Nhà tù Bastoy tọa lạc trên một hòn đảo Bastoy, ngoài khơi bờ biển Oslo, Na Uy, cách đất liền chỉ khoảng 2,4 km. Để đến được đây, con đường duy nhất là đường thủy.

Nhà tù Na Uy này là nơi giam giữ hơn 100 tù nhân với đủ mọi thể loại tội phạm từ cưỡng bức, giết người đến buôn bán ma túy.

Nếu như nhà tù ở nơi khác kinh khủng không khác gì “địa ngục trần gian” thì nhà tù Bastoy lại được xem là thiên đường nghỉ dưỡng sang chảnh dành cho các tù nhân.

Tại Bastoy, các tù nhân không phải mặc áo tù, không sống trong không gian chật hẹp đằng sau song sắt. Thay vào đó, họ được mặc trang phục thoải mái, sinh hoạt dưới cùng một mái nhà, mỗi người đều có phòng riêng và sử dụng chung không gian nhà bếp rộng rãi.

Mỗi ngày, tù nhân tự chế biến thức ăn từ thực phẩm mua từ siêu thị địa phương được cai ngục cung cấp đầy đủ. Không chỉ vậy, mỗi người còn được nhận khoản trợ cấp 90 USD (hơn 2 triệu đồng) cho mỗi tháng ở tù.

Nhiều người cho rằng  Bastoy trông giống một khu nghỉ dưỡng cao cấp hơn là nhà tù. Tuy nhiên, chính phủ Na Uy tin rằng việc tiếp cận một cách nhẹ nhàng những tên tội phạm nguy hiểm sẽ mang lại hiệu quả cao hơn.

Bastoy được Na Uy gọi là “nhà tù sinh thái”. Ở đây, tù nhân vẫn có thể làm việc, kiếm thêm thu nhập bằng nhiều công việc khác nhau như trồng trọt, chăm sóc ngựa, sửa xe đạp, làm đồ gỗ…

Tất cả mọi người sẽ được tham gia lớp học, các khóa huấn luyện để học hỏi những kỹ năng mới trước khi ra tù.

Thời gian rảnh rỗi, các tù nhân được phép lui tới trường học, nhà thờ, thư viện hoặc tham gia các hoạt động vui chơi giải trí như cưỡi ngựa, câu cá, tennis, tập gym, tắm biển…

Để làm việc tại nhà tù Bastoy, người lính gác phải trải qua 3 năm rèn luyện các kỹ năng như một nhân viên xã hội thay vì chỉ đơn giản là sĩ quan nhà giam cứng nhắc.

Ý tưởng của đảo tù Bastoy không phải là trừng phạt mà là thay đổi bản chất con người trong họ. Ông Arne Kvernvik Nilsen, quản lý nhà tù, cho hay: “Hình phạt không tồn tại nơi đây, mọi hoạt động đều cố gắng khơi dậy phần người ở mỗi tù nhân”.

Chế độ ở nhà tù Bastoy được xem là giúp giảm tỉ lệ tái phạm tội của tù nhân ở Na Uy. Kết quả là, chỉ 20% tù nhân ở Na-uy tái phạm sau khi được thả tự do. Ở Bastoy, con số này chỉ ở mức 16%. Trong khi đó, ở Mỹ, tỷ lệ này chiếm 43%. Ảnh: IT.

Nhà tù được người Pháp xây dựng năm 1896, từng là nơi giam cầm hàng ngàn chiến sĩ, nhà hoạt động cách mạng của Việt Nam.

Được xây dựng vào năm 1856, nhà tù nhỏ nhất thế giới nằm trên đảo Sark ở hạt Guernsey, Anh.

Sở dĩ nhà tù trên đảo Sark là nơi giam giữ phạm nhân nhỏ bé nhất bởi nó chỉ có 2 phòng giam. Nhà tù kích thước nhỏ như vậy được cho là vì dân số tại đây chỉ khoảng 500 người.

Mỗi phòng giam có kích thước 1,8 x 1,8 m và không có bất cứ cửa sổ nào.

Bên trong phòng giam nhỏ bé chỉ có một chiếc giường có đệm mỏng.

Các phạm nhân bị giam giữ tối đa trong 2 ngày tại nhà tù nhỏ nhất thế giới này thường là những người phạm tội nhẹ.

Đối với những tội phạm nghiêm trọng áp dụng hình phạt nặng hơn thì sẽ được chuyển đến đảo Guernsey gần đó.

Một trong những tù nhân đầu tiên bị giam giữ tại nhà tù nhỏ nhất hành tinh nằm trên đảo Sark là một cô gái trẻ bị bắt vì tội lấy trộm khăn tay của người tình.

Một tù nhân nổi tiếng khác là nhà vật lý Andre Gardes. Năm 1990, Andre Gardes lên đường đến hòn đảo và bị cảnh sát bắt giữ cùng ngày. Anh ta bị tạm giam trong một tuần. Kể từ đó, không có ai chính thức bị giam ở đây nữa.

Ngày nay, nhà tù chủ yếu được làm chỗ dừng chân cho những người “quá chén”, bất kể là ai, người dân địa phương cũng như khách du lịch. Họ được cho ở đó trong vài giờ và thời gian còn lại nhà tù vẫn là một điểm thu hút khách du lịch.

Nhiều du khách khi đến đảo Sark ngoài ghé thăm nhà tù nhỏ nhất thế giới còn có thể thăm thú phong cảnh tuyệt đẹp trên hòn đảo. Ảnh: DM.

Nhà tù của Quezon City ở thủ đô Manila của Philippines đang giam giữ số tù nhân gấp 5 lần sức chứa thực tế của nó.

Ban đầu, nhà tù này được xây dựng chỉ đủ giam giữ 800 người nhưng hiện chứa tới 3.800 tù nhân.

Theo ước tính, cứ mỗi phòng giam vốn được thiết kế cho 20 người, giờ lại là nơi ở của những 160 đến 200 tù nhân.

Những hình ảnh hàng trăm tù nhân nằm chen chúc nhau trong nhà tù khiến người xem kinh hãi.

Do phải sống trong điều kiện thiếu thốn lại thường xuyên phải nằm dưới nền đất nên có những tù nhân không chịu đựng được mà đột quỵ.

Các tù nhân ở đây không có đủ không gian cho những sinh hoạt tối thiểu như ăn, ngủ.

Không gian hiếm hoi để tập thể dục của các tù nhân trong nhà tù này.

Các tù nhân cắt tóc cho nhau.

Ngay cạnh khu ăn uống là nơi các tù nhân làm vệ sinh cá nhân. Họ phải tắm trong chính thứ nước mà họ vừa dùng để giặt quần áo.

Nhiều người chọn cách biến những chiếc chăn cũ thành võng để nằm.

Họ phải chia ca để ngủ trên cầu thang, hoặc nằm chật kín cả sân bóng rổ. Ảnh: Getty, Sun.

10. Hanoi Hilton: Nhà tù Hỏa Lò, được tù binh người Mỹ gọi là Hanoi Hilton, ban đầu được người Pháp xây dựng để giam giữ các tù nhân chính trị Việt Nam. Sau đó quân đội miền bắc Việt đã sử dụng nhà tù để giam giữ các tù nhân chiến tranh trong Chiến tranh Việt Nam. Các tù nhân bị giam giữ ở đó bị tra tấn, bỏ đói và thậm chí giết chết. Những nhân vật nổi tiếng như Thượng nghị sĩ John McCain, James Stockdale và Bud Day chỉ là một trong số rất nhiều tù nhân chiến tranh đã bị nhốt trong nhà tù này.