Mới đây, Công ty TNHH Một thành viên Xây dựng Cao Gia Tiến tiếp tục được công bố trúng hai gói thầu xây lắp quy mô lớn tại tỉnh Cà Mau với tổng giá trị hơn 12,4 tỷ đồng. Đáng chú ý, cả hai gói thầu này đều có tỷ lệ tiết kiệm cho ngân sách nhà nước ở mức rất thấp, thậm chí một gói thầu chỉ có duy nhất doanh nghiệp này tham gia.

Cụ thể, tại Gói thầu số 06: Thi công xây dựng công trình Duy tu, sửa chữa bờ bao tuyến đường xóm nhánh ấp Xẻo Mắm (từ lộ cấp VI đến cầu Sắc Cò), do Trung tâm Quản lý, khai thác công trình thủy lợi Cà Mau làm bên mời thầu, Công ty Cao Gia Tiến là nhà thầu duy nhất nộp hồ sơ dự thầu và đã trúng thầu.

Theo Quyết định phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu số 399/QĐ-SNNMT ngày 19/08/2025 do ông Tô Hoài Phương, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Cà Mau ký, giá trúng thầu của Công ty Cao Gia Tiến là 8.008.895.000 đồng. Trong khi đó, giá gói thầu được duyệt là 8.075.068.750 đồng. Như vậy, sau đấu thầu, tỷ lệ tiết kiệm cho ngân sách nhà nước chỉ đạt 0,82%. Việc một gói thầu xây lắp có giá trị lớn nhưng chỉ có một nhà thầu tham gia và trúng thầu với mức tiết kiệm thấp đang đặt ra nhiều câu hỏi về tính cạnh tranh thực chất.

"Cơn mưa" trúng thầu năm 2025 và những con số đáng chú ý

Theo dữ liệu, Công ty TNHH Một thành viên Xây dựng Cao Gia Tiến (MSDN: 2001108440), do ông Cao Minh Thư làm giám đốc, được thành lập từ năm 2012 và có trụ sở tại Phường Lý Văn Lâm, Thành phố Cà Mau. Chỉ tính riêng trong năm 2025, doanh nghiệp này đã tham gia 33 gói thầu và được công bố trúng 20 gói, với tổng giá trị trúng thầu lên đến gần 34 tỷ đồng.

Ngay trước gói thầu 8 tỷ nêu trên, vào ngày 18/08/2025, cũng chính Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Cà Mau đã ban hành Quyết định số 387/QĐ-SNNMT phê duyệt cho Công ty Cao Gia Tiến trúng Gói thầu số 05: Thi công xây dựng công trình Duy tu sửa chữa bờ bao Kênh Số 2 (khắc phục sụt lún do hạn hán). Gói thầu này có giá là 4.460.082.598 đồng, giá trúng thầu của Cao Gia Tiến là 4.429.814.000 đồng, đạt tỷ lệ tiết kiệm còn thấp hơn, chỉ 0,68%.

Biên bản mở thầu gói này ghi nhận có 2 nhà thầu tham dự, gồm Công ty Cao Gia Tiến và Công ty TNHH Một thành viên Thiết kế Giám sát Xây dựng Hưng Long. Theo Báo cáo đánh giá E-HSDT số 20/BCĐG-KN ngày 02/08/2025 do đơn vị tư vấn là Công ty TNHH Dịch vụ Xây dựng Kiến Nguyên lập, nhà thầu Hưng Long bị loại vì "xếp hạng 2". Điều đáng nói, đơn vị tư vấn lập báo cáo đánh giá cho cả hai gói thầu tiền tỷ mà Công ty Cao Gia Tiến trúng trong tháng 8 đều là Công ty TNHH Dịch vụ Xây dựng Kiến Nguyên.

