Ngày 1/9/2025, ông Cao Tấn Huy, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Tài chính - Marketing, đã ký Quyết định số 2895/QĐ-ĐHTCM-ĐTMS phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu cho gói thầu "Thi công xây lắp và cung cấp lắp đặt thiết bị" thuộc dự án "Sửa chữa và cải tạo hệ thống trạm xử lý nước thải cơ sở Long Trường".

Theo đó, đơn vị được chỉ định thầu là Công ty TNHH Kỹ thuật Môi trường Trí Đức (MST: 0316205571). Giá trúng thầu của gói thầu này là 1.464.700.000 đồng, thực hiện theo loại hợp đồng trọn gói trong thời gian 40 ngày. Nguồn vốn thực hiện được lấy từ nguồn thu hợp pháp của Trường Đại học Tài chính - Marketing.

Trước đó, vào ngày 26/8/2025, Hiệu trưởng Trường Đại học Tài chính - Marketing, ông Phạm Tiến Đạt, đã ký Quyết định số 2718/QĐ-ĐHTCM-ĐTMS phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu (điều chỉnh) cho dự án. Kế hoạch này xác định giá gói thầu là 1.592.021.917 đồng, và hình thức lựa chọn nhà thầu là "Chỉ định thầu rút gọn".

Như vậy, so với giá gói thầu được phê duyệt, giá trúng thầu của Công ty Môi trường Trí Đức thấp hơn 127.321.917 đồng, tương ứng tỷ lệ tiết kiệm cho ngân sách khoảng 8%.

Năng lực nhà thầu: "ẩn số" với một gói thầu duy nhất

Theo tìm hiểu, Công ty TNHH Kỹ thuật Môi trường Trí Đức có địa chỉ tại Số 13, đường 35, phường Bình Trưng, Thành phố Hồ Chí Minh, do ông Phan Quốc Khánh làm giám đốc và người đại diện pháp luật.

Dữ liệu về hoạt động đấu thầu của doanh nghiệp này cho thấy một bức tranh khá đặc biệt. Kể từ khi thành lập, Công ty Môi trường Trí Đức mới chỉ tham gia duy nhất một gói thầu và đã được công bố trúng thầu. Gói thầu trị giá hơn 1,46 tỷ đồng tại Trường Đại học Tài chính - Marketing chính là hoạt động đầu tiên và duy nhất được ghi nhận của doanh nghiệp này trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia.

Việc một doanh nghiệp "tân binh", với lịch sử đấu thầu chưa có gì nổi bật, lại được một trường đại học lớn chỉ định thực hiện một dự án quan trọng đặt ra những câu hỏi về cơ sở đánh giá năng lực và kinh nghiệm. Năng lực thực sự của Công ty Môi trường Trí Đức đến đâu để có thể đảm bảo chất lượng và tiến độ cho một gói thầu về xử lý nước thải, một lĩnh vực đòi hỏi chuyên môn kỹ thuật cao?

Chỉ định thầu rút gọn: Nhìn từ quy định pháp luật

Hình thức chỉ định thầu được quy định chặt chẽ tại Luật Đấu thầu số 22/2023/QH15 và các văn bản hướng dẫn, nhằm áp dụng cho các trường hợp đặc thù, cấp bách hoặc các gói thầu có giá trị nhỏ.

Theo Nghị định số 214/2025/NĐ-CP, quy trình chỉ định thầu rút gọn được áp dụng cho một số trường hợp, trong đó có "gói thầu dịch vụ phi tư vấn, hàng hóa, xây lắp, hỗn hợp thuộc dự án có giá gói thầu không quá 02 tỷ đồng". Gói thầu tại Trường Đại học Tài chính - Marketing với giá trị 1.592.021.917 đồng.

Tuy nhiên, mục tiêu cao nhất của công tác đấu thầu là cạnh tranh, công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế. Việc áp dụng chỉ định thầu, dù đúng quy định về hạn mức, vẫn cần được cân nhắc kỹ lưỡng để đảm bảo tối đa lợi ích cho nhà nước và xã hội, đặc biệt là đối với các đơn vị sử dụng nguồn vốn công hoặc nguồn thu hợp pháp có nguồn gốc từ người học.

Dư luận đặt câu hỏi: Tại sao một gói thầu xây lắp với giá trị không quá nhỏ không được tổ chức đấu thầu rộng rãi để có thêm nhiều sự lựa chọn, tăng tính cạnh tranh và có thể đạt được tỷ lệ tiết kiệm cao hơn?

Chia sẻ về vấn đề này, Luật sư Võ Quang Vinh, Đoàn Luật sư tỉnh Vĩnh Long, cho biết: "Luật Đấu thầu 2023 và các văn bản hướng dẫn như Nghị định 214/2025/NĐ-CP đã quy định rất rõ các trường hợp được phép chỉ định thầu. Đối với các gói thầu có giá trị trong hạn mức cho phép, chủ đầu tư có quyền áp dụng chỉ định thầu rút gọn để đẩy nhanh tiến độ. Tuy nhiên, quyền này phải đi đôi với trách nhiệm giải trình. Người có thẩm quyền phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu phải chịu hoàn toàn trách nhiệm về quyết định của mình, đảm bảo nhà thầu được chỉ định có đủ năng lực, kinh nghiệm và việc chỉ định thầu mang lại hiệu quả kinh tế, tránh gây thất thoát, lãng phí".

Dưới góc độ kinh tế, chuyên gia đấu thầu Lê Tấn Việt phân tích: "Tỷ lệ tiết kiệm 8% là con số ấn tượng, nhưng nó chưa phản ánh hết tính hiệu quả nếu thiếu đi yếu tố cạnh tranh. Đấu thầu rộng rãi có thể tạo ra một mặt bằng giá cạnh tranh hơn, từ đó giúp chủ đầu tư có được mức giá tốt nhất. Việc một nhà thầu chỉ có quan hệ với một bên mời thầu và trúng ngay trong lần đầu tham gia thông qua chỉ định thầu là một mô hình cần được giám sát chặt chẽ. Điều này không có nghĩa là sai phạm, nhưng nó có thể tạo ra những băn khoăn về tính khách quan và minh bạch trong quá trình lựa chọn nhà thầu".

Công tác đấu thầu tại các đơn vị công, đặc biệt là trong lĩnh vực giáo dục, luôn cần được đề cao tính minh bạch và hiệu quả. Việc lựa chọn nhà thầu có năng lực thực sự không chỉ đảm bảo chất lượng công trình mà còn góp phần xây dựng một môi trường cạnh tranh lành mạnh, công bằng, đóng góp vào sự phát triển bền vững của toàn xã hội. Những câu hỏi liên quan đến năng lực của Công ty Môi trường Trí Đức và tính tối ưu của việc chỉ định thầu tại Trường Đại học Tài chính - Marketing vẫn cần được các cơ quan chức năng và đơn vị liên quan làm rõ.