 2015 điều chỉnh, quy định trong nhiều điều luật.
Các tội phạm cụ thể như: Tội vu khống (Điều 156); Tội làm nhục người khác (Điều 155); Tội xâm phạm bí mật hoặc an toàn thư tín, điện thoại, điện tín hoặc hình thức trao đổi thông tin riêng tư khác của người khác (Điều 159); Tội lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, tổ chức, cá nhân (Điều 331); Tội cố ý làm lộ bí mật nhà nước; tội chiếm đoạt, mua bán hoặc tiêu hủy vật hoặc tài liệu bí mật nhà nước (Điều 337); Tội vô ý làm lộ bí mật nhà nước; tội làm mất vật, tài liệu bí mật nhà nước (Điều 338); Tội cố ý làm lộ bí mật công tác; tội chiếm đoạt, mua bán hoặc tiêu hủy tài liệu bí mật công tác (Điều 361); Tội vô ý làm lộ bí mật công tác; tội làm mất tài liệu bí mật công tác (Điều 362)…
“Khi có hành vi cụ thể xảy ra, dựa trên tính chất, mức độ và hậu quả, tác hại do hành vi đó gây ra, cơ quan chức năng sẽ căn cứ vào quy định của Bộ luật hình sự 2015, Nghị định 15/2020/NĐ-CP, Nghị định số 14/2022/NĐ-CP để đánh giá và có hình thức xử lý phù hợp”, Bộ Công an cho biết.