Mối duyên "đặc biệt" với các chủ đầu tư tại Cà Mau

Thống kê lịch sử đấu thầu cho thấy một bức tranh đáng chú ý về mối quan hệ giữa Công ty Cao Gia Tiến và các chủ đầu tư tại Cà Mau. Doanh nghiệp này dường như là một cái tên rất quen thuộc và có tỷ lệ trúng thầu cao đến mức gần như tuyệt đối ở một số bên mời thầu.

Cụ thể, tại Ban Quản lý các dự án xây dựng công trình huyện Thới Bình, Cao Gia Tiến đã tham gia 84 gói thầu và trúng tới 83 gói. Tương tự, tại Ban quản lý dự án xây dựng công trình giao thông Cà Mau, tỷ lệ trúng thầu của doanh nghiệp này là 100% với 19/19 gói tham gia.

Sự "quen mặt" này không chỉ thể hiện ở tần suất trúng thầu mà còn ở việc thường xuyên đối đầu với một số nhà thầu nhất định. Dữ liệu cho thấy, Cao Gia Tiến đã từng "đấu" với 135 nhà thầu khác nhau, trong đó Công ty TNHH MTV TK GS XD Hưng Long là một trong những đối thủ thường xuyên và thường xuyên "về nhì".

Góc nhìn chuyên gia: Tiết kiệm thấp có đồng nghĩa với hiệu quả thấp?

Luật Đấu thầu số 22/2023/QH15 và các văn bản hướng dẫn như Nghị định 214/2025/NĐ-CP, Thông tư 79/2025/TT-BTC đều nhấn mạnh các nguyên tắc cốt lõi là cạnh tranh, công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế. Việc một gói thầu chỉ có một nhà thầu tham gia hoặc có tỷ lệ tiết kiệm dưới 1% tuy không mặc nhiên là vi phạm pháp luật, nhưng lại đặt ra những nghi vấn lớn về việc có đạt được mục tiêu "hiệu quả kinh tế" hay không.

Trao đổi với phóng viên, Luật sư Nguyễn Văn Lập, Đoàn Luật sư TP.HCM, cho biết: "Việc một nhà thầu duy nhất tham gia và trúng thầu, hay giá trúng thầu quá sát với giá gói thầu, cần được các cơ quan quản lý xem xét kỹ lưỡng. Cần làm rõ liệu quá trình lập, thẩm định hồ sơ mời thầu có đưa ra các tiêu chí quá đặc thù, hoặc việc phát hành hồ sơ mời thầu có đủ rộng rãi để thu hút sự quan tâm của nhiều nhà thầu hay không. Đây là những yếu tố then chốt để đảm bảo tính cạnh tranh thực sự".

Đồng quan điểm, chuyên gia đấu thầu Đỗ Phạm Giang phân tích: "Tỷ lệ tiết kiệm thấp không phải lúc nào cũng tiêu cực nếu giá gói thầu được xây dựng chính xác, khoa học và sát với giá thị trường. Tuy nhiên, khi hiện tượng này lặp đi lặp lại ở một nhà thầu, tại một địa phương, và đặc biệt trong các gói thầu chỉ có 1-2 nhà thầu tham gia, thì cần phải có sự giám sát chặt chẽ hơn. Khoản 3 Điều 44 Luật Đấu thầu 2023 quy định rõ hồ sơ mời thầu không được nêu điều kiện hạn chế cạnh tranh. Các cơ quan chức năng cần rà soát lại quy trình để đảm bảo nguyên tắc này được thực thi nghiêm túc".

Sự thành công liên tiếp của Công ty Cao Gia Tiến tại thị trường Cà Mau, đặc biệt là trong các gói thầu có dấu hiệu kém cạnh tranh, đang cho thấy những vấn đề dư luận quan tâm cần được làm rõ. Liệu năng lực của nhà thầu có thực sự vượt trội, hay còn những yếu tố nào khác đang tác động đến kết quả lựa chọn nhà thầu? Liệu việc sử dụng vốn đầu tư công đã thực sự đạt được hiệu quả kinh tế cao nhất? Câu trả lời xin dành cho các cơ quan chức năng của tỉnh Cà Mau.